موضوع چیست؟
این مطالعه مروری ارزیابی کرد که مصرف مکمل توسط زنان باردار با مقداری بیش از توصیه‌های فعلی ویتامین D (200 واحد بین‌المللی در روز (IU/d) تا 600 IU/d) تاثیر مفیدی روی پیامدهای بارداری و سلامت نوزادان دارد یا خیر و اینکه استفاده بیش از توصیه سطح بالایی فعلی (4000 IU/D) تاثیر منفی بر سلامت دارد یا خیر.
چرا این موضوع مهم است؟
به نظر می‌رسد مکمل‌یاری ویتامین D در دوران بارداری در مقایسه با عدم مصرف مکمل، خطر ابتلا به پرهاکلامپسی، دیابت بارداری و کم‌وزنی هنگام تولد را کاهش داده، و ممکن است خطر خون‌ریزی حاد پس از زايمان را نیز کاهش دهد. با این حال، مشخص نیست مصرف دوزهایی بیشتر از سطح توصیه‌شده فعلی برای مشاهده این منافع سلامت مورد نیاز هستند یا خیر و اینکه آیا مصرف بیشتر از سطح بالایی به عوارض جانبی مربوط می‌شود یا خیر.
چه چیزی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفت؟
این مطالعه مروری کارآزمایی‌هایی را وارد کرد که به ارزیابی اثر رژیم‌های متفاوت ویتامین D (دوزها، فراوانی‌ها، مدت زمان و زمان‌های شروع) پرداختند تا اثرات دوز 601 IU/d یا بیشتر را در مقابل 600 IU/d یا کمتر و 4000 IU/d یا بیشتر را در مقابل 3999 IU/d یا کمتر از ویتامین D به‌تنهایی یا همراه با هر ماده مغذی دیگری بر پیامدهای بارداری و سلامت نوزادان مقایسه کنند.
ما چه شواهدی را پیدا کردیم؟
شواهد به‌دست آمده از 19 کارآزمایی شامل 5214 زن نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین D با دوز 601 IU/d یا بیشتر در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد اما ممکن است باعث ایجاد تفاوت اندک یا هیچ تفاوتی در خطر ابتلا به پرهاکلامپسی، زایمان زودرس یا کم‌وزنی هنگام تولد در مقایسه با زنانی شود که ویتامین D را با دوز 600 IU/d یا کمتر دریافت کردند.
شواهد به‌دست آمده از 15 کارآزمایی شامل 4763 زن نشان می‌دهد که مصرف مکمل ویتامین D با دوز 4000 IU/d یا بیشتر در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد اما ممکن است باعث ایجاد تفاوت اندک یا هیچ تفاوتی در خطر ابتلا به پرهاکلامپسی، زایمان زودرس یا کم‌وزنی هنگام تولد در مقایسه با زنانی شود که ویتامین D را با دوز 3999 IU/d یا کمتر دریافت کردند.
در اکثر کارآزمایی‌ها، عوارض جانبی به‌طور متفاوتی گزارش شدند؛ به‌طور کلی، عوارض جانبی گزارش شده یا موارد مشابه بین گروه‌ها بسیار کم بود یا هیچ مورد گزارش شده‌ای وجود نداشت.
این به چه معنا است؟
مصرف مکمل توسط زنان باردار به میزانی بیش از توصیه‌های فعلی ویتامین D، ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد؛ با این حال، ممکن است در خطر بروز سایر پیامدها موجب تفاوت کمی شده یا هیچ تفاوتی را ایجاد نکند. به نظر می‌رسد که مصرف مکمل ویتامین D توسط زنان باردار به میزانی بیش از حد بالایی فعلی، خطر ابتلا به پیامدهای ارزیابی‌شده را افزایش نمی‌دهد. به نظر می‌رسد مکمل‌یاری با ویتامین D ایمن باشد.
مصرف مکمل توسط زنان باردار به میزانی بیش از توصیه‌های فعلی ویتامین D، ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد؛ با این حال، ممکن است در خطر بروز پرهاکلامپسی، زایمان زودرس و کم وزنی هنگام تولد، موجب تفاوت بسیار کمی شده یا هیچ تفاوتی را ایجاد نکند. به نظر می‌رسد که مصرف مکمل ویتامین D توسط زنان باردار به میزانی بیش از حد بالایی فعلی، خطر ابتلا به پیامدهای ارزیابی‌شده را افزایش نمی‌دهد. به‌طور کلی، GRADE برای اکثر پیامدهای اولیه، به‌‌دلیل خطر جدی سوگیری و عدم دقت نتایج، با قطعیت پایین در نظر گرفته شد. با توجه به ایمنی، به‌نظر می‌رسد که مکمل ویتامین D یک مداخله ایمن در دوران بارداری است، اگر چه پارامتر‌های مورد استفاده برای پی‌بردن به این امر، یا گزارش نشدند یا بین کارآزمایی‌ها همگون و ثابت نبودند. کارآزمایی‌های بعدی باید در گزارش‌های خود از عوارض جانبی، باثبات باشند. 16 کارآزمایی در حال انجام وجود دارد که هنگامی که منتشر شوند، بدنه دانش را افزایش خواهند داد.
کمبود ویتامین D در دوران بارداری، خطر ابتلا به پرهاکلامپسی، دیابت بارداری، زایمان زودرس و کم‌وزنی هنگام تولد را افزایش می‌دهد. در یک مطالعه مروری قبلی کاکرین، ما پی‌بردیم که مصرف مکمل ویتامین D به‌تنهایی توسط زنان باردار در مقایسه با عدم مصرف مکمل ویتامین D، ممکن است خطر ابتلا به پرهاکلامپسی، دیابت بارداری و کم‌وزنی هنگام تولد را کاهش دهد و چنانچه با کلسیم مصرف شود ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. با این حال اثرات رژیم‌های مختلف ویتامین D هنوز روشن نیست.
