Wprowadzenie

Rehabilitacja pomaga w powrocie do zdrowia po udarze i innych niepostępujących uszkodzeniach mózgu. Jednak poza godzinami spędzonymi na terapii chorzy mogą doświadczać bardzo niewiele okazji do stymulacji. Wzbogacanie środowiska to stosunkowo nowe pojęcie w rehabilitacji. Dotyczy takiego projektowania środowiska, by było ono angażujące i zachęcało do aktywności fizycznej, umysłowej i społecznej, takiej jak ćwiczenia i gry. Na przykład przedszkole dla dzieci może być ciekawe i stymulujące, ale szpital dla dorosłych najczęściej taki nie jest. Projektowanie środowiska powinno ułatwiać (ale nie wymuszać) aktywność bez dodatkowej, specjalistycznej rehabilitacji.

Pytanie badawcze
Chcieliśmy sprawdzić, czy leczenie z wykorzystaniem wzbogacania środowiska jest lepsze, czy gorsze niż jego alternatywy.

Data wyszukiwania danych
Dane naukowe są aktualne na dzień 26 października 2020 r.

Charakterystyka badania
Populacja: planowaliśmy włączyć badania, które obejmowały dorosłych po udarze lub niepostępującym uszkodzeniu mózgu (takim jak uraz mózgu, ale nie chorych z demencją, chorobą Alzheimera czy stwardnieniem rozsianym).

Interwencja: wzbogacanie środowiska zazwyczaj obejmuje różne aktywności, takie jak używanie komputera, granie w gry wideo, słuchanie muzyki i czytanie.

Porównanie: zaplanowaliśmy porównać interwencje środowiskowe ze standardową opieką (standardową rehabilitacją, terapią mowy, terapią zajęciową) lub alternatywnymi metodami leczenia.

Wyniki: podzieliliśmy wyniki na główne i dodatkowe. Główne wyniki obejmowały samopoczucie psychiczne (poziom lęku, depresji i stresu) oraz radzenie sobie z chorobą. Wyniki dodatkowe obejmowały jakość życia, funkcjonowanie fizyczne, zdolności komunikacyjne i poznawcze oraz poziom aktywności. Zaplanowaliśmy także zebranie danych o działaniach niepożądanych.

Najważniejsze wyniki
Znaleźliśmy jedno badanie, w którym porównywano same interwencje środowiskowe ze standardową terapią lub leczeniem alternatywnym. Badanie to obejmowało 53 uczestników po udarze mózgu, którzy przebywali na oddziale rehabilitacyjnym w szpitalu. Porównywano w nim wzbogacanie środowiska (zachęcanie do aktywności umysłowej, poznawczej i społecznej poprzez dostarczanie materiałów do czytania, gier planszowych, karcianych i wideo, muzyki, warsztatów plastycznych i komputerów z dostępem do Internetu) ze standardową terapią. Główne wyniki dotyczyły samopoczucia psychicznego i radzenia sobie z chorobą. Nie jesteśmy pewni wyników, ponieważ badanie to było bardzo małe i było obciążone dużym ryzykiem błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników badania – przyp. tłum.).

Wnioski
Deficyt badań nie oznacza, że wzbogacanie środowiska jest nieskuteczne. Potrzebne są dalsze, dobrze zaprojektowane badania, w których badacze będą konsekwentnie oceniać wyniki, by sprawdzić czy wzbogacanie środowiska jest skuteczne w różnych miejscach świadczenia opieki (w szpitalu i poza nim), które składowe wzbogacania środowiska są skuteczne oraz czy wzbogacanie środowiska jest opłacalne i bezpieczne dla osób po udarze i innych niepostępujących uszkodzeniach mózgu.