پیشینه
صرع یکی از شایع‌ترین اختلالات طولانی-مدت سیستم عصبی است، و علی‌رغم چندین داروی ضد-صرعی که اغلب بیماران مصرف می‌کنند، تشنج (غش) در 30% از افراد ادامه می‌یابد. گزارش‌های موجود نشان داده‌اند که نقش ضد-صرعی ملاتونین (melatonin) از پروفایل بی‌خطری خوبی برخوردار است. ملاتونین توسط بدن ساخته می‌شود و توسط پزشکان برای درمان اختلالات خواب و مشکلات جت‌لگ (jet lag) تجویز می‌شود.
ویژگی‌های مطالعه
در بانک‌های اطلاعاتی پزشکی برای یافتن کارآزمایی‌های بالینی مربوط به ملاتونین اضافه شده به داروی ضد-صرع دیگر (درمان کمکی) در مقایسه با داروی ضد-صرع به علاوه درمان ظاهری (دارونما (placebo)) یا عدم درمان کمکی در افراد مبتلا به صرع به جست‌وجو پرداختیم. شرکت‌کنندگان را از هر سن یا جنسیتی، چه کودک بودند و چه بزرگسال، وارد مطالعه کردیم. در این مطالعات کاهش دفعات تشنج به نصف، نسبت افراد بدون تشنج (رهایی از تشنج)، عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی اندازه‌گیری شد.
نتایج کلیدی
نهایتا شش کارآزمایی را که دربرگیرنده 125 شرکت‌کننده بود، برای مرور فعلی انتخاب کردیم. آنها دو حالت مختلف را مقایسه کرده بودند: استفاده از ملاتونین در برابر دارونما و استفاده از ملاتونین 5 میلی‌گرم در برابر ملاتونین 10 میلی‌گرم.
کارآزمایی‌های وارد شده به صورت روش‌شناسانه کاهش فراوانی تشنج، از بین رفتن تشنج و عوارض جانبی را ارزیابی نکرده بود. فقط یک مطالعه گزارش داده بود که فراوانی تشنج در هیچ یک از شرکت‌کنندگان در طول کارآزمایی در مقایسه با پیش از آن، تغییر نکرده بود. فقط یک کارآزمایی تاثیر ملاتونین را بر کیفیت زندگی ارزیابی کرده و بهبود قابل ملاحظه‌ای را در افرادی که ملاتونین کمکی مصرف کرده بودند، در مقایسه با آنها که از دارونمای کمکی استفاده کرده بودند، گزارش نکرده بود.
کیفیت شواهد
کارآزمایی‌های وارد شده به مرور از نظر روش‌شناسی کیفیت پائینی داشتند و اینکه بتوان بر اساس آنها درباره نقش اضافه کردن ملاتونین به درمان در کاهش فراوانی تشنج یا بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به صرع نتیجه‌گیری قطعی انجام داد، امکان‌پذیر نبود.
شواهد تا ژانویه 2016 به‌روز است.
مطالعات وارد شده، کیفیت روش‌شناسی پائینی داشته و به طور سیستماتیک فراوانی تشنج و عوارض جانبی را ارزیابی نکرده بودند، بنابراین امکان خلاصه کردن داده‌ها برای متاآنالیز وجود نداشت. نتیجه‌گیری کردن درباره نقشی که ملاتونین در کاهش فراوانی یا بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به صرع دارد، امکان‌پذیر نیست.
این یک نسخه به‌روز شده از مرور اصلی کاکرین است که در شماره 6، 2012 منتشر شد.
صرع یکی از شایع‌ترین اختلالات نورولوژیکی است. با وجود اینکه در حال حاضر انواع زیادی از داروهای ضد-صرع (antiepileptic drugs; AEDs) وجود دارند، حملات تشنج در 30% از افراد هم‌چنان ادامه می‌یابد. این دسته از افراد نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تری نسبت به تک-درمانی دارند که انتخاب اول در کنترل تشنج‌ها است. با این وجود، درمان چند-دارویی اغلب باعث ایجاد تاثیرات ناخواسته‌ای مثل اختلالات نورولوژیک (خواب‌آلودگی، آتاکسی، سرگیجه)، اختلالات روانی و نشانه‌های رفتاری و تغییرات متابولیک (استئوپوروز (osteoporosis)، تحریک یا مهار آنزیم‌های کبدی و غیره) می‌شود. برای این افراد لزوم به کار بردن AEDها که تحمل‌شان راحت‌تر است، یک نیاز اساسی محسوب می‌شود. گزارش‌های موجود نشان داده‌اند که نقش ضد-صرعی ملاتونین (melatonin) از پروفایل بی‌خطری خوبی برخوردار است.
