هپاتیت B مزمن یک بیماری عفونی کبد است که توسط ویروس هپاتیت B ایجاد میشود. حدود 350 میلیون نفر در سراسر جهان ناقل مزمن این ویروس هستند. مدتهاست که گیاهان دارویی سنتی چینی برای درمان بیماریهای مزمن کبدی، هم در چین و هم در آسیای جنوب شرقی، استفاده میشوند. این مرور سیستماتیک، تاثیر گیاهان دارویی چینی (بهصورت منفرد یا ترکیبی) را برای درمان عفونت مزمن هپاتیت B ارزیابی میکند.
مرور کارآزماییها نشان داد که برخی از گیاهان دارویی چینی ممکن است تاثیر مثبتی بر پاکسازی ویروس هپاتیت B و کبد بیمار داشته باشند. بااینحال، کیفیت روششناسی (methodology) کارآزماییهایی که این گیاهان را ارزیابی کردند، عموما ضعیف بود. آنالیز کارآزماییهای شناساییشده همچنین نشان داد که کارآزماییهایی با یافتههای مثبت، احتمال بیشتری برای انتشار نسبت به کارآزماییهایی بدون یافتههای معنیدار دارند. علاوهبر این، گیاهان دارویی ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند. بنابراین، گیاهان دارویی چینی نباید خارج از کارآزماییهای جدید استفاده شوند. بررسی گیاهان دارویی در کارآزماییهای بزرگتر و با طراحی خوب لازم است تا شواهد لازم برای استفاده از آنها اثبات شود.
مطالعه چکیده کامل
عفونت ویروس هپاتیت B یک مشکل جدی سلامت در سراسر جهان است. گیاهان دارویی سنتی چینی بهطور گستردهای برای درمان بیماریهای مزمن کبدی استفاده شدهاند، و کارآزماییهای کنترلشده متعددی برای بررسی اثربخشی آنها انجام شدهاند.
اهداف
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) استفاده از گیاهان دارویی سنتی چینی در درمان عفونت مزمن هپاتیت B.
روشهای جستوجو
جستوجوها در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی زیر انجام شدند: پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین ، پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه طب مکمل در کاکرین ، کتابخانه کاکرین (شماره 2، 2000)، MEDLINE ؛ EMBASE ؛ و BIOSIS (اکتبر 2000). چهار مجله و مجموعه مقالات کنفرانسهای چینی بهصورت دستی جستوجو شدند. از هیچ محدودیت زبانی استفاده نشد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازیشده یا شبه-تصادفیسازیشده با حداقل سه ماه دوره پیگیری. کارآزماییهای گیاهان دارویی چینی (به صورت منفرد یا ترکیبی) در مقایسه با دارونما (placebo)، عدم انجام مداخله، درمان عمومی غیراختصاصی یا درمان با اینترفرون، وارد شدند. کارآزماییهای گیاهان دارویی چینی بههمراه اینترفرون در مقابل اینترفرون بهتنهایی نیز وارد شدند. کارآزماییها میتوانستند دوسو کور (double blind)، یکسو کور (single-blind)، یا بدون کورسازی بودند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
دادهها توسط دو نویسنده بهطور جداگانه، استخراج شدند. کیفیت روششناسی (methodology) کارآزماییها با استفاده از مقیاس Jadad بههمراه پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) ارزیابی شدند. آنالیزهای قصد درمان (intention-to-treat) انجام شدند.
نتایج اصلی
نه کارآزمایی تصادفیسازیشده، شامل 936 بیمار، معیارهای ورود را داشتند. کیفیت روششناسی فقط در یک کارآزمایی کافی بود. عدم تقارن قابل توجهی در نمودار قیفی (funnel plot) وجود داشت (regression coefficient: 3.37؛ خطای استاندارد: 1.40؛ P=0.047).
ده گیاه دارویی مختلف در نه کارآزمایی بررسی شدند. در مقایسه با درمان غیراختصاصی یا دارونما، Fuzheng Jiedu Tang (ترکیبی از گیاهان) تاثیرات مثبت قابل توجهی بر پاکسازی HBsAg؛ HBeAg و HBV DNA سرم؛ پلیساکارید Polyporus umbellatus بر HBeAg و HBV DNA سرم؛ و Phyllanthus amarus بر HBeAg سرم، نشان دادند. درمان با ترکیب Phyllanthus و kurorinone در مقایسه با اینترفرون، هیچ تاثیر معنیداری را بر پاکسازی HBeAg و HBV DNA سرم و طبیعی کردن سطح آلانین آمینوترانسفراز نشان نداد. هیچ تاثیر قابل توجهی از دیگر گیاهان مورد بررسی مشاهده نشد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
برخی از گیاهان دارویی چینی ممکن است در درمان هپاتیت B مزمن موثر باشند. بااینحال، شواهد برای توصیه هر گیاه تکی بسیار ضعیف است. انجام کارآزماییهایی با طراحی دقیق، تصادفیسازیشده، دوسو کور و کنترلشده با دارونما (placebo) مورد نیاز است.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
