تصادفات جادهای یک عامل اصلی مرگومیر و ناتوانی است. سرعت حرکت وسیله نقلیه عامل تعیینکننده مهمی در میزان آسیب است؛ هرچه سرعت وسیله نقلیه بیشتر باشد، انرژی واردشده به سرنشینان هنگام تصادف بیشتر و در نتیجه، میزان آسیب نیز بیشتر خواهد بود.
مشخص شده که سرعت غیرمجاز (رانندگی سریعتر از حد مجاز تعیینشده یا خیلی سریعتر از شرایط موجود) در تعداد قابل توجهی از تصادفات نقش دارد. پیشبینی میشود که اگر تعداد رانندگان متخلف از سرعت، کاهش یابد، هم احتمال و هم شدت تصادف کاهش خواهند یافت. بنابراین، مداخلاتی با هدف کاهش سرعت وسایل نقلیه برای پیشگیری از وقوع آسیبها و مرگومیرهای جادهای ضروری تلقی میشوند. اجرای سرعتهای بیخطر با استفاده از دوربینهای کنترل سرعت و دستگاههای خودکار مرتبط، یکی از این اقدامات است.
برای ارزیابی اثربخشی دوربینهای کنترل سرعت، نویسندگان، تمامی مطالعات واجد شرایط را، یعنی مطالعاتی که معیارهای استاندارد از پیش مشخصشده را داشتند، بررسی کردند. تاثیر نصب دوربینهای کنترل سرعت را بر سرعت وسایل نقلیه، تصادفات جادهای، جراحات و مرگومیرها، با مقایسه وضعیت مناطق جادهای پیشاز نصب دوربینهای کنترل سرعت و پساز آن، و همچنین با آنالیز وضعیت مناطق جادهای مشابه که در طول دوره مطالعه هیچ دوربین کنترل سرعتی در آنها نصب نشده بود، بررسی کردیم.
نویسندگان در مجموع 35 مطالعه را برای این مرور پذیرفتند که با معیارهای از پیش مشخصشده مطابقت داشتند. تمام مطالعاتی که پیامدهای مربوط به سرعت را گزارش کردند، کاهش در میانگین سرعتها را پساز مداخله با دوربینهای کنترل سرعت نشان دادند. همچنین سرعت بهصورت کاهش درصد وسایل نقلیه (رانندگان) متخلف از سرعت مجاز، بهصورت کاهش درصد تخلف از محدودیتهای سرعت مختلف، یا بهصورت کاهش درصد رانندگان با بالاترین سرعتها گزارش شد. کاهش نسبت وسایل نقلیه (رانندگانی) که با سرعتی بیش از حد مجاز تعیینشده حرکت کردند، بین 8% و 70% متغیر بود و بیشتر کشورها کاهشهایی را در محدوده 10 تا 35% گزارش کردند.
بیست و هشت مطالعه، تاثیر مداخله بر تصادفات را اندازهگیری کردند. تمامی 28 مطالعه، پساز اجرای برنامه، کاهش تعداد تصادفات را در مناطق دارای دوربینهای کنترل سرعت نشان دادند. در مجاورت محلهای نصب دوربین، این کاهشها برای کل تصادفات بین 8% و 49%، و در اکثر مطالعات بین 14% و 25% متغیر بود. برای تصادفات منجر به جراحت، این کاهش میان 8% و 50% متغیر بود، و برای تصادفاتی که منجر به تلفات یا جراحات جدی شدند، این کاهشها بین 11% و 44% بودند. تاثیرات در مناطق وسیعتر، کاهشهایی را برای تمام تصادفات نشان داد که بین 9% و 35% متغیر بود و بیشتر مطالعات کاهشهایی را در بازه 11% تا 27% گزارش کردند. برای تصادفات منجر به مرگومیر یا جراحات جدی، میزان کاهش بین 17% و 58% متغیر بود، و بیشتر مطالعات این نتیجه را در محدوده کاهش 30% تا 40% گزارش کردند. مطالعات با مدت زمان طولانیتر نشان دادند که این روندهای مثبت حفظ شدند یا با گذشت زمان بهبود یافتند.
کیفیت کلی مطالعات واردشده در این مرور در بهترین حالت، در سطح متوسط ارزیابی شد، بااینحال، سازگاری در کاهشهای مثبت گزارششده در نتایج سرعت و تصادف در تمام مطالعات نشان میدهد که نصب دوربینهای کنترل سرعت، مداخلهای ارزشمند برای کاهش تعداد جراحات و مرگومیرهای ناشی از تصادفات جادهای هستند. برای تائید این یافته، انجام مطالعاتی با کیفیت بالاتر، با استفاده از کارآزماییهای کنترلشده با طراحی مناسب، در جاییکه امکانپذیر است، و مطالعاتی که در طول مدت زمان کافی (شامل دورههای پیگیری طولانی) با نقاط کافی از گردآوری دادهها، هم پیشاز نصب دوربینهای کنترل سرعت و هم پساز آن انجام شده باشند، مورد نیاز است. همچنین از آنجایی که هیچیک از این مطالعات در کشورهایی با سطح درآمد پائین انجام نشدند، پژوهش در چنین محیطهایی ضروری است. نیاز بیشتری به سازگاری در روشها، مانند استانداردهای بینالمللی برای جمعآوری و گزارش دادههای مربوط به سرعت وسایل نقلیه و تصادفات، و روشهای مورد توافق برای کنترل سوگیری (bias) در مطالعات وجود دارد. این امر امکان مقایسههای مطالعات قابل اطمینانتر را بین کشورها فراهم میآورد و در نتیجه، توانایی بیشتری برای ارائه شواهد علمی قویتر در مورد تاثیرات سودمند دوربینهای کنترل سرعت ایجاد میکند.
