پیامهای کلیدی
استفاده از ابزار دیجیتالی برای کمک به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در ردیابی اطلاعات بیمار و تصمیمگیری، نتایج متفاوتی داشته است. این رویکردها در برخی موقعیتها ممکن است منجر به مزایایی شوند، اما در برخی دیگر میتوانند تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را ایجاد کنند. ما اغلب از تاثیر کامل آن آگاه نیستیم زیرا مطالعات کافی وجود ندارند، یا مطالعات پاسخهای روشنی را ارائه نمیدهند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
این مرور بررسی کرد که ابزار دیجیتالی میتوانند به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت کمک کنند تا اطلاعات بهتری را از بیمار جمعآوری کرده و در مقایسه با روشهای مرسوم، مانند پروندههای کاغذی یا بدون هیچ ابزاری، مراقبت بهتری را ارائه دهند یا خیر. تمرکز بر مراکز مراقبت سلامت اولیه، مانند کلینیکها و برنامههای سلامت جامعه، بود.
سیستمهای ردیابی دیجیتالی چه هستند؟
سیستمهای ردیابی دیجیتالی به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت کمک میکنند تا اطلاعات بیمار را در طول زمان جمعآوری و ذخیره کنند. این روش میتواند به آنها کمک کند تا مراقبتهای بهتری را ارائه دهند و به دولتها اجازه دهد تا خدمات سلامت بهتری را طراحی کنند.
اطلاعات بیمار اغلب در کشورهای ثروتمندتر در پروندههای پزشکی الکترونیکی ذخیره میشوند. بااینحال، کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در بسیاری از کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط هنوز از پروندههای کاغذی استفاده میکنند یا دسترسی محدودی به ابزار دیجیتالی دارند. دستگاههای همراه مانند تبلتها و تلفنهای هوشمند میتوانند استفاده از سیستمهای دیجیتالی را برای ردیابی دقیقتر و بیخطرتر اطلاعات بیمار برای کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در این شرایط آسانتر کنند.
چه ابزار دیگری شامل میشوند؟
ابزار پشتیبانی تصمیمگیری: سیستمهای ردیابی دیجیتالی گاهی با ابزار پشتیبانی تصمیمگیری همراه میشوند. این ابزار به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در آنالیز دادههای بیمار و تصمیمگیری در مورد بهترین درمان، کمک میکنند.
ارتباط هدفمند با مراجعین: سیستمهای ردیابی دیجیتالی میتوانند با سیستمهای ارتباط با بیماران و مراجعین نیز ترکیب شوند. این ابزار به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اجازه میدهند پیامهایی را مانند یادآوری قرار ملاقات، برنامه دارویی، یا توصیههای سلامت برای بیمار ارسال کنند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
این مرور 18 مطالعه را وارد کرد. هفده مورد از آنها از کشورهایی با درآمد پائین و متوسط بودند که در آنها سیستمهای پرونده پزشکی الکترونیکی به ندرت استفاده شده یا به تازگی در حال راهاندازی هستند. اکثر مطالعات بر استفاده کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت از دستگاههای همراه، بهویژه برای سلامت مادر و کودک یا مدیریت بیماریهای مزمن، متمرکز بودند.
زمانیکه کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اولیه از سیستمهای ردیابی دیجیتالی همراه با ابزار پشتیبانی تصمیمگیری، ارتباط هدفمند با مراجعین، یا هر دو، در مقایسه با مراقبتهای معمول استفاده میکنند، نتایج متفاوت هستند.
تاثیرات مثبت : این ابزار ممکن است مزایایی داشته باشند. برای مثال، آنها به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت کمک میکنند تا دستورالعملهای بالینی را بهتر دنبال کنند، سوابق دقیقتری را ثبت کنند و کیفیت مراقبت بهتری را ارائه دهند. آنها ممکن است پیامدهای بیمار را نیز بهبود بخشند. برای مثال، برخی مادران ممکن است نوزادان کموزن کمتری داشته باشند یا شیردهی را زودتر شروع کنند. برخی از بیماران ممکن است کیفیت زندگی بهتری نیز داشته یا در مصرف داروهای مربوط به بیماریهای مزمن مانند سکته مغزی، مداومت بیشتری را نشان دهند. بااینحال، این تاثیرات مثبت ممکن است اندک باشند.
تاثیر اندک یا عدم تاثیر : در موارد دیگر، این ابزار ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در رفتار کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت یا سلامت بیمار ایجاد کنند.
