سوال مطالعه مروری
آیا درمان مغناطیسی تشنج (magnetic seizure therapy; MST) برای درمان افسردگی مقاوم به درمان (treatment-resistant depression; TRD) موثر و قابل قبول است یا خیر.
چرا این موضوع مهم است؟
بیش از 30% از بیماران مبتلا به افسردگی، پاسخ ضعیفی به دارو و روان‌درمانی نشان می‌دهند. این افراد را تحت عنوان بیماران مبتلا به TRD تشخیص می‌دهیم. آنها در مقایسه با بیماران غیر-TRD از نرخ بالاتری از ناتوانی و بار (burden) اقتصادی رنج می‌برند.
درمان الکتروشوک (electroconvulsive therapy; ECT) یک درمان مهم برای افراد مبتلا به TRD به شمار می‌آید. با این وجود، ECT اغلب با عوارض جانبی شناختی، مانند از دست دادن حافظه، همراه است. درمان مغناطیسی تشنج (MST) یک جایگزین بالقوه برای ECT با عوارض جانبی شناختی کمتر است. بنابراین، مهم است که بدانیم MST برای درمان افراد مبتلا به TRD تا چه حد خوب عمل می‌کند.
آنچه ما انجام دادیم
در مارچ 2020، کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را برای یافتن مطالعات مربوط به MST در افسردگی مقاوم به درمان جست‌وجو کردیم. شرکت‌کنندگان به‌طور تصادفی درمان‌های مختلفی را دریافت کردند. این نوع طراحی مطالعه، قابل اطمینان‌ترین شواهد را ارائه می‌دهد.
پیامدها عبارت بودند از چگونگی عملکرد درمان‌ها (بهبودی در شدت نشانه، کیفیت زندگی، و عملکرد اجتماعی، هم‌چنین در تعداد شرکت‌کنندگان اقدام کننده برای خودکشی، اقدام به خودکشی، یا آسیب رساندن به خود) و اینکه شرکت‌کنندگان دچار عوارض جانبی شدند یا خیر (عملکرد شناختی، تعداد موارد خروج از درمان، و تعداد عوارض جانبی).
آنچه ما به دست آوردیم
سه مطالعه را وارد کردیم که شامل 65 شرکت‌کننده بودند. این مطالعات MST و ECT را با حداکثر 12 جلسه درمانی در شش هفته مقایسه کردند. شواهد موجود تفاوتی را بین MST و ECT در اثربخشی یا تحمل‌پذیری نشان ندادند.
بنابراین، مطمئن نیستیم که نتایج چه قدر معتبر هستند. همه یافته‌ها فقط بر اساس مطالعات معدود، با تعداد کمی از شرکت‌کنندگان به دست آمدند. شرکت‌کنندگان می‌دانستند کدام درمان را دریافت می‌کنند. مطالعات به روشی متفاوت از پروتکل‌های خود انجام شدند. برخی از اطلاعات کلیدی گزارش نشدند، مانند نحوه تخصیص شرکت‌کنندگان به درمان‌های مختلف و خروج یا عدم خروج آنها از این مطالعات. تمام مطالعات توسط یک تیم پژوهشی در آلمان انجام شده و یک تولید کننده دستگاه MST تامین مالی بخشی از مطالعه را تقبل کرد.
نتیجه‌گیری‌ها
در حال حاضر شواهد مربوط به تاثیرات MST بر بیماران مبتلا به TRD کافی نیست. تجزیه‌وتحلیل ما از داده‌های موجود، تاثیرات مختلف بین MST و ECT را به وضوح نشان نداد. قطعیت شواهد بسیار پائین است. برای بررسی بیشتر تاثیرات MST، انجام کارآزمایی‌های بزرگ، طولانی-مدت، و با طراحی و گزارش‌دهی خوب مورد نیاز است.
در حال حاضر شواهد مربوط به تاثیرات MST بر بیماران مبتلا به TRD کافی نیست. تجزیه‌وتحلیل ما از داده‌های موجود، تاثیرات مختلف بین MST و ECT را به وضوح نشان نداد. به دلیل وجود خطر سوگیری و عدم-دقت در تخمین‌ها، در مورد این یافته‌ها نامطمئن هستیم. برای بررسی بیشتر تاثیرات MST، انجام کارآزمایی‌های بزرگ، طولانی-مدت، و با طراحی و گزارش‌دهی خوب مورد نیاز است.
درمان مغناطیسی تشنج (magnetic seizure therapy; MST) یک جایگزین بالقوه برای درمان الکتروشوک (electroconvulsive therapy; ECT) به حساب می‌آید. گزارش‌های ارائه شده تاکنون در مورد استفاده از MST برای بیماران مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان (treatment-resistant depression; TRD) محدود هستند.
ارزیابی تاثیرات MST در مقایسه با MST ساختگی، داروی ضد-افسردگی، و دیگر اشکال درمان الکتریکی یا مغناطیسی برای بزرگسالان مبتلا به TRD.
