درد مرتبط با جراحی، معمولا طی یک تا دو هفته برطرف میشود، با این وجود در برخی از موارد بیماران تحت جراحی با درد طولکشیده تا ماهها یا حتی سالها پس از عمل جراحی رها میشوند. پژوهشگران توانایی درمانهای مختلف دارویی را در پیشگیری از ایجاد درد مزمن پس از جراحی بررسی کردند و این مرور سیستماتیک، مطالعات منتشر شده را در این زمینه ارزیابی کرد. مطالعات موجود تاثیر متوسطی را از کتامین، در مقایسه با دارونما (placebo)، در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی نشان میدهد، هر چند که کوچک بودن حجم نمونه مطالعه میتواند منجر به تخمین بیش از حد این تاثیر شود. مطالعات در زمینه دیگر داروها مانند گاباپنتین و پرگابالین، اثر پیشگیرانه مشابهی را نشان ندادند. انجام مطالعات بزرگ بیشتری با استفاده از روشهای پژوهش بهتر برای شناسایی واضحتر درمانهایی که در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی مفید هستند، ضروری است.
برای ارزیابی دقیقتر مداخلات دارویی در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی، شواهد بیشتری از کارآزماییهای بهتر و با روش انجام خوب و در مقیاس بزرگ مورد نیاز است. به علاوه، شواهد موجود از اثربخشی گاباپنتین، پرگابالین، ضد-التهابهای غیر-استروئیدی، استروئیدهای داخل-وریدی، بلوککنندههای خوراکی NMDA، مکسیلتین خوراکی، فنتانیل داخل-وریدی، لیدوکائین داخل-وریدی، ونلافاکسین خوراکی یا اکسیدنیتروژن استنشاقی در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی پشتیبانی نمیکند.
درد مزمن، اغلب میتواند پس از جراحی رخ دهد، و بهطور قابلتوجهی سلامت و کیفیت زندگی بیماران را مختل کند. مکانیسمهای پیچیدهای مسبب آن هستند که هنوز به خوبی شناخته نشدهاند. ماهیت قابل پیشبینی اکثر پروسیجرهای جراحی، اجازه انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده را از مداخلات دارویی، با هدف پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی، داده است.
هدف اولیه، ارزیابی اثربخشی داروهای سیستمیک در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی با بررسی نسبتی از بیمارانی بود که با گذشت سه ماه یا بیشتر پس از جراحی، درد را گزارش کردند. هدف ثانویه، ارزیابی بیخطری (safety) تجویز داروهایی بود که برای پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی مصرف میشوند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را در زمینه تجویز سیستماتیک داروهای متنوع در پیشگیری از بروز درد مزمن پس از جراحی در CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE شناسایی کرده و به جستوجوی دستی در دیگر مرورها و پایگاههای ثبت کارآزمایی پرداختیم. آخرین جستوجو در 17 جولای 2013 انجام شد.
مطالعات وارد شده، کارآزماییهای تصادفیسازی شده دوسو-کور، کنترل شده با دارونما، با شرکت بزرگسالان بودند و به ارزیابی یک یا چند داروهای تجویز شده به صورت سیستمیک، پیش، طی یا پس از جراحی، یا هر دو، پرداختند و درد را پس از گذشت سه ماه یا مدت زمان بیشتری پس از جراحی، اندازهگیری کردند.
دادههای جمعآوری شده از هر مطالعه عبارت بودند از نام دارو در مطالعه، دوز، راه تجویز، زمانبندی و طول مدت تجویز دوز دارو، پروسیجر جراحی، نسبتی از بیماران که پس از گذشت سه ماه یا بیشتر پس از جراحی درد را با هر شدتی گزارش کردند، نسبتی از بیماران که پس از گذشت سه ماه یا بیشتر پس از جراحی درد حداقل 4/10 یا متوسط تا شدید را گزارش کردند و نسبتی از شرکتکنندگان که به دلیل ابتلا به عوارض جانبی ناشی از درمان، از مطالعه خارج شدند.
تعداد 40 RCT را از مداخلات دارویی مختلف از جمله کتامین داخل-وریدی (14 RCT)، گاباپنتین خوراکی (10 RCT)، پرگابالین خوراکی (5 RCT)، ضد-التهابهای غیر-استروئیدی (3 RCT)، استروئیدهای داخل-وریدی (3 RCT)، بلوککنندههای خوراکی ان-متیل-دی-آسپارتات (NMDA) (RCT 3)، مکسیلتین خوراکی (2 RCT)، فنتانیل داخل-وریدی (1 RCT)، لیدوکائین داخل-وریدی (1 RCT)، ونلافاکسین خوراکی (1 RCT) و اکسید نیتروژن استنشاقی (1 RCT) شناسایی کردیم. متاآنالیز، کاهش متوسط اما دارای اهمیت آماری را در بروز درد مزمن پس از جراحی به دنبال درمان با کتامین پیشنهاد کرد که در مورد گاباپنتین یا پرگابالین وجود نداشت. نتایج در مورد کتامین باید با احتیاط ملاحظه شود، زیرا بیشتر کارآزماییهای وارد شده، کوچک بودند (< 100 شرکتکننده در هر بازوی درمانی)، که میتواند منجر به تخمین بیش از حد تاثیر درمان شود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.