عدم قطعیت : در بسیاری از موارد، نتایج نامشخص هستند زیرا مطالعات کافی وجود نداشته یا شواهد محکمی را ارائه نمیدهند.
محدودیتهای این یافتهها چه هستند؟
ما به یافتهها اطمینان کمی داریم زیرا مطالعات زیادی وجود نداشتند؛ برخی از مطالعات کوچک بودند، و برخی دیگر مشکلاتی در طراحی خود داشتند که یافتههای آنها را کمتر قطعی ساخت.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور، مطالعات انجامشده را میان 2000 و نوامبر 2022 بررسی کرد.
مطالعه چکیده کامل
ردیابی دیجیتالی (digital tracking) روی دستگاههای همراه، در کنار سیستمهای پشتیبانی تصمیمگیری بالینی (clinical decision support systems; CDSS) و ارتباط هدفمند با مراجعین (targeted client communication; TCC)، میتوانند ارائه خدمات را تسهیل کرده و بهطور بالقوه پیامدها را بهبود بخشند.
اهداف
ارزیابی تاثیرات استفاده از دستگاه همراه برای ردیابی (tracking) استفاده از خدمات، هنگامیکه با پشتیبانی تصمیمگیری بالینی ( ردیابی + CDSS )، با ارتباطات هدفمند با مراجعین ( ردیابی + TCC ) یا هر دو ( ردیابی + CDSS + TCC ) ترکیب شود.
روشهای جستوجو
Cochrane CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ Ovid Population Information Online (POPLINE)؛ K4Health و WHO Global Health Library (از سال 2000 تا نوامبر 2022).
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازیشده و تصادفیسازینشده در مراکز مراقبتهای اولیه/سطح جامعه.
شرکتکنندگان : ارائهدهندگان مراقبتهای اولیه و مراجعین
مداخلات:
1. ردیابی + CDSS
2. ردیابی + TCC
3. ردیابی + CDSS + TCC
مقایسهها: مراقبتهای معمول (بدون ردیابی دیجیتالی)
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم کارآزماییها را غربالگری کرده، دادهها را استخراج کرده و خطر سوگیری (risk of bias) را با استفاده از ابزار RoB 1 ارزیابی کردند. ما از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) برای متاآنالیز استفاده کرده، و برای پیامدهای دوحالتی (dichotomous outcome)، نسبت خطر (RD)، خطر نسبی (RR) و نسبت شانس (OR) را و برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome)، تفاوت میانگین (MD) را محاسبه کردیم. قطعیت شواهد با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی شد.
نتایج اصلی
ما 18 مطالعه واجد شرایط (11 مطالعه تصادفیسازیشده، هفت مطالعه تصادفیسازینشده) را شناسایی کردیم که در بنگلادش، چین، اتیوپی، هند، کنیا، فلسطین، اوگاندا و ایالات متحده آمریکا انجام شدند. تمام مطالعات تصادفیسازینشده خطر سوگیری بالایی داشتند.
این نتایج از مطالعات تصادفیسازیشده به دست آمدند.
اصطلاحات «احتمالا (probably)»، «ممکن است (may)»، یا «نامطمئن (uncertain)»، نشاندهنده شواهدی با قطعیت «متوسط»، «پائین» یا «بسیار پائین» هستند.
ردیابی + CDSS
مربوط به مراقبتهای پیشاز/پساز زایمان:
پایبندی ارائهدهندگان خدمات به توصیهها
ممکن است ویزیتهای خانگی را در هفته پساز زایمان کمی افزایش دهد (2 مطالعه، 4531 شرکتکننده؛ RD: 0.10؛ 95% CI؛ 0.07 تا 0.14)
ممکن است دریافت مشاوره برای شروع تغذیه تکمیلی را کمی افزایش دهد (2 مطالعه، 4397 شرکتکننده؛ RD: 0.12؛ 95% CI؛ 0.08 تا 0.15)
ممکن است میانگین تعداد ویزیتهای خانگی را در ماه پساز زایمان اندکی افزایش دهد (1 مطالعه، 3023 شرکتکننده؛ MD: 0.75؛ 95% CI؛ 0.47 تا 1.03)
تاثیر نامشخص بر ویزیتهای خانگی ظرف 24 ساعت پساز زایمان
رفتارهای سلامت مراجعین
ممکن است مراقبت پوست به پوست را کمی افزایش دهد (1 مطالعه، 1544 شرکتکننده؛ RD: 0.05؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.10)
ممکن است شیردهی زودهنگام را کمی افزایش دهد (2 مطالعه، 4540 شرکتکننده؛ RD: 0.08؛ 95% CI؛ 0.05 تا 0.12)
تاثیرات نامشخص بر استفاده از هیچ عاملی روی بند ناف، مصرف ≥ 90 قرص آهن-فولات در دوران بارداری، تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت شش ماه، به تعویق انداختن حمام نوزاد حداقل دو روز و مراقبت کانگورویی مادر (Kangaroo Mother Care).