علیرغم محدودیتهای روششناسی و تغییرپذیری در میزان تاثیر سیگنال به نویز، وجود سازگاری در کاهشهای گزارششده در سرعت وسایل نقلیه و پیامدهای تصادف در تمام مطالعات نشان میدهد که دوربینهای کنترل سرعت، مداخلهای ارزشمند برای کاهش تعداد مصدومیتها و مرگومیرهای ناشی از تصادفات جادهای هستند. بااینحال، در حالی که پایگاه شواهد به وضوح جهت مثبتی را از تاثیر مداخله نشان میدهد، در حال حاضر به دلیل ناهمگونی و فقدان دقت روششناسی، تعیین بزرگی کلی این تاثیر امکانپذیر نیست. انجام مطالعات بیشتر با ماهیت علمی دقیق و همگون برای تعیین میزان دقیق این تاثیر ضروری است.
تخمین زده میشود که تا سال 2020، تصادفات جادهای از رتبه نهم به رتبه سوم در رتبهبندی جهانی بار (burden) بیماری ارتقا مییابد، که بر اساس سالهای زندگی تعدیلشده با ناتوانی (disability adjusted life years) اندازهگیری میشود. پیشگیری از وقوع آسیبهای ناشی از تصادفات جادهای در حوزه سلامت عمومی و جهانی از اهمیت خاصی برخوردار است. انجام اقداماتی با هدف کاهش سرعت وسایل نقلیه برای پیشگیری از بروز آسیبهای جادهای، ضروری تلقی میشوند؛ نصب دوربینهای کنترل سرعت یکی از این اقدامات است.
ارزیابی اینکه نصب دوربینهای کنترل سرعت، میزان بروز تخلفات سرعت، تصادفات جادهای، جراحات و مرگومیرها را کاهش میدهد یا خیر.
بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی زیر را که تمام سالهای موجود تا می 2010 را پوشش میدهند، جستوجو کردیم: کتابخانه کاکرین ، MEDLINE (WebSPIRS)؛ EMBASE (WebSPIRS)؛ TRANSPORT؛ IRRD (International Road Research Documentation)؛ TRANSDOC (European Conference of Ministers of Transport databases)؛ Web of Science (Science and Social Science Citation Index)؛ PsycINFO؛ CINAHL؛ EconLit، بانک اطلاعاتی سازمان جهانی بهداشت (WHO)؛ Sociological Abstracts؛ Dissertation Abstracts؛ Index to Theses.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، مطالعات سری زمانی (time series) منقطعشده، و مطالعات کنترلشده قبل-و-بعد واجد شرایط ورود به این مرور بودند که تاثیر نصب دوربینهای کنترل سرعت را بر سرعت وسایل نقلیه، تصادفات جادهای، تصادفات منجر به صدمات و تلفات جادهای ارزیابی کردند.
مطالعات را برای ورود به این مرور بهطور مستقل از هم غربالگری کردیم، دادهها را استخراج کرده، کیفیت روششناسی (methodology) را ارزیابی کردیم، پیامدهای گزارششده توسط نویسندگان مطالعه را گزارش داده، و در جاییکه امکانپذیر بود، نتایج استانداردشده را براساس اطلاعات موجود در هر مطالعه محاسبه کردیم. به دلیل وجود ناهمگونی (heterogeneity) قابل توجه میان و درون مطالعات واردشده، انجام متاآنالیز مناسب نبود.
سی و پنج مطالعه با معیارهای ورود به این مرور مطابقت داشتند. در مقایسه با گروه کنترل، کاهش نسبی در میانگین سرعت وسایل نقلیه از 1% تا 15% و کاهش در نسبت وسایل نقلیه متخلف از سرعت مجاز، از 14% تا 65% متغیر بود. در مجاورت محلهای نصب دوربین، کاهشهای پیشاز/پساز نصب برای کل تصادفات بین 8% و 49% و برای تصادفات منجر به فوت و جراحتهای جدی بین 11% و 44% متغیر بود. در مقایسه با گروه کنترل، بهبودی نسبی در نسبت تصادفات منجر به آسیب، پیشاز/پساز نصب دوربین بین 8% و 50% متغیر بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.