نقش آلوئه‌ورا در پیشگیری و درمان اینفیوژن فلبیت

اینفیوژن فلبیت (infusion phlebitis) عبارت است از التهاب حاد ورید در صورت استفاده از درمان داخل وریدی. در پزشکی مدرن، بیش از 80% از بیماران بستری در طول دوره بستری تحت درمان داخل وریدی قرار می‌گیرند و حدود 20% تا 70% آنها ممکن است دچار اینفیوژن فلبیت شوند. بنابراین این وضعیت شایع‌ترین عارضه درمان داخل وریدی است. با این حال، درمان‌های روتین برای پیشگیری یا درمان فلبیت مانند استعمال خارجی الکل 75% یا غلظت‌های 50% تا 75% از MgSO4 رضایت‌بخش نیستند.

این مرور 35 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده و هشت کارآزمایی شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده را با 7465 شرکت‌کننده بررسی کرد. بیست‌ و دو کارآزمایی با 5546 شرکت‌کننده در بررسی پیشگیری از فلبیت با آلوئه‌ورا (Aloe vera) و 21 کارآزمایی دیگر با 1919 شرکت‌کننده در بررسی آلوئه‌ورا برای درمان فلبیت شرکت داشتند. کارآزمایی‌های وارد شده عمدتا استعمال خارجی آلوئه‌ورا تازه را به تنهایی یا با دیگر درمان‌های غیر از آلوئه‌ورا مانند کمپرس مرطوب با الکل 75% یا غلظت‌های 33%، 50% یا 75% از MgSO4 با عدم درمان یا همان درمان غیر از آلوئه‌ورا مقایسه کردند. طول دوره مداخله از یک روز تا 15 روز به طول انجامید. اکثر مطالعات وارد شده از کیفیت روش‌شناسی پائینی برخوردار بودند و نگرانی‌هایی در مورد وجود سوگیری انتخاب (selection bias)، سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، سوگیری گزارش‌دهی (reporting bias) و سوگیری انتشار (publication bias) وجود داشت. بروز فلبیت با شدت‌های مختلف و هم‌چنین نرخ برطرف شدن و سطح بهبودی فلبیت مورد بررسی قرار گرفتند.

شواهد موجود نشان می‌دهد که استعمال خارجی آلوئه‌ورا تازه به تنهایی یا همراه با دیگر درمان‌های غیر از آلوئه‌ورا ممکن است برای پیشگیری و درمان اینفیوژن فلبیت ناشی از درمان داخل وریدی موثر باشند. به دلیل کیفیت روش‌شناسی (methodology) پائین در کارآزمایی‌های وارد شده، نتیجه‌گیری‌ها باید با احتیاط تفسیر شوند.

نتیجه‌گیری‌های نویسندگان: 

شواهدی قوی مبنی بر پیشگیری یا درمان اینفیوژن فلبیت با استعمال خارجی آلوئه‌وراوجود ندارد. به دلیل کیفیت روش‌شناسی ضعیف و خطر گزارش‌دهی انتخابی پیامد در مطالعات وارد شده، و تنوع در اندازه تاثیر مداخله بین مطالعات، شواهد موجود کنونی محدود شد. تاثیرات مثبت مشاهده شده با استعمال خارجی آلوئه‌ورا در پیشگیری یا درمان اینفیوژن فلبیت در مقایسه با عدم مداخله یا استعمال خارجی غلظت‌های 33% یا 50% از MgSO4 باید با احتیاط تفسیر شوند.

خلاصه کامل را بخوانید...
پیشینه: 

بیش از 80% از بیماران بستری شده در بیمارستان در مقطعی از دوره بستری خود تحت درمان‌های داخل وریدی قرار می‌گیرند. حدود 20% تا 70% از بیماران دریافت کننده درمان داخل وریدی دچار فلبیت (phlebitis) می‌شوند. اینفیوژن فلبیت (infusion phlebitis) به یکی از شایع‌ترین عوارض در بیماران تحت درمان داخل وریدی تبدیل شده است. با این حال، تاثیرات درمان‌های روتین مانند استعمال خارجی الکل 75% یا غلظت‌های 50% تا 75% از سولفات منیزیم (MgSO4) رضایت‌بخش نیست. بنابراین، نیاز فوری به توسعه روش‌های جدید برای پیشگیری و کاهش اینفیوژن فلبیت وجود دارد.

