هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف ما این بود که دریابیم مداخلات کوتاه مدت (brief interventions) از سوی پزشکان و پرستاران در طبابت بالینی یا مراقبت اورژانسی می‌تواند مصرف سنگین الکل (heavy drinking) را کاهش دهد یا خیر. یافته‌های به دست آمده را از 69 کارآزمایی که دربرگیرنده مجموع 33,642 شرکت‌کننده بودند، ارزیابی کردیم؛ که از این تعداد، 34 مطالعه (15,197 شرکت‌کننده) داده‌های مورد نیاز را برای تجزیهوتحلیل اصلی فراهم کردند.
پیام‌های کلیدی
هدف از مداخلات کوتاه مدت در محیط‌های ارائه مراقبتهای اولیه کاهش مصرف سنگین الکل در مقایسه با افرادی است که مراقبت معمول یا اطلاعات نوشتاری کوتاه مدت (brief written information) دریافت کرده بودند. مداخلات طولانی‌مدت‌تر در مقایسه با مداخله کوتاه مدت، به لحاظ مصرف سنگین الکل احتمالا دارای تفاوتی اندک یا عدم تفاوت است.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
یکی از روش‌های کاهش مصرف سنگین الکل برای پزشکان و پرستاران ممکن است ارائه پندهای کوتاه مدت (brief advice) یا مشاوره کوتاه مدت (brief counselling) به افراد هدف‌گذاری شده‌ای باشد که با پزشکان عمومی یا سایر ارائه دهندگان مراقبت سلامت اولیه مشاوره می‌کنند. از افرادی که برای دریافت مراقبت سلامت اولیه مراجعه می‌کنند به طور روتین درباره رفتارهای مصرف الکل سوال می‌شود زیرا الکل می‌تواند بسیاری از وضعیت‌های سلامت را تحت تاثیر قرار دهد.
مداخلات کوتاه مدت به طور معمول شامل ارائه بازخورد روی مصرف الکل، مضرات مرتبط با سلامت، شناسایی موقعیت‌های با خطر بالا برای مصرف سنگین الکل، پندهای ساده درباره نحوه کاهش مصرف الکل، راهبردهایی که می‌تواند انگیزه تغییر رفتار مصرف الکل را افزایش دهد و تدوین یک برنامه شخصی کاهش مصرف الکل می‌شود. این مداخلات به منظور ارائه در جلسات مشاوره منظم، که اغلب بین 5 تا 15 دقیقه با پزشک و حدود 20 تا 30 دقیقه با پرستاران به طور می‌انجامد، طراحی می‌شوند. اگرچه زمان ارائه آنها کوتاه است، مداخلات کوتاه مدت می‌توانند در یک تا پنج جلسه ارائه شوند. مداخلات دیجیتالی (digital interventions) را در این مرور وارد نکردیم.
تاریخ جست‌وجو
شواهد تا سپتامبر 2017 به‌روز است.
منابع تامین مالی مطالعه
منابع تامین مالی توسط 60 مطالعه (87%) گزارش شده بودند. از این تعداد، 58 مطالعه توسط موسسات دولتی، مراکز پژوهشی یا بنیادهای خیریه تامین مالی شده بودند. بخشی از بودجه یک مطالعه توسط شرکت دارویی و یک انجمن صنایع غذایی و مطالعه دیگر توسط شرکت تولید کننده تجهیزات تست‌های تشخیصی تامین مالی شده بود. نه مطالعه منابع تامین مالی مطالعه را گزارش نکرده بودند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
ما 69 کارآزمایی کنترل شده به اجرا درآمده را در بسیاری از کشورها وارد مرور کردیم. بیش‌تر مطالعات در محیط‌های ارائه طبابت بالینی و مراقبت اورژانسی به اجرا درآمده بودند. شرکت‌کنندگان مطالعه، مداخله کوتاه مدت یا مراقبت معمول یا اطلاعات نوشتاری کوتاه درباره الکل (گروه کنترل) دریافت کرده بودند.
