Najważniejsze informacje

- Żadna konkretna strategia przetaczania krwi (metoda podawania produktów krwiopochodnych) nie wydaje się zmieniać ogólnego prawdopodobieństwa zgonu pacjenta lub wystąpienia zakrzepu.

- Znaleźliśmy 18 badań, w których oceniano różne sposoby przetaczania krwi. Ta różnorodność utrudniła połączenie wyników i sprawiła, że nie uzyskaliśmy jednoznacznych odpowiedzi na nasze pytania.

Czym jest uraz?

Uraz to nagłe, niespodziewane zdarzenie (np. wypadek samochodowy, upadek z konia lub z wysokości), które powoduje fizyczne obrażenia ciała. Większość urazów wymaga leczenia szpitalnego. Pacjenci otrzymują pomoc zarówno przed dotarciem do szpitala (opieka przedszpitalna), jak i po przybyciu na miejsce.

Dlaczego po urazie podaje się krew lub produkty krwiopochodne?

Po urazie może wystąpić poważne krwawienie. U osób z najcięższymi obrażeniami najczęściej występuje obfite krwawienie, a wiele z nich może umrzeć w ciągu kilku godzin od urazu. Wczesne podanie krwi lub produktów krwiopochodnych (przetoczenie krwi) może pomóc zatrzymać krwawienie i uratować życie pacjenta.

Czym jest strategia przetaczania krwi?

Istnieje kilka rodzajów produktów krwiopochodnych wytwarzanych z oddanej krwi, które pomagają przyspieszyć krzepnięcie krwi u pacjentów. Strategia przetaczania krwi określa, w jaki sposób lekarze podają produkty krwiopochodne pacjentom z dużym krwawieniem. Może ona obejmować rodzaje produktów krwiopochodnych, ich liczbę, kolejność podawania oraz to, czy decyzje o dalszym leczeniu są podejmowane na podstawie wyników badań krwi.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy sprawdzić, czy różne sposoby podawania krwi lub produktów krwiopochodnych w leczeniu krwawienia mogą zmniejszyć ryzyko zgonu lub powstania zakrzepu po urazie.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań klinicznych określanych jako badania z randomizacją (RCT), które dostarczają najbardziej wiarygodnych danych naukowych na temat skuteczności i bezpieczeństwa terapii medycznych. W tego rodzaju badaniach uczestników losowo przydziela się do jednej z 2 lub więcej grup leczenia, aby zapewnić ich porównywalność. W idealnym przypadku ani uczestnicy, ani badacze nie wiedzą, kto znajduje się w której grupie. Szukaliśmy RCT, w których jedna z grup pacjentów otrzymywała jedną strategię przetaczania krwi, a druga inną. Porównując liczbę zgonów i zakrzepów między grupami, mogliśmy ocenić, czy jedno leczenie było skuteczniejsze od drugiego.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 18 badań, w których wzięło udział 5041 dorosłych. Dorośli zostali zdefiniowani jako osoby w wieku ≥16 lat. Podzieliliśmy badania na 4 grupy.

1) Pacjenci leczeni przed dotarciem do szpitala („przedszpitalnie”) – 5 badań
2) Pacjenci leczeni w szpitalu preparatem krwiopochodnym – 10 badań
3) Pacjenci leczeni w szpitalu krwią pełną – 1 badanie
4) Pacjenci leczeni w szpitalu produktami krwiopochodnymi na podstawie wyników badań krzepliwości krwi – 2 badania

Najważniejsze wyniki

Podsumowując, żadna z ocenianych strategii przetaczania krwi nie zmniejszyła ogólnego ryzyka zgonu, niezależnie od tego, czy oceniano je po 24 godzinach, czy po 30 dniach. Nie jesteśmy jednak zbyt pewni wyników, a przyszłe badania mogą zmienić powyższy wniosek.

Analogicznie, strategie nie różniły się między sobą pod względem częstości występowania szkodliwych zakrzepów, ale nie mamy pewności, czy jest to dokładne.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Zidentyfikowane przez nas badania różniły się od siebie w wielu aspektach (np. w sposobie pomiaru wyników), co utrudniało wyciągnięcie jednoznacznych wniosków na temat tego, która strategia przetaczania krwi była najskuteczniejsza. Potrzeba więcej badań, aby w pełni odpowiedzieć na nasze pytania dotyczące najlepszego sposobu leczenia poważnych krwawień po urazie.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Przeanalizowaliśmy wszystkie opublikowane RCT na ten temat do 20 listopada 2023 roku. Znaleźliśmy również informacje o 11 badaniach, które już się rozpoczęły lub wkrótce się rozpoczną: 3 dotyczą leczenia pacjentów przed dotarciem do szpitala, 4 – leczenia pacjentów w szpitalu produktami krwiopochodnymi, 2 – leczenia pacjentów w szpitalu krwią pełną oraz 2 – leczenia pacjentów w szpitalu na podstawie wyników badań krzepliwości krwi. W przyszłości wyniki tych badań pomogą odpowiedzieć na nasze pytania dotyczące strategii przetaczania krwi w leczeniu poważnych krwawień spowodowanych urazami.