این مطالعه جهت ارزیابی اثربخشی و تحمل‌پذیری ملاتونین به عنوان درمان کمکی برای صرع انجام شده است.
در آخرین نسخه به‌روز، ما در پایگاه ثبت تخصصی گروه صرع در کاکرین (Cochrane Epilepsy Group Specialized Register)(12 ژانویه 2016)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های بالینی کاکرین (CENTRAL) از طریق پایگاه ثبت مطالعات آنلاین کاکرین (CRSO؛ در 12 ژانویه 2016) و MEDLINE (در Ovid در 11 ژانویه 2016) جست‌وجو کردیم. کتاب‌شناختی‌های هر مطالعه شناسایی شده را برای ارجاعات بیشتر جست‌وجو کردیم. هم‌چنین ژورنال‌های انتخاب شده و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها را به صورت دستی جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی از نظر زبان اعمال نکردیم. به علاوه، با شرکت‌های تولید کننده ملاتونین (یعنی Nathura) و محققین اصلی که مطالعات منتشر نشده‌ای در این زمینه داشتند، تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده دوسو-کور یا یک‌سو-کور یا کور نشده، گروه‌های موازی یا مطالعات متقاطع وارد مرور شدند. افراد مبتلا به صرع بدون در نظر گرفتن سن و جنسیت، از جمله کودکان و بزرگسالان دارای ناتوانی. مطالعاتی که اضافه کردن ملاتونین را به عنوان درمان کمکی به هر نوع AED(ها) با دارونمای (placebo) کمکی یا عدم استفاده از درمان کمکی مقایسه کرده بودند، انتخاب شدند.
نویسندگان این مرور، به طور جداگانه به انتخاب کارآزمایی‌ها برای ورود با معیارهای از پیش معین شده پرداختند و داده‌های مرتبط را استخراج کردند و به ارزیابی کیفیت روش‌شناسی کارآزمایی‌ها پرداختند. پیامدهای زیر را مورد ارزیابی قرار دادیم: حداقل 50% کاهش فراوانی تشنج، رهایی از تشنج، عوارض جانبی و کیفیت زندگی.
شش مقاله انتشار یافته را وارد مرور کردیم که 125 شرکت‌کننده را دربر می‌گرفتند (106 نفر از آنها کمتر از 18 سال سن داشتند). دو گروه مختلف تشکیل شد: یکی ملاتونین در برابر دارونما و دیگری ملاتونین 5 میلی‌گرم در برابر ملاتونین 10 میلی‌گرم. علی‌رغم هدف اولیه‌ای که داشتیم، به علت عدم کفایت اطلاعاتی که در مورد پیامدها داشتیم، نتوانستیم از متاآنالیز (meta-analysis) استفاده کنیم، اما داده‌ها را به صورت نقل قول (narrative) خلاصه کردیم. چهار کارآزمایی تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، با طراحی متقاطع و کنترل شده با دارونما و دو کارآزمایی تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، با طراحی موازی، کنترل شده با دارونما بودند. فقط دو مطالعه تعداد دقیق تشنج‌ها را طی کارآزمایی با خط پایه به این صورت مقایسه کرده بود: هیچ یک از شرکت‌کنندگان در طول کارآزمایی تغییری نسبت به خط پایه نشان ندادند. دو مطالعه به طور سیستماتیک، عوارض جانبی را ارزیابی کرده بود (بدتر شدن سردردها در یک کودک مبتلا به میگرن که تحت درمان ملاتونین بود، گزارش شده بود). فقط یک مطالعه به طور سیستماتیک، کیفیت زندگی را ارزیابی کرده و بهبودی با اهمیت آماری در گروهی که ملاتونین مصرف کرده بودند، مشاهده نکرده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.