پیامهای کلیدی
-
ارائه رویکردهای درمانی چندوجهی (که رژیم غذایی، فعالیت بدنی و/یا دیگر رفتارها را مورد توجه قرار میدهند) در مراکز مراقبتهای سلامت، ممکن است میزان فعالیت بدنی کودکان (که به صورت عینی اندازهگیری میشوند) را بهبود بخشند، و اگر در سطح جامعه اجرا شوند، میتوانند کیفیت زندگی را اندکی بهبود بخشند. بااینحال، بهطور کلی، ما دریافتیم که آنها تاثیرات محدودی بر دیگر پیامدهای مهم، از جمله سلامت جسمانی، سلامت روانی و نمره z شاخص توده بدنی (BMI) (نمرهای که نشان میدهد وزن فرد بالاتر یا پائین تر از حد معمول برای افراد همسن و همجنس است) دارند.
-
مزایا و خطرات این رویکردهای تغییردهنده رفتار برای کودکان و والدین آنها همچنان نامشخص است، و بیشتر شواهد موجود در این مرور از کشورهای ثروتمند به دست آمدند.
-
انجام مطالعات بیشتری در جمعیتها و مکانهای مختلف مورد نیاز است تا بدانیم چه عاملی برای کودکان مختلف موثر است و چه موردی اثر ندارد.
موضوع چیست؟
چاقی دوران کودکی یک چالش در سلامت جهانی است که دلایل زیادی، از جمله رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتار دارد. چاقی معمولا به عنوان شاخص توده بدنی (BMI - عددی که از قد و وزن فرد محاسبه میشود تا بررسی شود که وزن آنها در محدوده سالم قرار دارد یا خیر) بسیار بالاتر از آنچه برای جوانان همسن و همسال معمول است، تعریف میشود. رویکردهای درمانی که در پیش گرفتن عادات سبک زندگی سالمتر را تشویق میکنند، اغلب برای مدیریت بالینی چاقی در کودکان استفاده میشوند، اما تاثیر طولانیمدت آنها هنوز مشخص نیست.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم تعیین کنیم که درمانهای چندوجهی تغییردهنده رفتارهای سلامت، که رعایت رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتار بهتر را ترویج میکنند، به کودکان چاق (زیر 10 سال) و والدین آنها کمک میکنند یا خیر. ما بر چگونگی تاثیر این مداخلات بر سلامت جسمانی و روانی، فعالیت بدنی، کیفیت زندگی و معیارهای مرتبط با وزن در بلندمدت (در 12 تا 24 ماه) تمرکز کردیم. ما همچنین عوارض جانبی آنها را در نظر گرفتیم.
ما چهکاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که درمانهای تغییردهنده رفتار سلامت را با ترکیب دو یا چند حوزه بررسی کردند: رژیم غذایی، فعالیت بدنی یا تغییر رفتار. ما فقط مطالعاتی را وارد کردیم که این مداخلات را با عدم درمان، مراقبت معمول، یا گروه لیست انتظار مقایسه کرده و پیگیری آنها حداقل یک سال از شروع برنامه به طول انجامید. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و میزان اعتماد خود را به شواهد، براساس عواملی مانند روشهای انجام و حجمنمونه مطالعه، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما 34 مطالعه را شامل 6849 کودک در کشورهای ثروتمند (آمریکای شمالی، اروپا، نیوزیلند، استرالیا، اسرائیل) شناسایی کردیم. مطالعات را به دو گروه تقسیم کردیم: (1) مطالعات مبتنی بر مراقبتهای سلامت، که درمانها را در مراکز مراقبتهای سلامت مانند مراکز درمانی مراقبتهای اولیه یا بیمارستانها ارائه دادند؛ (2) مطالعات مبتنی بر جامعه، که درمانها را در مدارس، مراکز اجتماعی، مراکز ورزشی یا دیگر فضاهای عمومی ارائه دادند.
