هدف این مطالعه مروری چیست؟
هدف از این مرور این بود که بفهمیم درمان با شوک ویو برون‌پیکری (extracorporeal) (پالس‌های انرژی شبیه به امواج صوتی که از طریق یک پد (pad) به پوست انتقال می‌یابد) می‌تواند به درمان زخم‌های وریدی پا کمک کند یا خیر. محققان کاکرین برای پاسخ به این سوال به جست‌وجوی مطالعات مرتبط پرداختند (کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده)، اما هیچ مطالعه مرتبطی یافت نشد.
پیام‌های کلیدی
هیچ شواهدی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده در اختیار ما قرار نگرفت تا بتوانیم ارزیابی کنیم که درمان با شوک ویو برون‌پیکری (extracorporeal shock wave therapy; ESWT) برای درمان زخم‌های وریدی پا موثر است یا خیر. کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، مطالعات پزشکی هستند که در آن بیماران به صورت تصادفی انتخاب می‌شوند تا درمان‌های مختلفی را دریافت کنند. این نوع کارآزمایی شواهد قابل اطمینانی را ارائه می‌دهد و در حال حاضر کمبود شواهد با کیفیت بالا در این زمینه وجود دارد.
چه موضوعی در این مطالعه مروری مورد بررسی قرار گرفته است؟
زخم‌های پا زخم‌های مزمن ساق پا هستند که درمان آنها می‌تواند مدت زیادی طول بکشد. زخم‌های وریدی پا ناشی از جریان ضعیف خون در پاها است. جمع‌شدن خون در وریدها می‌تواند به پوست و بافت‌های اطراف آن آسیب برساند، و باعث ایجاد زخم شود. زخم‌های وریدی پا با کاهش کیفیت زندگی، کاهش تحرک، درد، استرس و از دست دادن اعتماد به نفس همراه هستند. درمان استاندارد زخم‌های وریدی پا، بانداژها یا جوراب‌های فشرده‌سازی هستند.
ESWT در ابتدا برای شکستن سنگ کلیه و سنگ‌های کیسه صفرا استفاده می‌شد اما اکنون برای درمان تاندونیت (tendonitis) و سایر وضعیت‌های مفصلی و عضلانی استفاده می‌شود. هم‌چنین تصور می‌شود که ESWT با تحریک گردش خون، تحریک رشد عروق خونی سالم و کاهش التهاب به درمان زخم‌ها کمک می‌کند. این یک درمان جدید برای درمان زخم‌های وریدی پا است.
نتایج اصلی این مطالعه مروری چه هستند؟
ما هیچ کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را برای ارزیابی استفاده از ESWT در درمان زخم‌های وریدی پا نیافتیم. این یک شکاف را در شواهد پزشکی نشان می‌دهد که ممکن است نیاز به پژوهش‌های بعدی در این زمینه را توجیه کند.
این مطالعه مروری تا چه زمانی به‌روز است؟
ما مطالعاتی را که تا اپریل 2018 منتشر شده بودند جست‌وجو کردیم.
هیچ RCT نیافتیم که اثربخشی درمان با شوک ویو برون‌پیکری (extracorporeal) را در بهبود و مدیریت زخم وریدی پا ارزیابی کرده باشد. عدم وجود شواهد با کیفیت بالا در این زمینه، شکاف را در پژوهش‌ها برجسته می‌کند و ممکن است به توجیه نیاز به پژوهش‌های بیشتر و شواهد برای ارائه راهنمایی در مورد استفاده از این گزینه درمانی در این شرایط کمک کند. کارآزمایی‌های آینده باید از طراحی روشنی برخوردار بوده و شامل استفاده هم‌زمان از بهترین درمان عملی موجود، درمان فشرده‌سازی چند-لایه‌ای باشد. در مرحله به کارگیری افراد، باید تلاش شود تا افرادی انتخاب شوند که بهترین نماینده بیمارانی هستند که در عمل بالینی دیده می‌شوند و معیارهای پیامد مرتبط با بیمار باید در طراحی مطالعه گنجانده شود.
زخم‌های پا زخم‌هایی مزمن در ساق پا ناشی از جریان ضعیف خون هستند، که درمان آنها می‌تواند زمان زیادی طول بکشد. جمع شدن خون در وریدها می‌تواند به پوست و بافت اطراف آن آسیب رسانده و باعث ایجاد زخم شود. زخم‌های وریدی پا با اختلال در کیفیت زندگی، کاهش تحرک، درد، استرس و از دست دادن اعتماد به نفس همراه است. درمان استاندارد زخم‌های وریدی پا، بانداژها یا جوراب‌های فشرده‌سازی هستند. درمان با شوک ویو (shock wave therapy) ممکن است به بهبود این زخم‌ها از طریق تحریک آنژیوژنز (angiogenesis) (شکل‌گیری و گسترش رگ‌های خونی) و کاهش التهاب کمک کند، هرچند این روند در حال حاضر چندان قابل درک نیست.
تعیین تاثیرات درمان با شوک ویو برون‌پیکری (extracorporeal) در درمان و مدیریت زخم‌های وریدی پا
در اپریل 2018، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخم در کاکرین، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE (از جمله استنادات نمایه نشده در حال انجام و سایر استنادات نمایه نشده)؛ Ovid Embase و EBSCO CINAHL Plus را جست‌وجو کردیم. هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های بالینی را برای یافتن مطالعات در حال انجام و منتشر نشده جست‌وجو کردیم و فهرست منابع مطالعات وارد شده مرتبط و نیز مرورها، متاآنالیزها و گزارش‌های فن‌آوری سلامت را برای شناسایی مطالعات بیشتر غربالگری کردیم. هیچ محدودیتی در رابطه با زبان، تاریخ انتشار یا شرایط مطالعه اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشر شده و منتشر نشده را برای تعیین اثربخشی درمان با شوک ویو برون‌پیکری (extracorporeal) در درمان و مدیریت زخم وریدی پا مد نظر قرار دادیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم انتخاب مطالعه را انجام دادند. ما برنامه‌ریزی کردیم که دو نویسنده مرور هم‌چنین خطر سوگیری (bias) مطالعات وارد شده را ارزیابی کنند، داده‌های مطالعه را استخراج و قطعیت شواهد را با استفاده از سیستم درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) ارزیابی کنند.
ما هیچ RCT را نیافتیم که معیارهای ورود را برای این مرور داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.