اهداف: 

ارزیابی سیستماتیک تاثیرات استعمال خارجی آلوئه‌ورا (Aloe vera) در پیشگیری و درمان اینفیوژن فلبیت مرتبط با استفاده از وسایل دسترسی داخل وریدی.

روش‌های جست‌وجو: 

هماهنگ‌کننده جست‌وجوی کارآزمایی‌ها (Trials Search Co-ordinator; TSC) در گروه بیماری‌های عروقی محیطی در کاکرین به جست‌وجو در پایگاه ثبت تخصصی گروه (آخرین جست‌وجو در فوریه 2014) و CENTRAL (شماره 1؛ سال 2014) پرداخت. علاوه بر این، TSC در MEDLINE تا هفته 5 ژانویه 2014؛ EMBASE تا هفته 6 سال 2014 و AMED تا فوریه 2014 جست‌وجو کرد. نویسندگان، بانک‌های اطلاعاتی چینی زیر را تا 28 فوریه 2014 جست‌وجو کردند: بانک اطلاعاتی زیست‌پزشکی چین (Chinese BioMedical Database)؛ سیستم بانک اطلاعاتی طب سنتی چینی (Traditional Chinese Medical Database System)؛ زیرساخت‌های دانش ملی چین (China National Knowledge Infrastructure)؛ اطلاعات VIP چینی (Chinese VIP information)؛ Chinese Medical Current Contents؛ بانک اطلاعاتی Chinese Academic Conference Papers؛ بانک اطلاعاتی Chinese Dissertation؛ و China Medical Academic Conference. هم‌چنین کتاب‌شناختی‌های (bibliography) همه مقالات بازیابی شده و مرتبط جست‌وجو شدند. هیچ محدودیتی بر اساس تاریخ یا زبان نگارش مقاله وجود نداشت.

معیارهای انتخاب: 

کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی و کنترل شده (quasi-randomised controlled trials; qRCTs) در صورتی در مرور گنجانده ‌شدند که شامل شرکت‌کنندگانی بودند که آلوئه‌ورا موضعی یا محصولات مشتق شده از آلوئه‌ورا را در محل ورود لاین، با یا بدون درمان روتین در همان محل، دریافت ‌کردند.

گردآوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 

دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌های مربوط به ویژگی‌های مطالعه، توصیف روش‌شناسی (methodology) و پیامدهای کارآزمایی‌های واجد شرایط را استخراج کرده و کیفیت مطالعه را مورد ارزیابی قرار دادند. داده‌ها با استفاده از RevMan 5.1 آنالیز شدند. برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome)، تاثیرات مداخله با استفاده از خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آنها تخمین زده شد. برای پیامدهای پیوسته (continuous outcome)، تفاوت‌های میانگین (MD) با 95% CIها برای تخمین تاثیرات مداخله استفاده شد.

نتایج اصلی: 

در مجموع 43 کارآزمایی (35 RCT و هشت qRCT) با 7465 شرکت‌کننده شناسایی شدند. بیست و دو کارآزمایی با 5546 شرکت‌کننده مربوط به پیشگیری از فلبیت با آلوئه‌ورا و 21 کارآزمایی دیگر با 1919 شرکت‌کننده مربوط به درمان فلبیت بودند. مطالعات وارد شده استعمال خارجی آلوئه‌ورا را به تنهایی یا به همراه مداخلات غیر از آلوئه‌ورا با عدم درمان یا همان مداخلات غیر از آلوئه‌ورا مقایسه کردند. طول دوره مداخله از یک روز تا 15 روز به طول انجامید. اکثر مطالعات وارد شده از کیفیت روش‌شناسی پائینی برخوردار بودند و نگرانی‌هایی در مورد وجود سوگیری انتخاب (selection bias)، سوگیری ریزش نمونه (attrition bias)، سوگیری گزارش‌دهی (reporting bias) و سوگیری انتشار (publication bias) وجود داشت.

