Najważniejsza informacja

Nie ma żadnych danych naukowych wysokiej jakości, które by potwierdzały, że stosowanie NLPZ u pacjentów z bólem nowotworowym jest przydatne. Nie ma również przekonujących dowodów naukowych zaprzeczających ich skuteczności. Dane naukowe bardzo niskiej jakości wskazują, że u niektórych pacjentów cierpiących z powodu bólu nowotworowego o umiarkowanym lub dużym nasileniu zaobserwowano znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych w ciągu jednego lub dwóch tygodni.

Wprowadzenie

Jedna na 2 do 3 osoby chore na raka będzie skarżyła się na ból, którego intensywność może się wahać od umiarkowanej po dużą. Ból ma tendencję do narastania wraz z postępem choroby. W 1986 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleciła podawanie leków będących pochodnymi morfiny (opioidów) w leczeniu bólu nowotworowego o nasileniu od umiarkowanego do dużego oraz samych leków nieopioidowych, takich jak NLPZ w bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego lub kombinacji z opioidami u pacjentów z bólem o nasileniu umiarkowanym do dużego. Istnieje wiele różnych rodzajów leków w obrębie grupy NLPZ. Popularnymi NLPZ są ibuprofen i diklofenak.

Charakterystyka badań

W tym przeglądzie postanowiliśmy sprawdzić, czy istnieją dane naukowe określające skuteczność leków z grupy NLPZ (podawanych samodzielnie lub z opioidami) w leczeniu bólu nowotworowego u dorosłych. Chcieliśmy również sprawdzić, u ilu pacjentów wystąpiły działania niepożądane i jak poważne one były.

W kwietniu 2017 r. odnaleźliśmy 11 badań, do których włączono 949 uczestników. Porównywano w nich stosowanie NLPZ z innym NLPZ lub NLPZ z lekiem opioidowym (morfiną lub kodeiną). W żadnym z badań nie oceniano stosowania NLPZ łącznie z lekami opioidowymi, czyli tak jak zazwyczaj są one podawane. Przeprowadzone badania były małe i niskiej jakości. W badaniach używano różnej metodologii oraz różny był sposób prezentowania wyników dotyczących bólu. Wyniki istotne dla pacjentów z bólem nowotworowym były rzadko prezentowane. Oceniano wiele różnych NLPZ, co uniemożliwia stworzenie sensownego porównania.

Główne wyniki

Podczas stosowania NLPZ ból nowotworowy o początkowo umiarkowanym lub dużym nasileniu zmniejszył się do bólu o nasileniu nie większym niż łagodny w ciągu jednego lub dwóch tygodni terapii u 1 na 4 pacjentów (26%) do 1 na 2 pacjentów (51%) w analizowanych czterech badaniach.

Raportowanie odnośnie działań niepożądanych było ograniczone. Odnotowano dwa przypadki poważnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem NLPZ oraz 22 zgony, które nie miały związku z leczeniem bólu. Częste działania niepożądane obejmowały: zwiększone pragnienie/suchość w ustach (1 na 7 pacjentów; 15%), utratę apetytu (1 na 7 pacjentów; 14%), senność (1 na 10 pacjentów; 11%) oraz zgagę (1 na 10 pacjentów; 11%). Jeden na 4 pacjentów zaprzestał stosowania NLPZ z powodu braku efektów, a 1 na 20 przerwał leczenie z powodu działań niepożądanych.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych była bardzo niska. Bardzo niska jakość danych naukowych oznacza, że jesteśmy bardzo niepewni wpływu NLPZ stosowanego w monoterapii na leczenie bólu nowotworowego. Nie mamy pewności, czy warto stosować NLPZ razem z opioidami, takimi jak: morfina lub kodeina.