مقدار الکل نوشیده شده توسط افراد در هر هفته توسط 34 کارآزمایی (15,197 شرکت‌کننده) در طول یک دوره یک ساله پیگیری گزارش شد و نشان داد که افرادی که مداخله کوتاه مدت دریافت کرده بودند، نسبت به شرکت‌کنندگان گروه کنترل، الکل کم‌تری نوشیده بودند (شواهد با کیفیت متوسط). مقدار کاهش حدود یک پاینت آبجو (a pint of beer) (475 میلی‌لیتر) یا یک سوم بطری شراب (wine) (250 میلی‌لیتر) کم‌تر در هفته بود.
مشاوره طولانی‌تر احتمالا مزایای اضافی کمی در مقایسه با مداخله کوتاه مدت یا عدم مداخله فراهم کرده بود.
یک کارآزمایی گزارش کرده بود که مداخله به طور معکوس مصرف بیش از حد الکل را در زنان تحت تاثیر قرار داده و دو کارآزمایی گزارش کرده بودند که هیچ گونه عوارض جانبی در افراد دریافت کننده مداخلات کوتاه مدت بروز نکرده بود. اکثر مطالعات بروز عوارض جانبی را ذکر نکرده بودند.
کیفیت شواهد
یافته‌ها ممکن است تحت تاثیر قرار گرفته باشد، زیرا شرکت‌کنندگان و ارائه دهندگان خدمت اغلب درباره این‌که مداخلات کوتاه مدت روی الکل تمرکز دارد، مطلع بودند. به‌علاوه، امکان برقراری تماس با برخی شرکت‌کنندگان در دوره یک ساله پیگیری برای گزارش سطح مصرف الکل فراهم نشد. در مجموع، شواهد عمدتا دارای کیفیت متوسط ارزیابی شد. این بدان معناست که اندازه و جهت تاثیرگذاری گزارش شده احتمالا به اندازه تاثیر واقعی این مداخلات نزدیک است.
ما شواهد با کیفیت متوسط را به دست آوردیم مبنی بر این‌که مداخلات کوتاه مدت می‌توانند مصرف الکل را در افراد الکلی خطرناک و آسیب‌رسان در مقایسه با عدم مداخله یا مداخله حداقلی کاهش دهد. دوره‌های زمانی طولانی‌تر مشاوره احتمالا دارای تاثیر اضافی کوچکی است. بهتر است مطالعات آتی روی شناسایی اجزای مداخلاتی که بیشترین اثربخشی را دارند، تمرکز کنند.
نوشیدن بیش از اندازه مشروبات الکلی (excessive drinking) یکی از دلایل قابل‌توجه مرگ‌ومیر، موربیدیتی (morbidity) و مشکلات اجتماعی در بسیاری از کشورها است. مداخلات کوتاه مدت (brief interventions) با هدف کاهش مصرف و آسیب‌های مربوطه در افراد الکلی (drinkers) خطرناک (hazardous) و آسیب‌رسان (harmful) به اجرا در می‌آیند که به طور فعال برای رفع مشکلات ناشی از مصرف الکل برای دریافت خدمات مورد نیاز مراجعه نمی‌کنند. مداخلات معمولا به صورت مکالمه با ارائه دهنده مراقبت اولیه به اجرا درآمده و ممکن است دریافت بازخورد را روی الکل مصرفی فرد، ارائه اطلاعات درباره مزایا و مضرات بالقوه ناشی از کاهش مصرف و ارائه توصیه‌هایی را درباره نحوه کاهش مصرف دربرگیرد. مباحثه، اطلاعاتی را درباره طراحی یک برنامه فردی برای کمک به کاهش مصرف در اختیار فرد قرار می‌دهد. هم‌چنین مداخلات کوتاه مدت می‌توانند تغییر رفتار یا مشاوره انگیزشی (motivationally‐focused counselling) را دربرگیرد.
این مرور نسخه به‌روز شده از مرور کاکرین است که در سال 2007 منتشر شده بود.
ارزیابی اثربخشی غربالگری و مداخله کوتاه مدت روی مصرف الکل (brief alcohol intervention) برای کاهش مصرف اضافی الکل در افراد الکلی خطرناک و آسیب‌رسان در محیط‌های ارائه طبابت بالینی (general practice) یا محیط‌های ارائه مراقبت اورژانسی.
