Czego dotyczy to zagadnienie?

Problemy zdrowotne matek oraz niemowląt najczęściej pojawiają się w ciągu kilku tygodniu po porodzie. U matek może wystąpić krwotok poporodowy (nadmierna utrata krwi), gorączka i zakażenie, ból pleców i brzucha, nieprawidłowa wydzielina z pochwy (obfita lub śmierdząca), powikłania zakrzepowo-zatorowe (skrzepliny) i powikłania ze strony dróg moczowych (niezdolność do kontrolowania chęci oddawania moczu), jak również problemy psychologiczne i psychiatryczne (np. depresja poporodowa). Matki mogą również potrzebować wsparcia w zakresie karmienia piersią. Niemowlęta zagrożone są śmiercią z powodu zakażeń (dzieci mogą źle znosić infekcje), niedotlenienia (trudności w oddychaniu spowodowanych brakiem tlenu) oraz wcześniactwa (przedwczesnym porodem).

Dlaczego jest to ważne?

Wizyty domowe prowadzone przez pracowników ochrony zdrowia lub innych opiekunów medycznych we wczesnym okresie połogu mogą zapobiegać przewlekaniu się problemów zdrowotnych, wpływając korzystnie na kobiety, ich dzieci i rodziny. Niniejszy przegląd dotyczy różnych form wizyt domowych w okresie kilku tygodni po porodzie.

Jakie dane naukowe znaleźliśmy?

Do przeglądu włączyliśmy 16 badań z randomizacją (RCT), w których wzięło udział 12 080 kobiet. Niektóre badania skupiały się na kontroli parametrów fizycznych matki oraz noworodka, podczas gdy inne obejmowały wsparcie w zakresie karmienia piersią, a jedno – praktyczne wsparcie w obszarze obowiązków domowych i opieki nad dzieckiem Badania przeprowadzono zarówno w krajach o wysokich jak i małych zasobach, gdzie kobiety objęte standardową opieką nie otrzymywały dodatkowej opieki poporodowej we wczesnym okresie po wypisaniu ze szpitala.

Badania koncentrowały się na trzech rodzajach porównań: programów o większej lub mniejszej liczbie wizyt domowych po porodzie (5 badań), programów oferujących różne modele opieki (3 badania) oraz programów kontrolnych wizyt domowych w porównaniu z kontrolnymi wizytami w szpitalu (8 badań). Oprócz 4 badań, we wszystkich z włączonych do przeglądu domowa opieka poporodowa była prowadzona przez profesjonalistów medycznych. Dla większości ocenianych zmiennych tylko jedno lub dwa badania dostarczały danych. Ogólnie nasze wyniki były niespójne.

Nie wykazano, aby domowe wizyty wiązały się z mniejszą liczbą zgonów noworodków lub poważnych problemów zdrowotnych matek. Zdrowie fizyczne i psychiczne kobiet nie uległo poprawie w wyniku częstszych wizyt domowych, jednak w jednym badaniu bardziej zindywidualizowana opieka wpłynęła na poprawę ich zdrowia psychicznego, a z kolei w dwóch badaniach satysfakcja matek była nieco lepsza. Ogólnie, dzieci mogą mieć mniejszą potrzebę nagłej pomocy medycznej, jeśli ich matki otrzymały więcej domowych wizyt poporodowych. Więcej wizyt domowych mogłoby zachęcić kobiety do karmienia swoich dzieci wyłącznie piersią, a kobiety byłyby bardziej zadowolone z opieki poporodowej. Ograniczeniami przeglądu były: różne punkty końcowe raportowane w poszczególnych badaniach, sposoby pomiaru wyników oraz znaczące zróżnicowanie interwencji i grup kontrolnych w poszczególnych badaniach. Zgodnie z metodologią GRADE wiarygodność danych naukowych oceniono na niską lub bardzo niską.

Co to oznacza?

Częstsze wizyty poporodowe mogłyby promować zdrowie niemowląt i zwiększyć liczbę matek karmiących swoje dziecko wyłącznie piersią. Bardziej zindywidualizowana opieka może poprawić wyniki wśród kobiet. Niezbędne są dalsze badania, aby można było zalecić konkretny schemat opieki poporodowej.