در مارچ 2020، طیف گسترده‌ای را از منابع الکترونیکی بین‌المللی برای یافتن مطالعات منتشرشده، منتشرنشده و در حال انجام جست‌وجو کردیم. فهرست منابع همه مطالعات وارد شده و مرورهای سیستماتیک مرتبط و مجموعه مقالات کنفرانس مربوط به نشست سالانه کالج آمریکایی نوروسایکوفارماکولوژی (Annual Meeting of the American College of Neuropsychopharmacology; ACNP)، نشست‌ها و کنوانسیون علمی سالانه و نشست سالانه کالج اروپایی نوروسایکوفارماکولوژی (European College of Neuropsychopharmacology; ECNP) را برای شناسایی مطالعات بیشتر به صورت دستی جست‌وجو کردیم.
تمام کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی شده (randomised clinical trials; RCTs) بر استفاده از MST برای بزرگسالان مبتلا به TRD متمرکز بودند.
دو نویسنده مرور داده‌ها را به‌طور مستقل از هم استخراج کردند. در خصوص پیامدهای دو-حالتی، خطرات نسبی (RRs) و 95% فواصل اطمینان (CIs) را محاسبه کردیم. برای داده‌های پیوسته، تفاوت‌های میانگین (MDs) بین گروه‌ها و 95% CIs آنها را تخمین زدیم. از یک مدل اثرات-تصادفی برای تجزیه‌وتحلیل‌ها استفاده کردیم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده در این مرور ارزیابی کرده و یک جدول «خلاصه یافته‌ها» را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ایجاد کردیم. پیامدهای اصلی مورد نظر ما عبارت بودند از شدت نشانه، عملکرد شناختی، خودکشی، کیفیت زندگی، عملکرد اجتماعی، خروج از مطالعه به هر علتی، عوارض جانبی جدی، و عوارض جانبی منجر به قطع درمان.
سه مطالعه (65 شرکت‌کننده) را برای مقایسه MST با ECT وارد کردیم. دو مطالعه نشانه‌های افسردگی را با مقیاس رتبه‌بندی افسردگی همیلتون (Hamilton Rating Scale for Depression; HAMD) گزارش کردند. با این حال، در یک مطالعه، داده‌ها دارای چولگی (skewed) بوده و عدم-تعادل در ویژگی‌های پایه وجود داشت. تجزیه‌وتحلیل این دو مطالعه هیچ تفاوت بارزی را در نشانه‌های افسردگی بین گروه‌های درمانی نشان نداد (MD: 0.71؛ 95% CI؛ 2.23- تا 3.65؛ 2 مطالعه، 40 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). دو مطالعه چندین حوزه را از عملکرد شناختی بررسی کردند. با این حال، بسیاری از پیامدها با تست‌های معتبر عصبی‌روانشناختی اندازه‌گیری نشده، و بسیاری از داده‌ها دارای عدم-تعادل در خط پایه و توزیع چولگی (skewed) بودند. تجزیه‌وتحلیل عملکرد فوری حافظه که با Wechsler Memory Scale اندازه‌گیری شد، هیچ تفاوت بارزی را بین گروه‌های درمانی نشان نداد (MD: 0.40؛ 95% CI؛ 4.16- تا 4.96؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). تجزیه‌وتحلیل عملکرد تاخیری حافظه که با Wechsler Memory Scale اندازه‌گیری شد، نیز هیچ تفاوت بارزی را بین گروه‌های درمانی نشان نداد (MD: 2.57؛ 95% CI؛ 2.39- تا 7.53؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). فقط یک مطالعه کیفیت زندگی را گزارش کرد، اما داده‌ها دارای چولگی بوده و داده‌های پایه بین گروه‌ها نامتعادل بود. تجزیه‌وتحلیل کیفیت زندگی، هیچ تفاوت بارزی را بین گروه‌های درمانی نشان نداد (MD: 14.86؛ 95% CI؛ 42.26- تا 71.98؛ 1 مطالعه، 20 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). فقط یک مطالعه خروج از درمان و عوارض جانبی منجر به قطع درمان را گزارش داد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های گزارش شده، هیچ تفاوت بارزی را بین گروه‌های درمانی برای این پیامد نشان نداد (RR: 1.38؛ 95% CI؛ 0.28 تا 6.91؛ 1 مطالعه، 25 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). عوارض جانبی فقط در دو شرکت‌کننده که ECT دریافت کردند، رخ داد (بدتر شدن بیماری عروق کرونری قلب از قبل موجود و عوارض جانبی شناختی). هیچ یک از مطالعات وارد شده پیامدهای مربوط به خودکشی و عملکرد اجتماعی را گزارش نکردند. هیچ RCTای برای مقایسه MST با دیگر درمان‌ها شناسایی نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.