پیشینه
تفاوت وزن هنگام تولد به میزان بیش از 20% در دو-قلوها با پیامدهای ضعیف برای مادر و کودک همراه است. متخصصان بالینی، تفاوت‌های تخمینی وزن جنین را با کمک اولتراسوند پیش از تولد اندازه‌گیری کرده و آن را با تفاوت‌ها در وزن هنگام تولد نوزادان مقایسه می‌کنند. در این مرور، داده‌های مربوط به این موضوع را خلاصه کردیم که اندازه‌گیری‌های اولتراسوند برای پیش‌بینی تفاوت وزن هنگام تولد در دو-قلوها به اندازه کافی دقیق هستند یا خیر.
ویژگی‌های مطالعه
برای یافتن مطالعاتی که به مقایسه اندازه‌گیری‌های اولتراسوند برای تعیین تفاوت وزن هنگام تولد پرداختند، بانک‌های اطلاعاتی پزشکی را تا مارچ 2019 جست‌وجو کرده و 39 مطالعه را شناسایی کردیم. بیست‌ودو مطالعه داده‌هایی را در رابطه با تفاوت وزن هنگام تولد معادل 20% و 18 مطالعه داده‌هایی را در رابطه با تفاوت وزن هنگام تولد به میزان 25% ارائه دادند.
کیفیت شواهد
کیفیت مطالعات مجزا را با استفاده از ابزاری به نام «ارزیابی کیفیت مطالعات دقت تشخیصی-2» (QUADAS-2) و کیفیت کلی را با یک روش پیشنهادی به نام درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم تا قابلیت اطمینان شواهد را بررسی کنیم.
نتایج کلیدی
ما دریافتیم که تخمین اولتراسوند از تفاوت‌های وزن جنین در مقایسه با تفاوت‌های وزن هنگام تولد چندان قابل اعتماد نبود. به‌طور میانگین، اولتراسوند فقط در نیمی از مواقع تفاوت‌های وزن هنگام تولد معادل 20% تا 25% را تشخیص داد. کیفیت شواهد بسیار پائین بود.
شواهد کافی برای حمایت از استفاده از اولتراسوند به عنوان تنها معیار تشخیص تفاوت‌های وزن هنگام تولد در دو-قلوها، یا پیامدهای ضعیف وجود ندارد. دقت تشخیصی سایر معیارها از جمله حجم مایع آمنیوتیک (مایع اطراف نوزادان در داخل رحم) یا مطالعات مربوط به داپلر (که از امواج صوتی برای تشخیص حرکت خون در عروق خونی نوزادان و بند ناف استفاده می‌کند) در ترکیب با اولتراسوند برای آگاهی از تصمیمات بالینی نیاز به ارزیابی دارند. انجام مطالعاتی با طراحی خوب در آینده هم‌چنین می‌توانند تاثیر این موضوع را كه نوزادان جفت را به اشتراک می‌گذارند (یا خیر)، جنسیت نوزادان، و سن بارداری (طول مدت گذشته از آخرین قاعدگی زن) را در دقت تشخیصی اولتراسوند برای تخمین تفاوت‌های وزن هنگام تولد، بررسی كنند.
شواهدی با قطعیت بسیار پائین نشان می‌دهد که EFWD شناسایی شده توسط اولتراسوند در تشخیص BWD در بارداری‌های دو-قلویی دارای حساسیت پائین اما ویژگی خوبی است. ارزش تشخیصی EFWD نامطمئن است؛ این مرور نشان می‌دهد که برای حمایت از این شاخص به عنوان تنها معیار تصمیم‌گیری بالینی برای ارزیابی پیش‌آگهی دو-قلوهای دارای عدم تطابق رشد، شواهد کافی وجود ندارد. دقت تشخیصی سایر معیارها از جمله شاخص مایع آمنیوتیک و شاخص‌های مقاومت شریان بند ناف در روش داپلر در ترکیب با اولتراسوند برای مداخله بالینی نیاز به ارزیابی بیشتر دارد. انجام مطالعاتی با طراحی خوب در آینده هم‌چنین می‌توانند تاثیر کوریونیسیتی، جنسیت و سن بارداری را در دقت تشخیصی اولتراسوند برای EFWD ارزیابی کنند.
