Pytanie badawcze

Jaki czas podawania i dawka glikokortykosteroidów (GKS; klasa leków hamujących stan zapalny) najskuteczniej zapobiegają uszkodzeniom płuc u wcześniaków?

Wprowadzenie

Dzieci urodzone zbyt wcześnie mają zwiększone ryzyko wystąpienia uszkodzenia płuc. W terminologii medycznej nazywa się to przewlekłą chorobą płuc (ang. chronic lung disease, CLD) lub dysplazją oskrzelowo-płucną (ang. bronchopulmonary dysplasia, BPD). Stan zapalny płuc jest jedną z przyczyn powyższych problemów, dlatego uwzględnione badania dotyczyły leków przeciwzapalnych, tzw. glikokortykosteroidów (GKS). Badania wykazały, że leczenie GKS zmniejszało ryzyko wystąpienia BPD, ale wiązało się również z poważnymi skutkami ubocznymi dla rozwoju w późniejszym okresie życia. Aby ograniczyć powyższe skutki uboczne, lekarze szukali alternatywnych sposobów stosowania GKS, takich jak odroczenie rozpoczęcia leczenia do późniejszego etapu życia, zmniejszenie całkowitej dawki podawanego leku, stosowanie leku tylko przez kilka dni, tj. z przerwami zamiast codziennie, lub podjęcie decyzji o całkowitej dawce lub schemacie leczenia w zależności od indywidualnej odpowiedzi na leczenie, zamiast stosowania standardowej dawki u wszystkich dzieci.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy elektroniczne bazy danych i znaleźliśmy 16 badań dotyczących ≥2 różnych cyklów leczenia GKS u wcześniaków. Badane cykle leczenia różniły się całkowitą dawką podanego leku, czasem rozpoczęcia podawania leku oraz czasem trwania i zastosowanym planem leczenia.

Głównie wyniki

Zidentyfikowaliśmy 16 badań, w których oceniano różne momenty rozpoczęcia leczenia i dawki GKS. W badaniach porównujących stosowanie większych i mniejszych dawek leku nie wykazano różnicy pod względem prawdopodobieństwa rozwoju BPD między dwiema grupami, ale istnieją obawy dotyczące zwiększonego ryzyka gorszego rozwoju w późniejszym okresie życia u niemowląt otrzymujących mniejszą całkowitą dawkę leku. Nie stwierdzono różnicy w wynikach dotyczących wcześniejszego i późniejszego rozpoczęcia stosowania GKS. Co więcej, schematy leczenia, w których podawano GKS w niektóre dni, tj. z przerwami zamiast codziennie, wykazywały większe prawdopodobieństwo wystąpienia BPD w porównaniu z codziennym leczeniem. Decydowanie o dawce i czasie stosowania GKS w zależności od stanu dziecka nie różniło się od stosowania standardowego schematu leczenia u wszystkich dzieci.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy bardzo ograniczone zaufanie do danych, ponieważ większość badań miała wady na poziomie projektowania. Większość badań analizowała niewielkie próby, a porównywanie badań między sobą było utrudnione, ponieważ różniły się od siebie znacząco. Większość badań trwała zbyt krótko, aby dostarczyć informacji na temat rozwoju dzieci w dłuższym terminie. Dlatego też nie jest jasne, jaki jest najlepszy sposób terapii w zapobieganiu BPD.

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Niniejszy przegląd jest aktualizacją naszego poprzedniego przeglądu. Dane naukowe są aktualne do września 2022 roku.