ارزیابی اثرات و ایمنی رژیم‌های مختلف مکمل ویتامین D به‌تنهایی یا در ترکیب با کلسیم یا سایر ویتامین‌ها، مواد معدنی یا مواد مغذی در دوران بارداری، به‌ویژه دوزهای 601 واحد بین‌المللی در روز (IU/d) یا بیشتر، در مقابل دوز 600 IU/d یا کمتر؛ و دوز 4000 IU/d یا بیشتر در مقابل دوز 3999 IU/d یا کمتر.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین؛ClinicalTrials.gov؛ پلت‌فرم بین‌المللی ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP) (12 جولای 2018)، و فهرست منابع مطالعات بازیابی‌شده را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده که به ارزیابی اثر رژیم‌های مختلف ویتامین D (دوز، فراوانی، طول دوره و زمان شروع مصرف مکمل در دوران بارداری)، به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد مغذی بر پیامدهای بارداری و سلامت نوزادان پرداختند. ما فقط کارآزمایی‌هایی را انتخاب کردیم که دوز 601 IU/d یا بیشتر را در مقابل دوز 600 IU/d یا کمتر و دوز 4000 IU/d یا بیشتر را در مقابل دوز 3999 IU/d یا کمتر مقایسه کردند. ما گروه‌هایی را که ویتامین D دریافت نکرده بودند، وارد آنالیز نکردیم، زیرا آن مقایسه در یک مطالعه مروری دیگر کاکرین ارزیابی می‌شود.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم: i) واجد شرایط بودن مطالعات را در برابر معیارهای ورود ارزیابی کردند؛ ii) داده‌ها را از مطالعات وارد شده استخراج کردند، و iii) خطر سوگیری (bias) مطالعات وارد شده را ارزیابی کردند. پیامدهای اولیه مادری ما عبارت بودند از: پرهاکلامپسی، دیابت بارداری و هر گونه عوارض جانبی؛ پیامدهای اولیه نوزادی ما عبارت بودند از زایمان زودرس و کم‌وزنی هنگام تولد. دقت داده‌ها بررسی شدند. قطعیت شواهد با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی شد.
در این مطالعه مروری، ما داده‌ها را از 30 کارآزمایی که شامل 7289 زن بودند، وارد کردیم. ما 11 کارآزمایی را خارج کردیم، 16 کارآزمایی در حال انجام/منتشرنشده و دو کارآزمایی در انتظار طبقه‌بندی را شناسایی کردیم. خطر کلی سوگیری برای کارآزمایی‌ها مخلوط بود.
مقایسه 1. دوز 601 IU/d یا بیشتر در مقابل دوز 600 IU/d یا کمتر از ویتامین D به تنهایی یا همراه با هر ماده مغذی دیگر (19 کارآزمایی؛ 5214 شرکت‌کننده)
مکمل‌یاری با دوز 601 IU/d یا بیشتر از ویتامین D در دوران بارداری در مقایسه با زنانی که دوز 600 IU/d یا کمتر دریافت کردند ممکن است باعث تفاوت اندک یا هیچ تفاوتی در خطر ابتلا به پرهاکلامپسی شود (خطر نسبی (RR): 0.96؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.65 تا 1.42؛ 5 کارآزمایی؛ 1553 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد (RR: 0.54؛ 95% CI؛ 0.34 تا 0.86؛ 5 کارآزمایی؛ 1846 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ ممکن است باعث تفاوت کم یا هیچ تفاوتی در خطر زایمان زودرس شود (RR: 1.25؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.69؛ 4 کارآزمایی؛ 2294 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ و ممکن است باعث تفاوت کم یا هیچ تفاوتی در خطر کم‌وزنی هنگام تولد شود (RR: 0.90؛ 95% CI؛ 0.66 تا 1.24؛ 4 کارآزمایی؛ 1550 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
مقایسه 2. دوز 4000 IU یا بیشتر در مقابل دوز 3999 IU یا کمتر از ویتامین D به تنهایی (15 کارآزمایی؛ 4763 شرکت‌کننده)
مصرف مکمل ویتامین D با دوز 4000 IU/d یا بیشتر در دوران بارداری در مقایسه با زنانی که دوز 3999 IU/d یا کمتر دریافت کردند، ممکن است باعث تفاوت کم یا عدم تفاوت در خطر ابتلا به پرهاکلامپسی (خطر نسبی (RR): 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 1.22؛ 4 کارآزمایی؛ 1903 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ دیابت بارداری (RR: 0.89؛ 95% CI؛ 0.56 تا 1.42؛ 5 کارآزمایی؛ 2276 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ زایمان زودرس (RR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.64 تا 1.12؛ 6 کارآزمایی؛ 2948 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین)؛ و کم‌وزنی هنگام تولد (RR: 0.92؛ 95% CI؛ 0.49 تا 1.70؛ 2 کارآزمایی؛ 1099 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) شود.
عوارض جانبی (مانند هیپرکلسمی، هیپوکلسمی، هیپرکلسیوری و هیپوویتامینوز D) به‌طور متفاوتی در اکثر کارآزمایی‌ها گزارش شدند؛ با این حال، به‌طور کلی، عوارض جانبی گزارش شده یا موارد مشابه بین گروه‌ها اندک بوده یا هیچ موردی وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.