تا سپتامبر 2017 در پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE و 12 بانک اطلاعاتی کتاب‌شناختی دیگر، جست‌وجو کردیم. بانک اطلاعاتی علم مربوط به الکل و مشکلات ناشی از الکل (Alcohol and Alcohol Problems Science Database) (تا دسامبر 2003، بعد از این تاریخ بانک اطلاعاتی غیر-فعال شد)، پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌ها، و وب‌سایت‌ها را جست‌وجو کردیم. فهرست منابع مطالعات وارد شده و مرورهای مرتبط را به صورت دستی جست‌وجو و بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) بر روی مداخلات کوتاه مدت برای کاهش مصرف خطرناک و مضر الکل در افرادی که به دلایل دیگری غیر از درمانِ اعتیاد به الکل به محیط‌های ارائه طبابت بالینی، مراقبت اورژانسی یا سایر محیط‌های ارائه مراقبت اولیه مراجعه کرده بودند، وارد مرور کردیم. گروه مقایسه، عدم مداخله یا مداخله حداقلی بود، جایی که معیار مصرف الکل گزارش شده بود. «مداخله کوتاه مدت» به صورت یک گفت‌وگو شامل پنج جلسه یا کم‌تر برای ارائه مشاوره کوتاه مدت سبک زندگی (brief lifestyle counselling) یا توصیه‌های کوتاه مدت (brief advice) به مدت مجموعا کم‌تر از 60 دقیقه، تعریف شده بود. هرگونه آیتم بیش‌تر، به عنوان مداخله گسترده (extended intervention) به حساب می‌آمد. مداخلات دیجیتالی (digital interventions) در این مرور وارد نشدند.
از روش‌های استاندارد روش‌شناسی مورد انتظار کاکرین استفاده کردیم. هر جا که بررسی تاثیر عواملی از جمله جنسیت، سن، زمینه (طبابت بالینی در برابر مراقبت اورژانسی)، مواجهه با درمان و مصرف پایه (baseline consumption) امکان‌پذیر بود، تجزیه‌وتحلیل‌های زیر-گروه را انجام دادیم.
ما 69 مطالعه را شامل مجموع 33,642 شرکت‌کننده تصادفی‌سازی شده وارد مرور کردیم. از این تعداد، 42 مطالعه برای این نسخه به‌روز اضافه شده بودند (24,057 شرکت‌کننده). بیش‌تر مداخلات در محیط‌های ارائه طبابت بالینی (38 مطالعه؛ 55%) یا محیط‌های ارائه مراقبت اورژانسی (27 مطالعه؛ 39%) به اجرا درآمده بودند. بیش‌تر مطالعات (61 مطالعه، 88%) مداخله کوتاه مدت را با عدم مداخله یا مداخله حداقلی مقایسه کرده بودند. مداخلات گسترده با مداخله کوتاه مدت (4 مطالعه؛ 6%)، مداخله حداقلی یا عدم مداخله (7 مطالعه؛ 10%) مقایسه شده بودند. مطالعات اندکی روی گروه‌های سنی خاصی هدف‌گذاری کرده بودند: نوجوانان یا بزرگسالان جوان (6 مطالعه؛ 9%) و بزرگسالان مسن‌تر (4 مطالعه؛ 6%). میانگین مصرف پایه الکل میان مطالعاتی که این داده‌ها را گزارش کرده بودند، 244 گرم/هفته (30.5 واحد استاندارد انگلستان) بود. منابع اصلی سوگیری (bias) عبارت بودند از سوگیری ریزش نمونه (attrition) و عدم کورسازی ارائه دهنده خدمت یا شرکت‌کننده. متاآنالیز اولیه 34 مطالعه (15197 شرکت‌کننده) را در برمی‌گرفت و شواهدی را با کیفیت متوسط فراهم کرده بود مبنی بر این‌که شرکت‌کنندگانی که مداخله کوتاه مدت دریافت کرده بودند، در مقایسه با افرادی که مداخله حداقلی یا عدم مداخله داشتند، بعد از یک سال الکل کم‌تری مصرف کرده بودند (تفاوت میانگین (MD): 20- گرم/هفته؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 28- تا 12-). ناهمگونی قابل ملاحظه‌ای میان مطالعات وجود داشت (I² = 73%). تجزیهوتحلیل زیر-گروه بر اساس جنسیت نشان داد که هم مردان و زنان بعد از دریافت مداخله کوتاه مدت، مصرف الکل را کاهش داده بودند.
