پیام‌های کلیدی
انجام شیمی‌درمانی زودهنگام در موارد عود سرطان تخمدان ممکن است عمر افراد را طولانی نکند و سطح کیفیت زندگی را کاهش دهد. توجه داشته باشیم که این کارآزمایی پیش از درمان فعلی انجام شده، بنابراین ممکن است برای زنانی که امروزه برای سرطان تخمدان تحت درمان هستند، کاربرد نداشته باشد.
پیگیری فردی توسط پرستار پس از درمان ممکن است کیفیت زندگی را بیشتر از پیگیری منظم پزشکی بهبود بخشد، اما شاید تفاوت زیادی را برای اضطراب، افسردگی یا هزینه ایجاد نکند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
سرطان تخمدان هشتمین سرطان شایع و هفتمین علت شایع مرگ‌ومیر ناشی از سرطان میان زنان در سراسر جهان است. به‌طور مرسوم، زنان پس از تکمیل درمان اولیه، در بخش‌های سرپایی بیمارستان پیگیری می‌شدند. هدف آن بود که شواهد مربوط به انواع مختلف پیگیری را برای زنانی ارزیابی کنیم که درمان شایع‌ترین نوع سرطان تخمدان را تکمیل کردند.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
متون علمی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که انواع مختلف پیگیری را برای زنان تحت درمان سرطان تخمدان ارزیابی کردند. محدودیت‌ها را ارزیابی و نتایج آنها را خلاصه کردیم، هم‌چنین این مساله را مورد ارزیابی قرار دادیم که تا چه حد به شواهد مربوط به موارد زیر اطمینان داریم: بقای کلی (overall survival; OS)، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، تاثیرات روان‌شناختی (برای مثال، اضطراب، افسردگی)، و هزینه-اثربخشی درمان.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
دو مطالعه تصادفی‌سازی شده را پیدا کردیم که در آنها زنانی که درمان سرطان تخمدان خود را تکمیل کردند، به‌طور تصادفی در یکی از دو گروه پیگیری قرار گرفتند. هر مطالعه دو نوع مختلف پیگیری را بررسی کرد، بنابراین مجبور بودیم هر مطالعه را به صورت جداگانه بررسی کنیم، به جای آنکه نتایج آنها را ادغام کنیم.
شواهد محدود به دست آمده از یک مطالعه نشان می‌دهد صرف نظر از اینکه زنان بلافاصله پس از کشف عود سرطانشان شیمی‌درمانی دریافت کنند (که با افزایش نشانگر تومور در خون به نام CA125 مشخص می‌شود)، یا درمان را تا زمان بروز نشانه‌های بیماری به تاخیر اندازند، تفاوت واقعی در طول عمر این زنان وجود ندارد. درمان زودهنگام عود بیماری با شیمی‌درمانی ممکن است کیفیت کلی زندگی را کاهش دهد.
شواهدی محدود از یک مطالعه نشان می‌دهد زنانی که پیگیری‌های فردی را توسط پرستار دریافت می‌کنند، پیامدهای بهتری را از نظر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در مقایسه با زنانی که پیگیری‌های پزشکی را متداول دریافت می‌کنند، گزارش می‌دهند. تاثیرات روان‌شناختی (اضطراب و افسردگی) و هزینه‌ها در هر دو گروه از زنان یکسان بودند.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
شواهد محدودی از این دو کارآزمایی در مورد پیگیری مناسب برای زنان مبتلا به سرطان تخمدان به دست آمد. سطح قطعیت شواهد به دلیل خطر سوگیری (bias) و عدم دقت، از پائین تا متوسط متغیر است. هم‌چنین، این کارآزمایی‌ها پیش از مطالعات دیگری انجام شدند که مزیتی را برای درمان نگهدارنده نشان داده (داروهایی برای کاهش رشد تومور که پس از پایان شیمی‌درمانی معمول ادامه می‌یابند)، و مطالعاتی که مزیت انجام جراحی بیشتر را در زمان عود برای برخی از زنان با حجم پائین بیماری نشان می‌دهند که ممکن است علامت‌دار نباشد. مشخص نیست نتایج مطالعات بعدی با این گزینه‌های درمانی جدید در زمان عود، قابل اعمال هستند یا خیر.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
نوامبر 2022.
شواهد محدودی از یک کارآزمایی نشان می‌دهد که نظارت معمول با CA125 در بیماران بدون نشانه و آغاز درمان هنگام عود بیماری بر اساس CA125 در مقایسه با آغاز درمان در عود علامت‌دار بیماری، به نظر نمی‌رسد که مزیتی برای افزایش بقا (survival) در بیمار داشته باشد. با این حال، این مطالعه پیش از استفاده از درمان نگهدارنده PARPi و افزایش استفاده از جراحی ثانویه کاهش دهنده حجم سلولی (cytoreductive) است، بنابراین ممکن است نتایج در قابلیت کاربرد آنها در طبابت فعلی محدود باشند.
شواهدی محدود حاصل از یک کارآزمایی نشان می‌دهد که پیگیری فردی توسط پرستار ممکن است HRQOL را در زنان مبتلا به سرطان تخمدان پس از تکمیل درمان اولیه بهبود بخشد.
