استفاده از داروهای گیاهی برای درمان سندرم روده تحریکپذیر رایج است. طب گیاهی سنتی چینی یک روش رایج در شرق است، و برخی از کارآزماییهای بالینی، فواید داروهای گیاهی را برای درمان علامتی این بیماری نشان میدهند. این مرور سیستماتیک، 75 کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده را شناسایی و وارد کرد که تاثیرات داروهای گیاهی مختلف (از جمله گیاهان تکی یا مخلوطی از گیاهان مختلف) را برای درمان افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر ارزیابی کردند. این مرور نشان میدهد که برخی از داروهای گیاهی نشانههای کلی را مانند درد شکم، اسهال و/یا یبوست بهبود میبخشند. بااینحال، کیفیت روششناسی (methodology) اکثر کارآزماییهای بالینی که این گیاهان را ارزیابی کردند، عموما ضعیف بود. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد کارآزماییهای کوچک و با کیفیت پائین با یافتههای مثبت، به احتمال زیاد با تاثیرات اغراقآمیز مداخله مرتبط هستند. اگرچه کارآزماییهای واردشده عوارض جانبی جدی ناشی از مصرف داروهای گیاهی را گزارش نکردند، انجام تحقیقات بیشتری برای تعیین بیخطری (safety) داروهای گیاهی مورد نیاز است. در نتیجه، داروهای گیاهی ممکن است برای درمان سندرم روده تحریکپذیر امیدوارکننده باشند. بااینحال، هنوز زود است که مصرف داروهای گیاهی را برای استفاده معمول در مدیریت بالینی سندرم روده تحریکپذیر توصیه کنیم. بررسی گیاهان دارویی در کارآزماییهای بزرگتر و با طراحی خوب لازم است تا شواهد معتبری برای استفاده از آنها ایجاد شود.
مطالعه چکیده کامل
درمانهای گیاهی سنتی مدتهاست که برای درمان اختلالات گوارشی از جمله سندرم روده تحریکپذیر استفاده میشوند، و اثربخشی آنها باید بهطور سیستماتیک از شواهد پژوهشی بالینی بررسی شود.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از داروهای گیاهی در درمان بیماران مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر.
روشهای جستوجو
بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی زیر را تا جولای 2004 جستوجو کردیم: کتابخانه کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ AMED؛ LILACS، بانک اطلاعاتی زیستپزشکی چین، همراه با جستوجوهای دستی در مجلات چینی و مجموعه مقالات کنفرانسها تا پایان سال 2003. از هیچ محدودیتی برای زبان نگارش مقاله استفاده نشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده با موضوع مصرف داروهای گیاهی در مقایسه با عدم درمان، دارونما (placebo) و مداخلات دارویی وارد مطالعه شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کردند. کیفیت روششناسی (methodology) کارآزماییها با استفاده از مولفههای تصادفیسازی، پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، دوسو کور (double blind) بودن، و ورود شرکتکنندگان بهصورت تصادفیسازیشده ارزیابی شدند.
نتایج اصلی
هفتاد و پنج کارآزمایی تصادفیسازیشده، شامل 7957 شرکتکننده مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر، معیارهای ورود را داشتند. کیفیت روششناسی سه کارآزمایی دوسو کور و کنترلشده با دارونما بالا بود، اما کیفیت کارآزماییهای باقیمانده بهطور کلی در سطح پائین قرار داشت. هفتاد و یک داروی گیاهی مختلف در کارآزماییهای واردشده بررسی شدند، که در آنها داروهای گیاهی با دارونما یا درمان دارویی متداول مقایسه شدند. داروهای گیاهی نیز با درمان متداول ترکیب شده و با درمان متداول بهتنهایی مقایسه شدند.
یک فرمول گیاهی استاندارد چینی (Standard Chinese)، داروی گیاهی چینی شخصیسازیشده، STW 5 و STW 5-II، داروی گیاهی تبتی Padma Lax، فرمول سنتی چینی Tongxie Yaofang و محصول آیورودا (Ayurvedic) در مقایسه با دارونما، بهبودی قابل توجهی را در نشانههای کلی ایجاد کردند. در مقایسه با درمان متداول در 65 کارآزمایی که 51 داروی گیاهی مختلف را آزمایش کردند، نتایج 22 داروی گیاهی بیانگر بهبودی در نشانهها بودند که از نظر آماری معنیدار گزارش شد، و 29 داروی گیاهی تفاوت معنیداری با درمان متداول نداشتند. در نه کارآزمایی که داروی گیاهی را در ترکیب با درمان متداول ارزیابی کردند، شش ترکیب گیاهی مورد آزمایش، در مقایسه با تکدرمانی (monotherapy) متداول، مزایای بیشتری را از درمان ترکیبی نشان دادند. هیچ عارضه جانبی جدی ناشی از مصرف داروهای گیاهی گزارش نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برخی از داروهای گیاهی ممکن است نشانههای سندرم روده تحریکپذیر را بهبود بخشند. بااینحال، یافتههای مثبت حاصل از کارآزماییهای کمتر دقیق باید با احتیاط تفسیر شوند، زیرا روششناسی (methodology) ناکافی، حجمنمونه کوچک و نبود دادههای تائیدکننده قابل بحث هستند. برخی از داروهای گیاهی شایسته بررسی بیشتر در کارآزماییهایی با کیفیت بالا هستند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