وضعیت سلامت مراجعین
ممکن است تولد نوزادان با وزن کم را کاهش دهد (1 مطالعه، 3023 شرکتکننده؛ RR: 0.53؛ 95% CI؛ 0.38 تا 0.73)
ممکن است تعداد نوزادان مبتلا به ذاتالریه یا تب را که به دنبال مراقبتهای پزشکی هستند، افزایش دهد (1 مطالعه، 3470 شرکتکننده؛ RR: 1.13؛ 95% CI؛ 1.03 تا 1.24)
تاثیرات نامشخص بر مردهزایی، مرگ نوزادان و شیرخواران، یا آزمایش مثبت HIV در طول آزمایشهای پیشاز زایمان
ردیابی + TCC
وضعیت سلامت مراجعین
در بیماران دچار سکته مغزی بیشاز 12 ماه:
ممکن است پایبندی به مصرف داروی فشار خون (BP) را کمی افزایش دهد (1 مطالعه، 1226 شرکتکننده؛ RR: 1.10؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.21)
ممکن است مرگومیر را کاهش دهد (1 مطالعه، 1226 شرکتکننده؛ RR: 0.52؛ 95% CI؛ 0.28 تا 0.96)
ممکن است BP سیستولیک را اندکی کاهش دهد (1 مطالعه، 1226 شرکتکننده؛ MD؛ 2.80- میلیمتر جیوه؛ 95% CI؛ 4.90- تا 0.70-)
ممکن است نمرات EQ-5D را کمی بهبود بخشد (1 مطالعه، 1226 شرکتکننده؛ MD: 0.04؛ 95% CI؛ 0.02 تا 0.06)
ممکن است بستری شدن در بیمارستان را به دلیل سکته مغزی کاهش دهد (1 مطالعه، 1226 شرکتکننده؛ RR: 0.45؛ 95% CI؛ 0.32 تا 0.64).
ردیابی + CDSS + TCC
پایبندی ارائهدهندگان خدمات به توصیهها
احتمالا پایبندی به دستورالعملهای بالینی را برای غربالگری پیشاز تولد نوزاد و مدیریت کمخونی (1 مطالعه، 10,502 شرکتکننده؛ OR: 1.88؛ 95% CI؛ 1.52 تا 2.32)، دیابت (1 مطالعه، 8669 شرکتکننده؛ OR: 1.45؛ 95% CI؛ 1.14 تا 1.84)، فشار خون بالا (1 مطالعه، 15,555 شرکتکننده؛ OR: 1.62؛ 95% CI؛ 1.29 تا 2.04) افزایش داده و منجر به پایبندی کمتر به دستورالعملها برای رشد غیرطبیعی جنین میشود (1 مطالعه، 1165 شرکتکننده؛ OR: 0.59؛ 95% CI؛ 0.37 تا 0.95)
ممکن است دریافت پروفیلاکسی نویراپین (nevirapine) را در نوزادان مادران HIV+ve کمی افزایش دهد (1 مطالعه، 609 شرکتکننده؛ OR: 1.75؛ 95% CI؛ 0.73 تا 4.19)
کیفیت دادهها
در زنان باردار (1 مطالعه، 6367 شرکتکننده)، ردیابی + CDSS + TCC:
احتمالا دادههای ازدسترفته را برای هموگلوبین کمی کاهش میدهد (RR: 0.77؛ 95% CI؛ 0.71 تا 0.84) اما برای BP هنگام زایمان کمی بیشتر کم میکند (RR: 1.16؛ 95% CI؛ 1.08 تا 1.24)
ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر دادههای ازدسترفته در مورد سن بارداری (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.81 تا 1.14) یا وزن هنگام تولد (RR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.77 تا 1.04) داشته باشد
رفتار سلامت مراجعین
ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر دریافت درمان ضدرتروویروسی در زمان زایمان (1 مطالعه، 438 شرکتکننده؛ OR: 1.41؛ 95% CI؛ 0.81 تا 2.45) یا شیردهی انحصاری به مدت شش ماه (1 مطالعه، 695 شرکتکننده؛ OR: 1.74؛ 95% CI؛ 0.95 تا 3.17) در مادران HIV+ve داشته باشد
تاثیرات نامشخص بر فعالیت بدنی در بزرگسالان پرخطر قلبیعروقی
وضعیت سلامت مراجعین