نتایج اصلی
رویکردهای چندوجهی مبتنی بر مراقبتهای سلامت تغییردهنده رفتار در مقایسه با مراقبتهای معمول:
-
وقتی به عنوان یک مقدار نهایی اندازهگیری شود، احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در سلامت جسمانی کودکان ایجاد میکنند؛
-
اگر به عنوان یک مقدار تغییر نسبت به ابتدای مطالعه (نمرهای که نشان میدهد فعالیت بدنی یک فرد پساز اجرای برنامه درمانی در مقایسه با میزان فعالیت او در ابتدا، چقدر افزایش یا کاهش یافت) اندازهگیری شوند، این مداخلات ممکن است سلامت جسمانی را در 12 ماه بهبود بخشند، اما در مورد نتیجه اصلا مطمئن نیستیم؛
-
احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در سلامت روان یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت کودکان ایجاد میکنند؛
-
ممکن است ارزیابی عینی فعالیت بدنی را بهبود بخشند، اما منجر به تفاوتی اندک تا عدم تفاوت در ارزیابی ذهنی فعالیت بدنی شوند؛
-
ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در BMI z-score ایجاد کنند.
ما اصلا مطمئن نیستیم که این رویکردهای درمانی منجر به عوارض مضر یا جانبی شده باشند. هیچیک از مطالعات ناتوانی مرتبط با چاقی را گزارش نکردند.
رویکردهای چندوجهی مبتنی بر جامعه تغییردهنده رفتار در مقایسه با مراقبتهای معمول:
-
ممکن است تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در سلامت جسمانی، سلامت روانی، ارزیابی عینی فعالیت بدنی و کیفیت زندگی کودکان در 12 ماه ایجاد کنند؛
-
احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در سلامت روان و ارزیابی عینی فعالیت بدنی در 24 ماه ایجاد میکنند؛
-
ممکن است کیفیت زندگی را اندکی بهبود بخشند؛
-
احتمالا تفاوتی اندک تا عدم تفاوت را در BMI z-score برجای میگذارند.
هیچیک از مطالعات، ناتوانی مرتبط با چاقی یا وقوع هرگونه عوارض جانبی را گزارش نکردند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
ما به شواهد اطمینان کمی داریم زیرا مطالعات دوره پیگیری طولانیمدت محدودی داشتند و محدودیتهایی در روشهای انجام آنها دیده شد. بیشتر آنها در کشورهای ثروتمند انجام شدند، بنابراین ما نمیتوانیم مطمئن باشیم که این مداخلات در جاهای دیگر و در جمعیتهای مختلف تا چه اندازه خوب عمل میکنند. اگرچه این تاثیرات کوچک بودند، ممکن است برای زیرگروههایی از کودکان پرخطر معنادار باشند.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا فوریه 2024 بهروز است.
مطالعه چکیده کامل
اهداف
ارزیابی تاثیرات مداخلات چندوجهی تغییردهنده رفتار سلامت در کودکان زیر 10 سال مبتلا به چاقی و والدین آنها.
روشهای جستوجو
ما از CENTRAL؛ MEDLINE، سه بانک اطلاعاتی دیگر، و دو پایگاه ثبت کارآزمایی، همراه با بررسی منابع و تماس با نویسندگان مطالعه، برای شناسایی مطالعات واردشده در این مرور استفاده کردیم. تاریخ آخرین جستوجو، 28 فوریه 2024 بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
مداخلات چندوجهی تغییردهنده رفتارهای سلامت، در صورت ارائه در مراکز مراقبتهای سلامت، ممکن است ارزیابی عینی فعالیت بدنی را در 12 ماه بهبود بخشند و در صورت ارائه در سطح جامعه، میتوانند HRQoL را در 24 ماه اندکی بهبود بخشند، اما ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر را بر دیگر پیامدهای اصلی از پیش تعریفشده، از جمله سلامت جسمانی و روانی، و آنتروپومتری (BMI z-score)، برجای بگذارند. تحقیقات آینده باید رویکردهای نوآورانهای را برای مراقبت از کودکان مبتلا به چاقی بررسی کرده، و با توجه به شواهد محدود از گروههای محروم یا گروههای فرهنگی/قومیتی متنوع و از کشورهای کمدرآمد، شمول جمعیتهای متنوع را تضمین کنند.
حمایت مالی
سازمان جهانی بهداشت (WHO)
ثبت
پروتکل (2024): PROSPERO CRD42023468867
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
ین مرور کاکرین در ابتدا به زبان انگلیسی منتشر شد. مسوولیت صحت ترجمه بر عهده تیم ترجمه است که آن را تهیه کرده است. روند ترجمه با دقت انجام شده و از فرآیندهای استاندارد برای تضمین کنترل کیفیت پیروی میکند. با این حال، در صورت عدم تطابق، ترجمههای نادرست یا نامناسب، متن اصلی انگلیسی معتبر است.