گیاهان دارویی چینی سابقه طولانی در درمان بیماریهای کبدی دارند. سه کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده وارد شدند. با توجه به کیفیت روششناسی (methodology) ضعیف و تعداد کم کارآزماییهای موجود، در حال حاضر شواهد کافی برای درمان ناقلین بدون نشانه ویروس هپاتیت B با گیاهان دارویی چینی مانند ترکیب گیاهی «دستور Jianpi Wenshen»؛ Phyllanthus amarus و Astragalus membranaceus وجود ندارد. انجام کارآزماییهای تصادفیسازیشده بزرگتر و بهتر از نظر روششناسی، که گیاهان دارویی را در مقابل دارونما (placebo) مقایسه کنند، مورد نیاز است.
مطالعه چکیده کامل
حدود 350 میلیون نفر ناقل مزمن ویروس هپاتیت B هستند و در معرض خطر بالای بیماری جدی و مرگومیر ناشی از سیروز کبد و سرطان کبد قرار دارند. گیاهان دارویی چینی بیشاز 2000 سال است که بهطور گستردهای برای درمان بیماریهای مزمن کبدی استفاده میشوند.
اهداف
ارزیابی اینکه گیاهان دارویی چینی برای درمان ناقلین بدون نشانه ویروس هپاتیت B موثر و بیخطر هستند یا خیر.
روشهای جستوجو
پایگاههای ثبت کارآزماییهای گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین ، کتابخانه کاکرین و حوزه طب مکمل در کاکرین بههمراه MEDLINE ؛ EMBASE و جستوجوی دستی در مجلات چینی و مجموعه مقالات کنفرانسها (اکتبر 2000) بررسی شدند.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازیشده یا شبه-تصادفیسازیشده (با حداقل سه ماه پیگیری) در ناقلین بدون نشانه ویروس هپاتیت B. گیاهان دارویی چینی (یک گیاه یا ترکیبی از گیاهان) در مقایسه با دارونما (placebo)، عدم مداخله، درمان عمومی غیراختصاصی یا درمان با اینترفرون بررسی شدند. کارآزماییهای گیاهان دارویی چینی بههمراه اینترفرون در مقابل اینترفرون بهتنهایی نیز وارد شدند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دو نویسنده بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج کردند. در جایی که امکانپذیر بود، آنالیز قصد درمان (intention-to-treat) انجام شد. آنالیزهای زیرگروه از پیش مشخصشده عبارت بودند از: قومیت، سن در زمان ابتلا به عفونت، و گیاه دارویی تکی یا ترکیبی از گیاهان دارویی.
نتایج اصلی
سه کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده (307 بیمار) که بیماران را به مدت سه ماه یا بیشتر پساز پایان درمان پیگیری کردند، وارد مطالعه شدند. کیفیت روششناسی (methodology) ضعیف بود. ترکیب گیاهی «دستور Jianpi Wenshen» در مقایسه با اینترفرون اثرات قابل توجهی بر نشانگرهای ویروسی داشت: نسبت خطر (relative risk): 2.40 (95% CI؛ 1.01 تا 5.72) برای پاکسازی HBsAg سرم، 2.03 (95% CI؛ 0.98 تا 4.20) برای پاکسازی HBeAg، و 2.54 (95% CI؛ 1.13 تا 5.70) برای تبدیل سرمی HBeAg به آنتی-HBe. Phyllanthus amarus و Astragalus membranaceus در مقایسه با دارونما هیچ تاثیر ضدویروسی قابل توجهی را نشان ندادند. آنالیز دادههای حاصل از تجمیع هشت کارآزمایی بالینی تصادفیسازیشده با پیگیری کمتر از سه ماه، مزیت قابل توجهی را از گیاهان دارویی چینی بر نشانگرهای ویروسی نشان نداد. دادههای مربوط به پیامدهای بالینی طولانیمدت و کیفیت زندگی کم بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
براساس یک کارآزمایی با کیفیت پائین، گیاه دارویی «دستور Jianpi Wenshen» ممکن است فعالیت ضدویروسی در ناقلین بدون نشانه ویروس هپاتیت B داشته باشد. بااینحال، پیشاز استفاده از گیاهان دارویی برای این بیماری، انجام کارآزماییهای کنترلشده با دارونما و تصادفیسازیشده دقیق، دوسو کور (double-blind) مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