ممکن است تعداد موارد مرگومیر را در بیماران مبتلا به هیپرتانسیون و دیابت کاهش دهد (1 مطالعه، 3698 شرکتکننده؛ OR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.35 تا 1.06)
ممکن است حوادث قلبیعروقی جدید را در بزرگسالان در معرض خطر بالای قلبیعروقی طی 6 تا 18 ماه کاهش دهد (1 مطالعه، 8642 شرکتکننده؛ OR: 0.58؛ 95% CI؛ 0.42 تا 0.80)
ممکن است در زنان باردار مبتلا به هیپرتانسیون شدید، اندکی کاهش یابد، اما فاصله اطمینان شامل هم کاهش و هم افزایش است (1 مطالعه، 6367 شرکتکننده؛ OR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.27 تا 1.37)
ردیابی + CDSS + TCC در زنان تحت مراقبتهای دوران بارداری (1 مطالعه، 6367 شرکتکننده) ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در پیامدهای نامطلوب بارداری (OR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.12)، کمخونی متوسط یا شدید (OR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.51 تا 1.31)، یا نوزادان بزرگ برای سن جنینی (OR: 1.06؛ 95% CI؛ 0.90 تا 1.25) ایجاد کنند.
ردیابی + CDSS + TCC در بزرگسالان مبتلا به هیپرتانسیون یا دیابت (1 مطالعه، 3324 شرکتکننده)، ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در HbA1c (MD: 0.08؛ 95% CI؛ 0.27- تا 0.43)، کلسترول تام (MD: -2.50؛ 95% CI؛ 7.10- تا 2.10)، خطر قلبیعروقی 10 ساله (MD: -0.40؛ 95% CI؛ 2.30- تا 1.50)، مصرف دخانیات (MD: -0.05؛ 95% CI؛ 0.47 تا 0.37)، مصرف الکل (MD: 0.70؛ 95% CI؛ 3.70 تا 5.10) یا PHQ-9 (MD: -1.60؛ 95% CI؛ 4.40- تا 1.20) ایجاد کنند.
تاثیرات نامشخص مداخله بر مرگومیر مادر یا نوزاد پیشاز رسیدن نوزاد به 18 ماهگی در مادران HIV-مثبت، بیمارانی که به BP مطلوب میرسند، BP کنترلشده در پنج سال، BP دیاستولیک یا سیستولیک، شاخص توده بدنی، گلوکز ناشتا و کیفیت زندگی در بزرگسالان مبتلا به هیپرتانسیون یا دیابت
استفاده از خدمات مراجعین
ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر عدم مراجعه بهموقع برای تشخیص زودهنگام نوزادان داشته باشد (1 مطالعه، 1183 شرکتکننده؛ OR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.63 تا 1.35)
تاثیرات نامشخص بر ارتباط با مراقبت
رضایت مراجعین
احتمالا تعداد بزرگسالان مبتلا به هیپرتانسیون یا دیابت که تغییر «اندک/خیلی بهتر» را در کیفیت مراقبت گزارش میکنند، اندکی افزایش مییابد (1 مطالعه، 3324 شرکتکننده؛ RR: 1.02؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.03)
هیچ مطالعهای زمان میان مراجعه و مدیریت مناسب، بهموقع بودن دریافت/دسترسی به مراقبت، قابلیت پذیرش/رضایت ارائهدهنده، استفاده از منابع یا عواقب ناخواسته را ارزیابی نکرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ردیابی دیجیتالی میتواند توانایی کارکنان مراقبتهای اولیه را در پیروی از اقدامات توصیهشده پیشاز زایمان و بیماریهای مزمن، کیفیت پروندههای بیمار، پیامدهای سلامت بیمار و استفاده از خدمات، بهبود بخشد. بااینحال، این مداخلات در اکثر مطالعات منجر به تفاوتهای کوچک یا عدم تفاوت در پیامد شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.