هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف ما این بود که تعیین کنیم تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار (ملاقات‌هایی که به درخواست بیمار صورت می‌گیرد)، نسبت به ملاقات‌های استانداردی که توسط مشاور برنامه‌ریزی می‌شود، برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن و عود کننده، روش بهتری برای مدیریت مراقبت در مراکز سرپایی بیمارستان است یا خیر. پژوهشگران 17 مطالعه را برای تجزیه‌وتحلیل پیدا کردند.
پیام‌های کلیدی
به‌طور کلی، این مرور عمدتا شواهدی را با کیفیت پائین ارائه می‌دهد که نشان می‌دهند سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر اضطراب، افسردگی، کیفیت زندگی، حوادث جانبی و رضایت بیمار داشته باشد. این سیستم هم‌چنین ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر برقراری ارتباط بیماران با مراکز ارائه خدمات داشته باشند اما تاثیر آن بر هزینه‌های خدمات مشخص نیست. در نحوه مراقبت از بیماران، تنوع زیادی وجود دارد.
چه چیزی در این مرور مورد بررسی قرار گرفت؟
ملاقات‌های پیگیری بیماران که توسط مشاور بیمارستان برنامه‌ریزی می‌شوند، در حال حاضر برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرند که مبتلا به شرایط مزمن (اما نه محدود به آنها)، همچون آرتریت روماتوئید، بیماری التهابی روده و سرطان هستند. این سیستم اغلب باعث از دست رفتن وقت ملاقات تعیین شده می‌شود، بیماران قادر به دسترسی به مراقبت در هنگام نیاز به آن نیستند، و کار بیمارانی که در اولین مراجعه در انتظار تشخیص یا درمان هستند، به تعویق می‌افتد. فراهم آوردن امکان دسترسی بیماران به مشاوره مراقبت سلامت و تعیین وقت ملاقات در صورت نیاز (تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار)، می‌تواند به رفع این مشکلات و تعیین آزادانه وقت ملاقات کمک کند. سیستم مراقبت بیمار-محور هم‌چنین ممکن است با ارائه خدمات مناسب‌تر باعث رضایت‌مندی بیشتری در بیماران شده و هزینه‌ها را برای بیماران و ارائه‌دهندگان خدمات کاهش دهد. این مرور سیستم‌های نوبت‌دهی را برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار مقایسه می‌کند تا این امکان برای بیمار فراهم شود که از طریق تلفن با یک پرستار متخصص در خط تلفن کمک تماس بگیرد، آنها می‌توانند در ابتدا سوال خود را مطرح کرده و در صورت لزوم با رزرو مشاور در سیستم‌های نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات مشاور-محور، وقت ملاقات بگیرند. ما می‌خواهیم بدانیم که استفاده از این سیستم‌ها برای بیماران ایمن هستند یا خیر، و اگر بیماران و پزشکان استفاده از آنها را مناسب و رضایت‌بخش می‌دانند، این خدمات چه تاثیری بر سلامت جسمانی و روانی بیماران، و بر منابع و هزینه‌های خدمات سلامت دارند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
این مرور 17 مطالعه را شناسایی کرد. این مطالعات شش وضعیت سلامت سرطان (هفت مطالعه)، آرتریت روماتوئید (چهار مطالعه)، بیماری‌های گوارشی (سه مطالعه)، آسم (یک مطالعه)، پسوریازیس (یک مطالعه) و بیماری انسداد عروق کرونری ریوی (یک مطالعه) را تحت پوشش قرار دادند. اکثر مطالعات در انگلستان (نه مطالعه) انجام شدند اما مطالعاتی نیز در سوئد (سه مطالعه)، دانمارک (سه مطالعه)، فنلاند (يک مطالعه) و هلند (يک مطالعه) انجام شده بودند. میانگین سنی 3854 بیمار از 41 سال تا 76 سال متغیر بوده و بیشتر شرکت‌کنندگان زن بودند. نتایج حاکی از آن است که سیستم‌های نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار ممکن است در مقایسه با سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات مشاور-محور، منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی شود (شواهد با کیفیت پائین به دلیل خطر بالای سوگیری (bias) و تغییر در نتایج). هم‌چنین به‌نظر می‌رسد که دیگر جنبه‌های وضعیت بیماری و تجربه آنها، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار و به درخواست مشاور نشان می‌دهند. نتایج مربوط به استفاده از خدمات (تماس با مراکز خدمات سلامت و کارمندان) نشان می‌دهد که ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در برقراری ارتباط با مراکز ارائه خدمات، بین خدمات به درخواست بیمار و خدمات مشاور-محور وجود داشته باشد (شواهد با کیفیت پائین به دلیل سطوح مختلف تماس گزارش شده در طول مطالعات که ارزیابی آن را دشوار کرد). ما نمی‌دانیم که استفاده از خدمات (هزینه‌های خدمات یا کارمندان) در گروه وقت ملاقات به درخواست بیمار در مقایسه با گروه مشاور-محور کاهش می‌یابد یا خیر، زیرا کیفیت این شواهد بسیار پائین است (به دلیل خطر سوگیری و تنوع واحد پول کشورها و سطح هزینه‌های گزارش‌شده در طول مطالعات). نتایج حاکی از آن است که ممکن است تاثیر اندک یا عدم تاثیر بر حوادث جانبی از جمله عود بیماری در برخی شرایط (سرطان یا بیماری التهابی روده) در گروه‌های تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار، در مقایسه با گروه مشاور-محور، داشته باشد (شواهد با کیفیت پائین به دلیل ناهمگونی و دقت در طول مطالعات در گزارش‌دهی و اندازه‌گیری عود بیماری). نتایج حاکی از آن است که ممکن است تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر رضایت بیمار داشته باشند (شواهد با کیفیت پائین زیرا در هر مطالعه از سوالات مختلفی برای گردآوری داده‌ها در نقاط زمانی مختلف و در بیماری‌های مختلف استفاده شد). همه مطالعات منابع بودجه مالی خود را گزارش نکردند، اما از بین مواردی که گزارش شد، بیشتر مطالعات توسط سازمان‌های غیرانتفاعی تأمین مالی دریافت کردند. یک مطالعه (در مورد آسم) توسط یک شرکت دارویی تأمین مالی شد.
این مرور تا چه زمانی به‌روز‌رسانی شده است؟
نویسندگان این مرور به جست‌وجوی مطالعاتی پرداختند که تا مارچ 2019 منتشر شده بودند.
سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار، در مقایسه با سیستم‌های تعیین وقت ملاقات مشاور-محور، ممکن است تاثیری اندک یا بدون تاثیر بر اضطراب، افسردگی و کیفیت زندگی بیمار داشته باشند. هم‌چنین به‌نظر می‌رسد که دیگر جنبه‌های وضعیت بیماری و تجربه آنها، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار و به درخواست مشاور نشان می‌دهند. سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار ممکن است تاثیری اندک یا بدون تاثیر در استفاده از خدمات از نظر تماس با مراکز خدماتی داشته باشند و در مورد هزینه‌ها در مقایسه با سیستم نوبت‌دهی مشاور-محور، قطعیتی وجود ندارد. سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار ممکن است در مقایسه با سیستم‌های تعیین وقت ملاقات مشاور-محور تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر حوادث جانبی از جمله عود بیماری یا رضایت بیمار داشته باشد.
وقت ملاقات‌های سرپایی که در بیمارستان از دست می‌روند مشکلی است که مکررا در مراکز خدمات مراقبت سلامت در سراسر جهان گزارش شده است؛ به‌عنوان مثال، موسسه خدمات ملی سلامت (NHS) در انگلستان سالانه میلیون‌ها پوند هزینه می‌کند و از دست رفتن وقت ملاقات می‌تواند باعث مشکلاتی در عملکرد و برنامه‌ریزی در سراسر جهان شوند. در سال 2002، سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارشی را منتشر کرد که حاکی از نیاز به یک الگوی مراقبت است تا بتوان با آسودگی بیشتری نیازهای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن را برآورده کرد. سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار ممکن است بتواند همزمان با بهبود کارآیی وقت ملاقات‌های بیمارستانی، به این نیاز هم پاسخ دهد.
ارزیابی تاثیرات سیستم نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار در مقایسه با سیستم‌های مشاور-محور برای افراد مبتلا به شرایط مزمن یا عود کننده که در مراقبت‌های ثانویه مدیریت می‌شوند.
ما پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ Embase و شش بانک اطلاعاتی دیگر را جست‌وجو کردیم. ما با نویسندگان مطالعات شناسایی شده تماس گرفتیم و جست‌وجوی استنادی پسرو و پیشرو (backward- and forward-citation) را انجام دادیم. برای یافتن پژوهش‌های فعلی/در حال انجام، در دو پایگاه ثبت کارآزمایی به جست‌وجو پرداختیم. جست‌وجوها در 13 مارچ 2019 انجام شدند.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، منتشرشده و منتشرنشده را به هر زبانی در رابطه با مقایسه استفاده از سیستم‌های نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار با سیستم‌های نوبت‌دهی برای تعیین وقت ملاقات مشاور-محور برای بزرگسالان مبتلا به بیماری مزمن یا عود کننده که در بخش مراقبت‌های ثانویه مدیریت می‌شوند، در صورت گزارش یک یا چند مورد از پیامدهای زیر وارد کردیم: معیارهای فیزیکی وضعیت سلامت یا فعالیت بیماری (از جمله آسیب‌ها)، کیفیت زندگی، استفاده از خدمات یا هزینه، عوارض جانبی، رضایت بیمار یا پزشک، یا نارسایی‌های «سیستم».
