Pytanie badawcze

Ocena wyników badań z randomizacją porównujących bezpieczeństwo i wyniki leczenia zbuforowanymi oraz niezbuforowanymi płynami podawanymi dożylnie dorosłym pacjentom podczas operacji.

Wprowadzenie

Dorośli pacjenci podczas operacji otrzymują dożylnie płyny aby zapobiec lub leczyć nadmierną utratę wody i elektrolitów (odwodnienie) oraz w celu wyrównania utraty krwi. Niektóre płyny składają sie z prostych roztworów soli o takim samym stężeniu jak komórki i krew (izotoniczna sól fizjologiczna); inne są roztworami zbuforowanymi, utrzymującymi stałe pH pomimo dodatku niewielkiej ilości kwasu lub zasady. Płyny zbuforowane zawierają dodatkowe elektrolity, takie jak: potas, magnez i wapń, a ich skład jest bardziej zbliżony do składu elektrolitów we krwi.

Charakterystyka badań

Dokonaliśmy przeglądu literatury do czerwca 2016 roku i znaleźliśmy 19 badań, obejmujących w sumie 1096 dorosłych chorych, którzy otrzymali losowo płyny zbuforowane lub niezbuforowane. W niektórych badaniach brały udział osoby w dobrym stanie ogólnym bez towarzyszących schorzeń poddawane drobnym zabiegom. Inne badania analizowały wyniki po rozległych zabiegach u chorych z grupy podwyższonego ryzyka, z czego pięć badań dotyczyło pacjentów poddawanym przeszczepowi nerki. Ponowiliśmy poszukiwania w maju 2017 roku i zadecydowaliśmy o uwzględnieniu jednego dodatkowego badania spełniającego kryteria wyszukania.

Główne wyniki

W wynikach końcowych stwierdzono, że liczba zgonów była niska i nie pozwoliła na określenie, czy podaż płynów - zbuforowanych lub niezbuforowanych - wpływała na ryzyko zgonu w okresie okołooperacyjnym w trzech badaniach (obejmujących 267 chorych) oceniających ten punkt końcowy. Nie stwierdzono różnic pomiędzy grupami w zakresie liczby chorych z upośledzeniem czynności nerek. Analiza wyników wskazuje, że u dorosłych chorych poddawanych zabiegom operacyjnym płyny zbuforowane są tak samo bezpieczne i skuteczne jak płyny niezbuforowane. Po operacji u chorych otrzymujących sól fizjologiczną pH krwi uległo obniżeniu (pH 7,32 w porównaniu z 7,38), co sugeruje, że podaż płynów zbuforowanych wiąże się z mniejszym nasileniem kwasicy metabolicznej. Pacjenci, którym podawano sól fizjologiczną, mieli podwyższony poziom chloru i sodu w surowicy w porównaniu z grupą otrzymującą płyny zbuforowane. Taki wynik można było przewidzieć, ponieważ chorzy otrzymujący sól fizjologiczną nie otrzymywali innych elektrolitów. Podwyższony poziom sodu w surowicy jest przyczyną kwasicy.

Jakość danych naukowych

Jakość dowodów naukowych została oceniona ogólnie jako średnia. Ze względu na dodatkowe czynniki mogące zaburzać funkcję nerek, jakość dowodów w grupie, w której oceniano wpływ rodzaju podawanego płynu na czynność nerek, była niska. W badaniach stwierdzono duże rozbieżności w zakresie wykonanych zabiegów i objętości podawanych płynów. Wyniki różniły się znacząco pomiędzy badaniami, a niektóre z nich były podane w sposób, który uniemożliwiał ich włączenie do naszych zestawień.