Pytanie badawcze

Jaka jest skuteczność interwencji żywieniowych, aktywności fizycznej oraz interwencji behawioralnych skierowanych do rodziców, stosowanych w celu zmniejszenia masy ciała u dzieci z nadwagą i otyłością?

Wprowadzenie

Coraz więcej dzieci na całym świecie cierpi na nadwagę i otyłość. Tym samym narażone są one na problemy zdrowotne zarówno w dzieciństwie jak i w późniejszym życiu. Rodzice mogą odgrywać istotną rolę w kształtowaniu nawyków żywieniowych swoich dzieci. Niezbędne jest określenie, czy pomoc rodzicom w zmianie diety i stylu życia całej rodziny może rozwiązać ten problem.

Charakterystyka badania

Odnaleziono 20 badań z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z 2 lub więcej grup) porównujących leczenie (interwencje) żywieniowe, aktywność fizyczną oraz metody behawioralne (zmiana nawyków lub ich poprawa) z różnymi grupami kontrolnymi (w których nie stosowano żadnej interwencji), skierowane wyłącznie do rodziców 3057 dzieci w wieku 5-11 lat. Stwierdzono niewielkie podobieństwa między badaniami w zakresie rodzaju i typów stosowanych interwencji. Badania podzielono na grupy pod względem rodzaju porównań. Przegląd systematyczny przedstawia skuteczność interwencji skierowanych wyłącznie do rodziców, w porównaniu z interwencjami skierowanymi do rodziców i dzieci, grupami kontrolnymi, w których interwencję stosowano dopiero po zakończeniu badania, innymi interwencjami opartymi na przekazywaniu minimalnej ilości informacji lub minimalnym kontakcie i innymi rodzajami interwencji skierowanymi wyłączenie do rodziców. Dzieci uczestniczące w badaniach obserwowano przez okres od 6 miesięcy do 2 lat. Niniejsze dowody naukowe są aktualne do marca 2015 r.

Kluczowe wyniki

Najczęściej odnotowywanym punktem końcowym był wskaźnik masy ciała (BMI). Jest to miara zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie obliczana jako iloraz masy ciała (w kilogramach) i wzrostu wyrażonego w metrach podniesionego do kwadratu (kg/m²). W badaniach BMI mierzono z uwzględnieniem płci, masy ciała i wzrostu w trakcie dorastania dzieci (np. za pomocą znormalizowanego wskaźnika masy ciała i siatek centylowych wskaźnika masy ciała).

W porównaniu grupą kontrolną oczekującą na leczenie, istnieją ograniczone dane naukowe wskazujące na to, że interwencje skierowane do rodziców pomagają w zmniejszeniu BMI. Analizując najdłuższe okresy obserwacji włączonych badań, nie odnaleziono mocnych danych naukowych wskazujących na korzyść lub szkodę interwencji skierowanych wyłącznie do rodziców, w porównaniu z interwencjami skierowanymi zarówno do rodziców jak i do dzieci lub w porównaniu z dostarczaniem minimalnej ilości informacji. Nasz przegląd dostarczył niewiele informacji na temat różnych typów interwencji skierowanych do rodziców. W żadnym z badań nie odnotowano przypadku zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, choroby albo skutków społeczno-ekonomicznych (na przykład: czy stosowanie interwencji skierowanych wyłącznie do rodziców jest tańsze w porównaniu z interwencjami skierowanymi do rodziców i dzieci). W 2 badaniach zaznaczono, że nie odnotowano wystąpienia poważnych działań niepożądanych, natomiast w pozostałych badaniach nie podano informacji na temat objawów niepożądanych. Rzadko podawano informacje na temat relacji rodziców z dzieckiem oraz jakości życia związanej ze zdrowiem.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych była niska, głównie ze względu na małą liczbę badań lub małą liczbę dzieci uczestniczących w badaniach. Ponadto dużo dzieci opuściło badania przed ich zakończeniem.