Najważniejsze informacje

• Trening kardio w trakcie terapii przeciwnowotworowej prawdopodobnie nieznacznie zmniejsza męczliwość uwarunkowaną chorobą nowotworową w okresie do 12 tygodni.

• Długoterminowy wpływ treningu kardio na męczliwość uwarunkowaną chorobą nowotworową oraz na jakość życia nie jest znany. Nie ma również dowodów na efekty treningu kardio przed terapią przeciwnowotworową.

• Znaleziono ponad 50 badań dotyczących treningu kardio przed, w trakcie i po leczeniu nowotworu, które są aktualnie prowadzone. Uzupełnią one dane naukowe, gdy ich wyniki zostaną opublikowane.

Czym jest męczliwość uwarunkowana chorobą nowotworową?

Męczliwość uwarunkowana chorobą nowotworową (ang. cancer-related fatigue , CRF) to skrajnie silne i długotrwałe uczucie zmęczenia. Może być ono spowodowane leczeniem lub samą chorobą nowotworową. Jest to najczęstszy objaw u chorych na raka. Takie zmęczenie wpływa na ciało i na umysł oraz nie daje się go złagodzić poprzez odpoczynek.

Czym jest trening kardio?

Treningiem kardio może być każde ćwiczenie, które angażuje duże grupy mięśni pośladków i ud, a także zwiększa tętno i częstotliwość oddechów. Przykładowe ćwiczenia obejmują chodzenie, bieganie, jazdę na rowerze czy pływanie.

Dlaczego trening kardio może być skuteczny w leczeniu męczliwości uwarunkowanej chorobą nowotworową?

CRF jest związana z reakcją ciała na cytokiny, które regulują powiększanie się tkanek oraz narządów (tzw. rozrost). Nowotwór lub jego leczenie mogą powodować wytwarzanie białek zwanych cytokinami prozapalnymi, które powodują lub pogarszają stan zapalny (czyli reakcję ciała na uszkodzenie lub chorobę, powodując objawy takie jak obrzęk i ból). Trening kardio może pomóc w łagodzeniu stanu zapalnego.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy trening kardio pomaga w łagodzeniu CRF, w porównaniu z niewykonywaniem treningu. Zbadaliśmy efekty krótko- (do 12 tygodni), średnio- (do 6 miesięcy) oraz długoterminowe (powyżej 6 miesięcy). Zwróciliśmy też uwagę na jakość życia, skutki niepożądane, nasilenie lęku i depresji.

Co zrobiliśmy?

Odszukaliśmy badania dotyczące wykonywania treningu kardio przed, w trakcie oraz po terapii przeciwnowotworowej w porównaniu z niewykonywaniem treningu. W badaniach tych musiała być oceniana CRF i/lub jakość życia. Trening kardio musiał obejmować co najmniej 5 serii ćwiczeń oraz musiał być przeprowadzony z instruktorem (w formie zdalnej lub stacjonarnej). Nie braliśmy pod uwagę badań, w których uczestniczyły grupy mniejsze niż 20 osób, lub których wyniki były dostępne tylko w formie krótkiego streszczenia.

Czego się dowiedzieliśmy?

Udało nam się znaleźć 23 badania, w których wzięło udział 2135 uczestników. Większość badań (97%) przeprowadzono w krajach o wysokich dochodach (tj. krajach, w których dostęp do dobrej opieki zdrowotnej jest łatwy). Łącznie 1101 osób odbyło trening kardio, a 1034 osób nie odbyło żadnego treningu. Badania obejmowały głównie kobiety chorujące na raka piersi.

Znaleźliśmy również 36 trwających badań oraz 12 badań, które jeszcze nie zostały opublikowane.

Główne wyniki

Nie znaleziono badań porównujących trening kardio przed terapią przeciwnowotworową z niewykonywaniem treningu. Uwzględniliśmy 10 badań dotyczących treningu kardio w trakcie terapii przeciwnowotworowej, jednak mogliśmy wykorzystać wyniki tylko 8 z nich. Jeśli chodzi o trening kardio po terapii przeciwnowotworowej w porównaniu z niewykonywaniem treningu, znaleźliśmy 13 badań, ale mogliśmy wykorzystać wyniki tylko 9 z nich.

Trening kardio w trakcie terapii przeciwnowotworowej w porównaniu z niewykonywaniem treningu:

• Prawdopodobnie nieznacznie zmniejsza w perspektywie krótkoterminowej CRF (6 badań, 593 badanych);

• Prawdopodobnie powoduje małą lub żadną różnicę pod względem jakości życia w perspektywie krótkoterminowej (6 badań, 612 badanych);

• Nie wiemy, czy trening kardio zmniejsza lub zwiększa w perspektywie średnio- i długoterminowej CRF , jakość życia oraz częstość występowania możliwych skutków niepożądanych.

Trening kardio po terapii przeciwnowotworowej w porównaniu z niewykonywaniem treningu:

• Nie wiemy, czy trening kardio zmniejsza lub zwiększa w perspektywie krótko- i długoterminowej CRF , jakość życia oraz częstość występowania skutków niepożądanych.

• Nie znaleźliśmy żadnych danych dotyczących CRF w perspektywie średnioterminowej i jakości życia.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy umiarkowaną pewność co do danych naukowych dotyczących efektów treningu kardio w trakcie terapii przeciwnowotworowej na CRF w perspektywie krótkoterminowej oraz na jakość życia . Nasza pewność co do pozostałych danych jest bardzo mała ze względu na mniejszą liczbę i skalę badań. Badani wiedzieli również, jakie leczenie otrzymują. Nie ma danych naukowych dotyczących wpływu treningu kardio przed terapią przeciwnowotworową oraz po niej na CRF w perspektywie średnioterminowej oraz na jakość życia .

Na ile aktualne są przedstawione dane naukowe?

Nasze dane są aktualne do 16 października 2023.