پایش استاندارد شده پژوهش‌های مربوط به مامایی در بارداری‌های دو-قلویی لازم است. تشخیص ناهماهنگی وزن هنگام تولد (birth weight discordance; BWD) که به صورت تفاوت در وزن‌های هنگام تولد دو-قلوها تعریف می‌شود، یک عارضه کاملا مستند در بارداری‌های دو-قلویی است. استفاده از اولتراسوند برای تشخیص BWD، تصمیم‌گیری را در مورد اعمال مداخله پزشکی (از طریق لیزر فوتو کوآگولاسیون (laser photo coagulation)) یا تولد دو-قلوها برای جلوگیری از بروز موربیدیتی‌های جنینی یا حتی مرگ‌ومیر پیچیده‌تر می‌کند. سوال این است که این اندازه‌گیری تا چه اندازه دقیق است؟
تعیین دقت تشخیصی (حساسیت و ویژگی) اولتراسوند در تخمین اختلاف وزن جنین (estimated fetal weight discordance; EFWD) معادل 20% و 25% با استفاده از اندازه‌گیری‌های مختلف بیومتریک با اولتراسوند برای تخمین وزن در مقایسه با BWD واقعی به عنوان استاندارد مرجع در بارداری‌های دو-قلویی.
جست‌وجو برای این مرور در 15 مارچ 2019 انجام شد. ما CENTRAL؛ MEDLINE (OVID)؛ Embase (OVID)؛ هفت بانک اطلاعاتی دیگر، خلاصه مقالات کنفرانس‌ها، فهرست منابع را جست‌وجو کرده و با متخصصان تماس گرفتیم. هیچ محدودیت زبانی یا زمانی برای جست‌وجوهای الکترونیکی اعمال نشد، و برای به‌حداکثر رساندن حساسیت از فیلترهای روش‌شناسی استفاده نشد.
مطالعات نوع کوهورت را با تاخیر در تائید انتخاب کردیم، این مطالعات دقت اندازه‌گیری‌های بیومتریک را در اسکن اولتراسوند بارداری‌های دو-قلویی که برای تشخیص BWD تخمینی پیشنهاد شده بود، در مقایسه با اندازه‌گیری‌های BWD پس از تولد به عنوان استاندارد مرجع، ارزیابی کردند. علاوه بر این، فقط مطالعاتی را انتخاب کردیم که بارداری‌های دو-قلویی را در نظر گرفته و از یک استاندارد مرجع برای EFWD برای شرایط هدف BWD استفاده کردند.
تمام عناوین به دست آمده را از جست‌وجوهای بانک اطلاعاتی الکترونیکی غربالگری کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم چکیده‌های تمام مطالعات بالقوه مرتبط را ارزیابی کردند. متن کامل مقالات را برای واجد شرایط بودن ارزیابی کرده، و داده‌ها را برای ایجاد جداول 2 × 2 استخراج کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم با استفاده از ابزار QUADAS-2، ارزیابی کیفیت مطالعه را انجام دادند. مطالعاتی را از مرور خارج کردیم که داده‌های خود را با جزئیات کافی برای ساخت جداول 2 × 2 گزارش نکردند، و در مواردی که این اطلاعات قابل بازیابی از محققان اصلی نبودند. قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کردیم.
ما 39 مطالعه واجد شرایط را با حجم نمونه میانه 140 نفر وارد کردیم. از نظر خطر سوگیری (bias)، توضیحات نامشخص زیادی در مورد انتخاب بیمار، تست شاخص و استفاده از استاندارد مرجع مناسب وجود داشت. روش‌شناسی بیست‌ویک مطالعه (53%) به دلیل نقص و زمان‌بندی، جای نگرانی داشت. از نظر قابلیت کاربرد، یک نگرانی جزئی در اکثر مطالعات دیده می‌شد.
اولتراسوند برای تشخیص BWD در بارداری‌های دو-قلویی در نقطه برش 20%
بیست‌ودو مطالعه داده‌های مربوط به BWD معادل 20% را ارائه دادند و تخمین خلاصه حساسیت معادل 0.51 (95% CI؛ 0.42 تا 0.60) و تخمین خلاصه ویژگی برابر با 0.91 (95% CI؛ 0.89 تا 0.93) گزارش شد (8005 مورد بارداری دو-قلویی؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
اولتراسوند برای تشخیص BWD در بارداری‌های دو-قلویی در نقطه برش 25%
هجده مطالعه داده‌ها را با استفاده از عدم تطابق BWD معادل 25% ارائه کردند. تخمین خلاصه حساسیت برابر با 0.46 (95% CI؛ 0.26 تا 0.66) و تخمین خلاصه ویژگی معادل 0.93 (95% CI؛ 0.89 تا 0.96) بود (6471 مورد بارداری دو-قلویی؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
انجام تجزیه‌وتحلیل زیر-گروه برای BWD معادل 20% و 25% امکان‌پذیر بود. دقت تشخیصی تفاوت اساسی و قابل توجهی بین تخمین بر اساس اندازه دور شکم و طول استخوان ران (فمور) نداشت اما حساسیت و ویژگی بر اساس طول استخوان ران بالاتر گزارش شد. به دلیل داده‌های ناکافی، تجزیه‌وتحلیل زیر-گروه بر اساس جنسیت دو-قلوها، کوریونیسیتی (chorionicity) یا سن بارداری امکان‌پذیر نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.