تاثیرات استعمال خارجی آلوئه‌ورا تازه بر پیشگیری از بروز کلی فلبیت در طول مطالعات متفاوت بود، ما داده‌ها را با هم ترکیب نکردیم. آلوئه‌ورا در مقایسه با عدم درمان توانست وقوع فلبیت درجه سه (RR: 0.06؛ 95% CI؛ 0.03 تا 0.11؛ P < 0.00001) و فلبیت درجه دو (RR: 0.18؛ 95% CI؛ 0.10 تا 0.31؛ P < 0.00001) را کاهش دهد. آلوئه‌ورا در مقایسه با استعمال خارجی الکل 75% یا 33% MgSO4 به تنهایی، میزان کلی بروز فلبیت را کاهش داد (به ترتیب: RR: 0.02؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.28؛ P = 0.004 و RR: 0.43؛ 95% CI؛ 0.24 تا 0.78؛ P = 0.005) اما در مقایسه با غلظت‌های 50% یا 75% از MgSO4 شواهد بارزی از تاثیر مداخله وجود نداشت (بروز کلی فلبیت: به ترتیب: RR: 0.41؛ 95% CI؛ 0.16 تا 1.07؛ P = 0.07 و RR: 1.10؛ 95% CI؛ 0.54 تا 2.25؛ P = 0.79؛ فلبیت درجه سوم (به ترتیب: RR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.07 تا 1.02؛ P = 0.051 و RR: 1.19؛ 95% CI؛ 0.08 تا 18.73؛ P = 0.9؛ فلبیت درجه دوم (RR: 0.68؛ 95% CI؛ 0.21 تا 2.23؛ P = 0.53 در مقایسه با غلظت 75% از MgSO4 به جز برای کاهش فلبیت درجه دوم زمانی که آلوئه‌ورا با غلظت 50% از MgSO4 مقایسه شد (RR: 0.26؛ 95% CI؛ 0.14 تا 0.50؛ P < 0.0001).

برای درمان فلبیت، آلوئه‌ورا نسبت به غلظت‌های 33% یا 50% از MgSO4 از نظر هرگونه بهبودی (به ترتیب: RR: 1.16؛ 95% CI؛ 1.09 تا 1.24؛ P < 0.0001 و RR: 1.22؛ 95% CI؛ 1.16 تا 1.28؛ P < 0.0001) و بهبودی قابل‌توجه فلبیت (به ترتیب: RR: 1.97؛ 95% CI؛ 1.44 تا 2.70؛ P < 0.001 و RR: 1.56؛ 95% CI؛ 1.29 تا 1.87؛ P = 0.0002) موثرتر بود. در مقایسه با غلظت 50% از MgSO4، آلوئه‌ورا هم‌چنین نرخ بهبودی فلبیت را بهبود بخشید (RR: 1.42؛ 95% CI؛ 1.24 تا 1.61؛ P < 0.0001). در مقایسه با درمان‌های روتین مانند استعمال خارجی هیرودوئید (hirudoid)، سولفونیک اسید موکوپلی‌ساکارید (sulphonic acid mucopolysaccharide) و دگزامتازون (dexamethasone) که به تنهایی استفاده می‌شوند، افزودن آلوئه‌ورا بهبودی فلبیت را بهبود بخشید (RR: 1.75؛ 95% CI؛ 1.24 تا 2.46؛ P = 0.001) و تاثیر مثبتی بر بهبود کلی داشت (بهبودی قابل‌توجه: RR: 1.26؛ 95% CI؛ 1.09 تا 1.47؛ P = 0.0003؛ هرگونه بهبودی: RR: 1.23؛ 95% CI؛ 1.13 تا 1.35؛ P < 0.0001). آلوئه‌ورابه تنهایی یا در ترکیب با درمان روتین برای بهبود نشانه‌های فلبیت از جمله کوتاه کردن زمان لازم برای از بین رفتن نشانه‌های تورم قرمز، زمان تسکین درد در محل اینفیوژن ورید و زمان رفع فلبیت موثرتر از درمان روتین به تنهایی بود. دیگر پیامدهای ثانویه از جمله کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و عوارض جانبی در مطالعات وارد شده گزارش نشدند.

یادداشت‌های ترجمه: 

این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.

Tools
Information