Na czym polega problem?
U chorych z długo trwającą chorobą nerek, tj. przewlekłą chorobą nerek (PChN), często rozwija się nadciśnienie tętnicze. Chorzy z zaawansowaną PChN, gdy ich nerki nie są już w stanie funkcjonować, potrzebują dializ. Leczenie nadciśnienia tętniczego u poddawanych dializoterapii chorych z zaawansowaną PChN często bywa trudne. W leczeniu nadciśnienia tętniczego stosuje się różne leki, w tym blokery kanału wapniowego (ang. calcium channel blockers, CCB).

Chcieliśmy się dowiedzieć, czy stosowanie CCB u chorych na PChN poddawanych hemodializom lub dializom otrzewnowym przynosi dodatkowe korzyści w postaci obniżenia ciśnienia tętniczego, zmniejszenia ryzyka zgonu lub działań niepożądanych – w porównaniu ze stosowaniem innych leków przeciwnadciśnieniowych lub placebo (brakiem aktywnego leczenia).

Co zrobiliśmy?
Przeszukaliśmy literaturę do kwietnia 2020 roku, aby znaleźć wszystkie badania oceniające stosowanie CCB u dorosłych i dzieci z nadciśnieniem tętniczym i PChN poddawanych hemodializom lub dializom otrzewnowym. Każde z badań oceniono pod kątem ryzyka błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników badania – przyp. tłum.), w zakresie kilku wcześniej ustalonych domen. Połączyliśmy wyniki badań, które dotyczyły tych samych wyników dla podobnych porównań i przedstawiliśmy ogólne efekty. Do oceny jakości odnalezionych danych naukowych zastosowaliśmy metodologię GRADE.

Co udało nam się stwierdzić?
Włączyliśmy 13 badań z randomizacją obejmujących 1459 dorosłych poddawanych hemodializom. Nie odnaleźliśmy żadnych badań, do których włączono dzieci lub pacjentów poddawanych dializie otrzewnowej. Pacjentów przydzielano losowo do grup, w których stosowano: CCB, inne leki przeciwnadciśnieniowe, placebo albo standardową opiekę. Niektóre badania miały charakter krótkoterminowy (ponad kilka miesięcy), a powikłania związane z sercem nie zostały ocenione. Korzyści ze stosowania CCB, w porównaniu z innymi lekami, były niejasne – prawdopodobnie ze względu na małą liczbę uczestników badań i małą ogólną liczbę zdarzeń. W porównaniu z placebo lub niestosowaniem leczenia, stosowanie CCB może obniżać ciśnienie tętnicze przed hemodializą, chociaż jakość dowodów naukowych w tym zakresie była niska.

Wnioski
Nie można określić korzyści płynących z przyjmowania CCB w porównaniu z przyjmowaniem innych leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego. W porównaniu z placebo lub standardową opieką stosowanie CCB może pomóc obniżyć ciśnienie tętnicze.