پیشینه
آئورت توراسیک (thoracic aorta) بزرگترین رگ خونی در قفسه سینه است. این رگ از قلب سرچشمه میگیرد و خون را به همه بدن میرساند. این رگ میتواند تحت تاثیر بیماریهای زیادی قرار گیرد، مانند آنوریسم، که بزرگشدگی یک قسمت ضعیف شده از آئورت است، و پاره شدن آن، که زمانی رخ میدهد که پارهشدگی در پوشش داخلی آئورت باعث میشود خون بین لایههای دیواره آئورت جریان پیدا کند و باعث جدا شدن لایهها از هم شود. درمان مرسوم این شرایط ترمیم جراحی باز است. ترمیم اندوواسکولار آئورت توراسیک (thoracic endovascular aortic repair; TEVAR) یک درمان جایگزین برای طیف گستردهای از بیماریهای آئورت است. این روش از جراحی باز کمتر تهاجمی است و شامل قرار دادن گرافت مصنوعی (یک تیوب که از فابریک درست شده) داخل آئورت توراسیک از طریق یک شریان در ران (شریان فمورال) است تا دیواره آئورت تقویت شود. نسبت قابل توجهی از بیماران مبتلا به بیماری آئورت توراسیک ناهنجاریهایی در نزدیکی یا شامل خود منشاء شریان سابکلاوین چپ ((left subclavian artery; LSA)؛ یکی از شاخههای آئورت توراسیک) دارند. در این شرایط، گرافت استنت آئورت باید در نزدیکی LSA جای گیرد تا محل باز بودن عروق خونی را مسدود کند. این کار میتواند باعث کاهش خونرسانی به مغز و طناب نخاعی شده و ایسکمی استروک و طناب نخاعی را ایجاد کند. هدف این مرور بررسی ارزش بایپس جراحی است که میتواند یک راه جایگزین برای تامین خون (خونرسانی مجدد) به مغز و طناب نخاعی در موارد TEVAR ایجاد کند، جایی که LSA پوشیده شده است.
بحثهایی در مورد انجام خونرسانی مجدد روتین LSA، با یک بایپس جراحی وجود دارد که منجر به بهبود پیامدها در بیمارانی میشود که تحت TEVAR قرار میگیرند و با کاهش خطر استروک و پاراپلژی (paraplegia) (فلج پاها) اندازهگیری شد. حتی اگر خونرسانی مجدد پیشگیرانه LSA از نظر تئوری مزایایی داشته باشد، بدون خطر نیست، مانند صدمه عصبی، خونریزی، و عفونت گرافت. دستورالعملهای عملی جامعه برای جراحی عروق، خونرسانی مجدد روتین LSA را در TEVAR غیر-اورژانس توصیه میکنند، جایی که منشاء LSA پوشیده شده است. با این حال، این توصیه بر مبنای شواهدی با کیفیت بسیار پائین انجام شده است.
ما یک جستوجوی جامع و سیستماتیک از منابع علمی موجود برای شناسایی بهترین شواهد موجود انجام دادیم و برنامهریزی کردیم که دادههای پیامد را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) سنتز کنیم تا به پزشکان و بیماران برای گرفتن تصمیمهای مبتنی بر شواهد کمک کرده باشیم.
ویژگیهای مطالعه و نتایج کلیدی
هیچ RCT پیدا نکردیم که به سوال مطالعه پرداخته باشند (شواهد تا جون 2015 بهروز است) بهترین شواهد موجود از مطالعات مقایسهای غیر-تصادفیسازی شده میآیند. نیاز به انجام مطالعات RCT با کیفیت بالا نیاز است تا شواهد قویتری را فراهم آورند.
کیفیت شواهد
در نبود مطالعات واجد شرایط برای این مرور، ارزیابی کیفیت شواهد امکانپذیر نبود.
در حال حاضر، شواهد RCT با کیفیت بالا برای یا علیه خونرسانی مجدد روتین یا الکتیو LSA در TEVAR در دست نیست. نتیجهگیری در مورد مدیریت بهینه پوشش LSA در TEVAR امکانپذیر نیست، که بهصورت مداخله مورد انتظار در این مرور تعریف شد، و تاثیرات مثبت آن که به صورت کاهش مرگومیر، حوادث سربروواسکولار (cerebrovascular)، و ایسکمی طناب نخاعی در نظر گرفته شد. این مرور نیاز به پژوهش پیوسته برای انجام شواهد RCT و تعریف نقش خونرسانی مجدد LSA در زمینه TEVAR با پوشش LSA را مشخص کرد.
اختلافنظرهایی وجود دارد در این مورد که خونرسانی مجدد شریان سابکلاوین چپ (left subclavian artery; LSA) باعث بهبود پیامدها در بیمارانی میشود که تحت ترمیم اندوواسکولار آئورت توراسیک (thoracic endovascular aortic repair; TEVAR) قرار میگیرند. حتی اگر انجام خونرسانی مجدد پیشگیرانه LSA از نظر تئوری مزایایی داشته باشد، شامل کاهش خطر صدمه ایسکمیک به ارگانهای حیاتی، مانند مغز و طناب نخاعی، بدون خطر هم نیست. دستورالعملهای بالینی کنونی توصیه میکنند خونرسانی مجدد روتین LSA در بیمارانی که تحت TEVAR الکتیو، جایی که دستیابی به پوشش پروگزیمال نیاز به پوشش LSA دارد، قرار میگیرند، و در بیمارانی که به دلیل آناتومی موجود، پرفیوژن به ارگانهای حیاتی تحت فشار قرار میگیرد، انجام شود. با این حال، این توصیه بر مبنای شواهدی با کیفیت بسیار پائین انجام شده است.
ارزیابی اثربخشی مقایسهای خونرسانی مجدد روتین LSA در برابر خونرسانی مجدد الکتیو یا عدم انجام آن در بیماران مبتلا به بیماری آئورت توراسیک پائینرونده که تحت TEVAR با پوشش مبداء LSA قرار میگیرند.
هماهنگ کننده جستوجوی کارآزماییهای (Trials Search Co-ordinator; TSC) گروه عروق در کاکرین، پایگاههای ثبت تخصصی را جستوجو کرد (جون 2015). علاوه براین، TSC پایگاه ثبت مطالعات کاکرین (CENTRAL (2015، شماره 5)) را جستوجو کرد. بانکهای اطلاعاتی کارآزماییها هم جستوجو شدند (جون 2015).
ما برنامهریزی کرده بودیم همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را در نظر بگیریم که خونرسانی مجدد روتین LSA را با جراحی الکتیو یا عدم انجام آن، در بیمارانی که تحت TEVAR قرار میگیرند، مقایسه کرده باشند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، عناوین و چکیده مقالات را از طریق جستوجو در منابع علمی موجود شناسایی کردند. یک نویسنده سوم مرور، مستقلا در مواردی که اختلافنظر وجود داشت، مورد مشورت قرار گرفت. ما برنامهریزی کرده بودیم دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و خطر سوگیری (bias) را درکارآزماییهای شناسایی شده با استفاده از معیارهای توصیه شده در کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات، ارزیابی کنند.
هیچ RCTای را نیافتیم که با موضوع مرور ما مرتبط باشد. بنابراین، هیچ تجزیهوتحلیل کمّی (quantitative) انجام نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.