Przejdź do treści

Akupunktura w leczeniu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B

Pytanie badawcze
Ocena korzyści i szkód związanych ze stosowaniem akupunktury, w porównaniu z niestosowaniem interwencji lub interwencją pozorowaną („akupunkturą pozorowaną”), u chorych na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B.

Wprowadzenie
Zakażenie wirusem przewlekłego zapalenia wątroby typu B (WZW typu B) ma znaczący wpływ ekonomiczny, psychologiczny oraz wpływ na życie osób cierpiących na tą chorobę i ich rodziny. Akupunktura była wykorzystywana w leczeniu chorych na przewlekłe WZW typu B, ponieważ uważa się, że zmniejsza dyskomfort i poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego u chorych na tę chorobę. Jednak korzyści i szkody związane ze stosowaniem akupunktury nigdy nie zostały ustalone w ścisły sposób w przeglądach systematycznych.

Data wyszukiwania
Przegląd obejmuje badania opublikowane do dnia 1 marca 2019 r.

Charakterystyka badań
Włączono 8 badań z randomizacją obejmujących 555 uczestników. We wszystkich badaniach porównywano akupunkturę z niestosowaniem interwencji. Siedem badań obejmowało uczestników z przewlekłym WZW typu B. Jedno badanie obejmowało uczestników z przewlekłym WZW typu B, gruźlicą i wodobrzuszem. W badaniach tych oceniano niejednorodne interwencje akupunkturowe (tj. manualną akupunkturę igłową, ziołowe plastry do akupunktury, iniekcje i termopunkturę). Punkty akupunkturowe to specjalnie wybrane miejsce do wykonywania zabiegu. We wszystkich badaniach wykonywano niejednorodne współinterwencje, które stosowano jednakowo w porównywanych grupach.

Źródła finansowania badań
Trzy badania z randomizacją, spośród ośmiu włączonych do przeglądu, otrzymały dofinansowanie ze środków akademickich. W żadnym z pozostałych pięciu badań nie raportowano informacji na temat wsparcia lub finansowania.

Kluczowe wyniki

W żadnym z ośmiu badań nie oceniano istotnych klinicznie punktów końcowych, takich jak zgon z jakiejkolwiek przyczyny, poważne zdarzenia niepożądane, jakość życia związana ze zdrowiem, śmiertelność lub chorobowość związana z zapaleniem wątroby typu B. Nie ma pewności, czy akupunktura w porównaniu z niestosowaniem interwencji ma korzystny lub szkodliwy wpływ w odniesieniu do zdarzeń niepożądanych niekwalifikowanych jako ciężkie zdarzenia niepożądane (serious adverse events). Akupunktura w porównaniu z niestosowaniem interwencji wydaje się zmniejszać odsetek osób, u których wykrywa się DNA wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV) (niezwalidowany zastępczy punkt końcowy; tylko jedno badanie). Brak jest dowodów na to, że akupunktura w porównaniu z brakiem interwencji ma wpływ na odsetek osób, u których wykrywa się HBeAg (niezwalidowany zastępczy punkt końcowy; tylko dwa badania). Należy zachować ostrożność przy interpretowaniu wyników badań, ponieważ dostępne dane pochodzą z jednego lub kilku badań obciążonych dużym ryzykiem błędu systematycznego, a w odniesieniu do ocenianych w badaniach zastępczych punktów końcowych nie dowiedziono ich istotności w odniesieniu do populacji chorych na przewlekłe WZW typu B. Nie ma pewności, czy akupunktura w porównaniu z niestosowaniem interwencji wpływa na pozostałe, oddzielnie zgłoszone zdarzenia niepożądane, nieuznane za ciężkie. Nie można było wykorzystać danych z 79 innych badań, dotyczących przedmiotu niniejszego przeglądu, ponieważ autorzy badania dostarczyli bardzo mało informacji na temat ich zaprojektowania i metodologii. W związku z powyższym potrzebne jest więcej informacji pochodzących z badań z randomizacją, zanim możliwe będzie określenie korzyści lub szkód związanych ze stosowaniem akupunktury u pacjentów z przewlekłym WZW typu B.

Pewność oszacowania danych naukowych

Pewność oszacowania danych naukowych oznacza "stopień pewności, że wyniki przeglądu są prawidłowe, w odniesieniu do potwierdzenia lub odrzucenia rezultatów". Nie można ustalić pewności oszacowania danych naukowych dotyczących stosowania akupunktury u chorych na przewlekłe WZW typu B w odniesieniu do korzystnego lub szkodliwego wpływu na występowanie zgonów, jakość życia związaną ze zdrowiem, ryzyko zgonu z powodu zakażenia HBV oraz ryzyko wystąpienia poważnych zdarzeń niepożądanych, z uwagi na brak danych dla tych punktów końcowych. Pewność oszacowania danych naukowych dotyczących akupunktury, w porównaniu z niestosowaniem interwencji, w odniesieniu do zdarzeń niepożądanych innych niż ciężkie, odsetka osób, u których wykrywa się DNA HBV oraz HBeAg, jest bardzo niska. To, czy dwa ostatnie punkty końcowe są istotne dla dobrostanu chorych na przewlekłe WZW typu B nie zostało jeszcze naukowo udowodnione. Bardzo niska pewność oszacowania danych naukowych wynika z niewystarczających danych pochodzących z jednego, dwóch lub bardzo niewielu badań o niewystarczającej sprawozdawczości.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Magdalena Konieczna Redakcja: Karolina Moćko

Cytowanie
Kong DZ, Liang N, Yang GL, Zhang Z, Liu Y, Yang Y, Liu YX, Wang QG, Zhang F, Zhang HY, Nikolova D, Jakobsen JC, Gluud C, Liu JP. Acupuncture for chronic hepatitis B. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019, Issue 8. Art. No.: CD013107. DOI: 10.1002/14651858.CD013107.pub2.