ما شواهد با کیفیت متوسطی را به دست آوردیم مبنی بر این‌که مداخله کوتاه مدت برای الکل تاثیر اندکی روی فراوانی دفعات مصرف بیش از حد الکل (binges) در هفته (MD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.14- تا 0.02-؛ 15 مطالعه؛ 6946 شرکت‌کننده)؛ روزهای مصرف الکل (drinking days) در هفته (MD: 0.13-؛ 95% CI؛ 0.23- تا 0.04-؛ 11 مطالعه؛ 5469 شرکت‌کننده) یا میزان مصرف الکل (drinking intensity) (0.2- گرم در روز مصرف الکل؛ 95% CI؛ 3.1- تا 2.7؛ 10 مطالعه؛ 3128 شرکت‌کننده) دارد.
در مقایسه مداخلات گسترده و عدم مداخله یا مداخله حداقلی، ما شواهد با کیفیت متوسطی را یافتیم مبنی بر این‌که تفاوت کمی به لحاظ میزان الکل مصرفی میان این مداخلات وجود دارد (20- گرم در هفته؛ 95% CI؛ 40- تا 1؛ 6 مطالعه؛ 1296 شرکت‌کننده). تفاوت کمی به لحاظ مصرف بیش از حد الکل در هفته (MD: -0.08؛ 95% CI؛ 0.28- تا 0.12؛ 2 مطالعه؛ 456 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا تفاوت در روزهای مصرف الکل در هفته (MD: -0.45؛ 95% CI؛ 0.81- تا 0.09-؛ 2 مطالعه؛ 319 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) وجود داشت. مداخله گسترده در برابر عدم مداخله یا مداخله حداقلی، تاثیر اندکی روی میزان مصرف الکل داشت (MD: 9 گرم/روز مصرف الکل؛ 95% CI؛ 26- تا 9؛ 1 مطالعه؛ 158 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
مداخله گسترده نسبت به مداخله کوتاه مدت تاثیر بیش‌تری روی مصرف الکل نداشت، اگرچه یافته‌ها غیر-دقیق بودند (MD: 2 گرم/هفته؛ 95% CI؛ 42- تا 45؛ 3 مطالعه؛ 552 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). تعداد دفعات مصرف بیش از حد الکل برای این مقایسه گزارش نشده بود اما یک کارآزمایی، نشان دهنده افت امکان‌پذیری در تعداد روزهای مصرف الکل در هفته بود (0.5-؛ 95% CI؛ 1.2- تا 0.2؛ 147 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین). هم‌چنین نتایج به دست آمده از این کارآزمایی تاثیر بسیار اندکی روی میزان مصرف الکل نشان داد (1.7- گرم/روز مصرف الکل؛ 95% CI؛ 18.9- تا 15.5؛ 147 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین).
فقط پنج مطالعه عوارض جانبی را گزارش کرده بودند (شواهد با کیفیت بسیار پائین). هیچ یک از شرکت‌کنندگان در دو مطالعه دچار هیچ گونه عوارض جانبی نشده بودند؛ یک مطالعه گزارش کرده بود که مداخله، مصرف الکل را در حد خوش‌گذرانی در زنان افزایش داده بود و دو مطالعه بروز حوادث جانبی مرتبط با پیامدهای رانندگی را گزارش کرده بود اما نتیجه گرفته بودند که آنها در هر دو بازوی مطالعه مشابه بودند.
منابع تامین مالی توسط 67 مطالعه (87%) گزارش شده بودند. به استثنای دو مطالعه، مطالعات توسط موسسات دولتی، مراکز پژوهشی یا بنیادهای خیریه تامین مالی شده بودند. بخشی از بودجه یک مطالعه توسط شرکت دارویی و یک انجمن صنایع غذایی و مطالعه دیگر توسط شرکت تولید کننده تجهیزات تست‌های تشخیصی تامین مالی شده بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.