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم تمام منابع را در مرحله عنوان/چکیده و مرحله متن کامل با استفاده از معیارهای ورود از پیش تعیین‌شده غربالگری کردند. ما اختلاف‌نظرات را با بحث حل کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم استخراج داده‌ها را برای کلیه مطالعات واردشده کامل کردند. ما درباره اختلاف‌نظرها در حضور نویسنده سوم مرور بحث و آنها را حل کردیم. در صورت لزوم، برای تهیه اطلاعات بیشتر با نویسندگان مقالات وارد شده تماس گرفتیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم خطر سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» گروه عملکرد مؤثر و سازمان‌‌دهی مراقبت در کاکرین ارزیابی و هر گونه اختلاف نظری را با نویسنده سوم مرور حل کردند. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی کردند.
17 کارآزمایی تصادفی‌سازی شده (3854 شرکت‌کننده؛ میانگین سنی 41 تا 76 سال؛ دوره پیگیری 12 تا 72 ماه) که وارد شدند، شش وضعیت سلامت گسترده را پوشش دادند: سرطان، آرتریت روماتوئید، آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه، پسوریازیس و بیماری التهابی روده. قطعیت شواهد با استفاده از رتبه‌بندی درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE)، عمدتا پائین تا بسیار پائین بود. نتایج حاکی از آن است که کلینیک‌های با سیستم نوبت‌دهی به درخواست بیمار، در مقایسه با سیستم تعیین وقت ملاقات مشاور-محور، ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در اضطراب (نسبت شانس (OR): 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 1.12؛ 5 مطالعه، 1019 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) یا افسردگی (OR: 0.79؛ 95% CI؛ 0.51 تا 1.23؛ 6 مطالعه، 1835 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) ایجاد کنند. نتایج هم‌چنین حاکی از آن است که کلینیک‌های بیمار-محور ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در کیفیت زندگی (تفاوت میانگین استانداردشده (SMD): 0.12؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.25؛ 7 مطالعه، 1486 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین) در مقایسه با سیستم تعیین وقت ملاقات مشاور-محور ایجاد کنند. نتایج مربوط به استفاده از خدمات (تماس‌ها) نشان می‌دهند که ممکن است در استفاده از خدمات از نظر تماس‌ها تفاوتی اندک یا عدم تفاوت بین گروه‌های تعیین وقت ملاقات بیمار-محور و مشاور-محور وجود داشته باشد؛ با این حال، این تاثیر قطعی نیست، زیرا نسبت میزان (rate ratio) در سراسر مطالعات از 0.68 تا 3.83 متغیر بود (میانه نسبت میزان: 1.11؛ بین‌چارکی (IQR): 0.93 تا 1.37؛ 15 مطالعه، 3348 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). مشخص نیست که استفاده از خدمات (هزینه‌ها) در گروه‌های تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار در مقایسه با گروه‌های مشاور-محور کاهش می‌یابد یا خیر (8 مطالعه، 2235 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). نتایج حاکی از آن هستند که حوادث جانبی مانند عود در برخی شرایط (بیماری التهابی روده و سرطان) ممکن است در گروه‌های تعیین وقت ملاقات به درخواست بیمار در مقایسه با تعیین وقت ملاقات مشاور-محور، کاهش اندک یا عدم کاهش داشته باشد (MD: -0.20؛ 95% CI؛ 0.54- تا 0.14؛ 3 مطالعه، 888 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). نتایج مربوط به وجود هرگونه تفاوتی که ممکن است این مداخله در رضایت بیمار ایجاد کند، نامطمئن هستند (SMD: 0.05؛ 95% CI؛ 0.41- تا 0.52؛ 2 مطالعه، 375 شرکت‌کننده) زیرا هر مطالعه از سوالات مختلفی برای گردآوری داده‌های خود در نقاط زمانی مختلف و در شرایط مختلف سلامت استفاده کرده، بنابراین قطعیت شواهد پائین است. برخی از زمینه‌های خطر سوگیری در تمام مطالعات وارد شده همواره بالا بودند (یعنی برای کورسازی شرکت‌کنندگان و کارکنان و کورسازی ارزیابی پیامد، زمینه‌های دیگر عمدتا دارای خطر پائین سوگیری بودند یا تحت تاثیر گزارش‌دهی ضعیفی قرار داشتند که ارزیابی را نامشخص کرد).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.