انجام RCTهای بزرگ برای مقایسه انواع مختلف پیگیری، با در نظر گرفتن بقا، HRQOL، تاثیرات روان‌شناختی و هزینه به عنوان پیامدها مورد نیاز هستند.
این یک نسخه به‌روز شده از مرور قبلی کاکرین است که آخرین‌بار در سال 2014 به‌روز شد. سرطان تخمدان هشتمین سرطان شایع و هفتمین علت شایع مرگ‌ومیر ناشی از سرطان میان زنان در سراسر جهان است. به‌طور مرسوم، بسیاری از زنانی که درمان سرطان را دریافت کرده‌اند، تحت پیگیری طولانی‌مدت در بخش مراقبت‌های ثانویه قرار می‌گیرند. با این حال، پیشنهاد شده که بررسی روتین آنها ممکن است در بهبود بقا (survival)، یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQOL)، یا تسکین اضطراب، موثر نباشد. علاوه بر این، پیگیری مرسوم ممکن است هزینه-اثربخش نباشد.
مقایسه تاثیرات بالقوه راهبردهای مختلف پیگیری در بیماران مبتلا به سرطان اپیتلیال تخمدان پس از تکمیل درمان اولیه.
برای این نسخه به‌روز شده، پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه سرطان‌های زنان در کاکرین، CENTRAL سال 2022، شماره 11؛ MEDLINE و Embase را از آگوست 2013 تا نوامبر 2022 جست‌وجو کردیم. علاوه براین مقالات مرور را جست‌وجو کرده و با متخصصین این حوزه تماس گرفتیم.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) که راهبردهای پیگیری را برای زنان مبتلا به سرطان اپیتلیال تخمدان پس از تکمیل درمان اولیه ارزیابی کردند.
روش‌شناسی (methodology) استاندارد کاکرین را دنبال کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌های بالقوه مرتبط را انتخاب کرده، داده‌ها را استخراج کرده، و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. آنها نتایج را مقایسه کرده، و اختلاف‌نظرها را از طریق بحث و بررسی حل کردند. قطعیت شواهد را، با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE)، برای پیامدهای مورد نظر ارزیابی کردیم: بقای کلی (overall survival; OS)، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQOL)، تاثیرات روان‌شناختی، و آنالیز هزینه.
برای این نسخه به‌روز شده، یک RCT جدید شامل 112 زن مبتلا به سرطان تخمدان، لوله فالوپ، یا پریتوئن را وارد کردیم که درمان اولیه را با جراحی، با یا بدون شیمی‌درمانی، کامل کرده بودند. این مطالعه تاثیر پیگیری فردی، یعنی شخصی‌سازی شده، را توسط پرستار، در برابر پیگیری پزشکی متداول، بر HRQOL، پیامدهای روان‌شناختی، و آنالیز هزینه گزارش کرد.
پیگیری فردی منجر به بهبود سطح HRQOL در یکی از دو مقیاس، با کاهش تفاوت میانگین (MD) در مقیاس ناراحتی QLQ-C30 پس از 12 ماه درمان فردی در مقایسه با 12 ماه درمان متداول، شد (MD؛ 5.76- امتیاز؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 10.92- تا 0.60-؛ 1 مطالعه، 112 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین؛ حداقل تفاوت مهم: 4 تا 10 امتیاز). ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در دیگر مقیاس HRQOL (QLQ-Ov28؛ MD؛ 0.97- امتیاز، 95% CI؛ 2.57- تا 0.63؛ 1 مطالعه، 112 شرکت‌کننده: شواهد با قطعیت پائین)؛ پیامد روان‌شناختی، که با مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستان اندازه‌گیری شد (hospital anxiety and depression scale; HADS؛ MD؛ 0.10 امتیاز، 95% CI؛ 0.81- تا 1.02؛ 1 مطالعه، 112 شرکت‌کننده: شواهد با قطعیت پائین) یا آنالیز هزینه (MD؛ GBP -695.00؛ 95% CI؛ 1467.23- تا 77.23؛ 1 مطالعه، 112 شرکت‌کننده: شواهد با قطعیت متوسط) وجود داشته باشد.
در مرور قبلی، یک RCT شامل 529 زن با بهبودی تایید شده، و غلظت طبیعی CA125 و بدون شواهد رادیولوژیکی مبنی بر وجود بیماری، پس از جراحی و شیمی‌درمانی خط اول برای سرطان تخمدان، گنجانده شد. این مطالعه، درمان زودهنگام عود سرطان تخمدان را به دنبال افزایش سطح سرمی CA125 در برابر تاخیر در درمان تا زمان بروز نشانه‌ها برای OS و HRQOL ارزیابی کرد.
تفاوتی اندک یا عدم تفاوت از نظر OS میان بازوهای درمان فوری و تاخیری پس از پیگیری با میانه (median) زمانی 56.9 ماه وجود داشت (نسبت خطر (HR) تعدیل نشده: 0.98؛ 95% CI؛ 0.80 تا 1.20؛ 1 مطالعه، 529 شرکت‌کننده، شواهد با قطعیت متوسط). زمان سپری شده از تصادفی‌سازی تا بروز نخستین نشانه بدتر شدن نمره سلامت کلی یا مرگ‌ومیر، در گروه درمان فوری کوتاه‌تر از گروه درمان تاخیری بود (HR: 0.71؛ 95% CI؛ 0.58 تا 0.88).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.