Przejdź do treści

Skuteczność psychoterapii w porównaniu z lekami przeciwdepresyjnymi (stosowanymi w monterapii lub w ramach leczenia skojarzonego) u dzieci lub młodzieży z rozpoznaniem depresji

Zaburzenia depresyjne są nierzadkim problemem u dzieci i młodzieży. Sugeruje się, że wskaźnik ogólnej częstości występowania tych zaburzeń wśród młodzieży (w wieku 13–18 lat) wynosi 5,7%, zaś wśród dzieci (<13 lat) – 2,8%. Do częstych objawów depresji u dzieci i młodzieży należą: obniżenie nastroju, utrata zainteresowań aktywnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność, trudności w koncentracji uwagi, zmniejszenie motywacji, zmiany łaknienia, zaburzenia snu, drażliwość, objawy somatyczne (np. ból głowy lub brzucha), a w niektórych przypadkach – także myśli samobójcze. Jeśli nie podejmie się terapii, to zaburzenia depresyjne, które ujawniły się w młodym wieku, mogą utrzymywać się też w dorosłości. Z biegiem czasu leczenie osób z depresją może okazać się coraz trudniejsze. W terapii dzieci i młodzieży z depresją można stosować zarówno interwencje psychologiczne, jak i leki przeciwdepresyjne. Terapie psychologiczne, czasami nazywane "leczeniem rozmową" ('talking therapy'), prowadzone są przez wykwalifikowanych terapeutów zajmujących się leczeniem pacjentów z depresją. Często stosowanymi interwencjami psychospołecznymi są: terapia poznawczo-behawioralna (cognitive behavioural therapy – CBT), terapia interpersonalna (interpersonal therapy – IPT) i terapia psychodynamiczna. Istnieje wiele różnych rodzajów leków przeciwdepresyjnych. Związki te zaprojektowano tak, aby wpływały one na aktywność substancji chemicznych w mózgu, które – jak się uważa – uczestniczą w patogenezie depresji. Badanie to przeprowadzono, by ocenić efekty stosowania psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych (w ramach monoterapii lub leczenia skojarzonego) u dzieci i młodzieży z rozpoznaniem depresji.

Aby ocenić, która z analizowanych interwencji (stosowanych osobno lub łącznie) jest najbardziej efektywna, autorzy przeglądu uwzględnili badania, w których porównywano: (1) dowolną terapię psychologiczną z dowolnym lekiem przeciwdepresyjnym; (2) dowolną kombinację tych metod leczenia (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) ze stosowanymi w monoterapii: leczeniem psychologicznym lub farmakoterapią; (3) dowolną kombinację tych metod terapeutycznych (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) z placebo lub ""standardowym leczeniem"; (4) dowolną kombinację tych metod leczenia (psychoterapii oraz leków przeciwdepresyjnych) z jakąkolwiek terapią stosowaną łącznie z placebo.

Włączyliśmy w tym przeglądzie 11 badań z randomizacją (RCT) z udziałem 1307 uczestników. Na tych badaniach wykonano wiele różnych porównań, a tylko niewielka liczba badań wniosła informację na temat każdego z porównań w przeglądzie. Chociaż większość analiz obejmowała więcej niż jedno badanie, wyniki tych właśnie znacznie się różniły czasem nawet były ze sobą sprzeczne. Pod względem skutków ubocznych leczenia, w jednym badaniu, współczynniki myśli samobójczych były wyższe u osób otrzymujących leki przeciwdepresyjne, w porównaniu z tymi poddanymi terapii psychologicznej. Ogólnie rzecz biorąc, nie można było wyciągnąć rzetelnych wniosków z metaanaliz, ani ustalić, która strategia interwencji była najbardziej skuteczna.

Podsumowując, na podstawie dostępnych danych nie sposób stwierdzić, która z badanych interwencji (psychoterapia lub przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, czy też łączne stosowanie tych metod leczenia) najlepiej sprawdza się u dzieci lub młodzieży z zaburzeniami depresyjnymi.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Dawid Storman, redakcja: Rafał Jaeschke

Cytowanie
Cox GR, Callahan P, Churchill R, Hunot V, Merry SN, Parker AG, Hetrick SE. Psychological therapies versus antidepressant medication, alone and in combination for depression in children and adolescents. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 11. Art. No.: CD008324. DOI: 10.1002/14651858.CD008324.pub3.