سوال مطالعه مروری
هدف ما ارزیابی اثربخشی محلول‌های شست‌وشوی کاتتر ادراری بود. این به‌روزرسانی مطالعه مروری است که پیش از این در سال 2010 منتشر شد.
پیشینه
به دلایل متعددی، برخی از افراد قادر به خالی کردن درست و کامل مثانه خود نیستند یا ادرار نشت می‌کند (بی‌اختیاری ادراری). کاتترهای ادراری، لوله‌های نرمی هستند که داخل مثانه جاگذاری می‌شوند تا ادرار را به داخل یک کیسه جمع‌آوری هدایت کنند و اغلب برای کمک به افراد مبتلا به بی‌اختیاری ادراری مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع مشابهی از کاتتر برای مردان و زنان استفاده می‌شود.
در انگلستان، حدود 4% از افرادی که مراقبت در منزل دریافت می‌کنند، و حدود 9% از بیماران در خانه‌های سالمندان (اما احتمالا تا حدود 40% در بعضی مناطق)، با کاتترهای طولانی-مدت زندگی می‌کنند.
مراقبت از کاتتر ادراری ممکن است دشوار باشد، و ممکن است مشکلاتی رخ دهد، به خصوص اگر به مدت طولانی استفاده شود.
انسداد کاتتر زمانی رخ می‌دهد که مدت زمان طولانی در مثانه نگاه داشته شود. انسداد ایجاد شده ممکن است در نیمی از همه افرادی که دارای کاتترهای طولانی-مدت هستند، درد و ناراحتی ایجاد کند. محلول‌های مایع را می‌توان به داخل کاتتر تزریق کرد تا مانع از تشکیل یا از بین رفتن انسدادها شوند. این کار شست‌وشو (washout) نامیده می‌شود. این مشکلات نشان می‌دهد که ارائه کمک از سوی متخصصان مراقبت سلامت به افراد مبتلا به انسداد کاتتر ادراری ضروری است.
تاریخ جستوجو
شواهد تا 23 می 2016 به‌روز است.
ویژگی‌های مطالعه
ما هفت مطالعه را وارد کردیم که اطلاعات مربوط به 217 نفر را از 349 بیماری که این کارآزمایی را آغاز کرده و مطالعه را کامل کردند، ارائه دادند. دو مطالعه برای این به‌روزرسانی، جدید بودند. مطالعاتی که بین سال‌های 1979 و 2014 منتشر شدند، در ایالات متحده آمریکا (3 مطالعه)، انگلستان (2 مطالعه) انجام گرفتند، و یک مطالعه نیز هم در کانادا و هم در فنلاند انجام شد.
این مطالعات، افراد دارای کاتترهای طولانی-مدت را انتخاب کردند. افراد به‌طور تصادفی به گروه شست‌وشو یا عدم شست‌وشو اختصاص یافته، و اثرات با هم مقایسه شدند. همچنین مطالعاتی را وارد کردیم که انواع مختلفی را از محلول‌های شست‌وشو مقایسه کردند.
چهار مطالعه، اثرات مضر احتمالی استفاده از شست‌وشو را، مانند وجود خون در محلول شست‌وشو، تغییرات در فشار خون و اسپاسم مثانه را گزارش کردند.
منابع تامین مالی مطالعه
مطالعات وارد شده توسط Novobay Pharmaceuticals Inc (Linsenmeyer 2014)؛ Alberta Heritage Foundation for Medical Research and the Canadian Nurses Foundation (Moore 2009)؛ National institute of Aging, National Institutes of Health (Muncie 1989)؛ Paralyzed Veterans of America Spinal Cord Research Foundation (Waites 2006) حمایت مالی شدند. سه مطالعه، منابع مالی خود را گزارش نکردند.
نتایج کلیدی
شواهد تحقیقاتی کافی و مناسب برای تعیین اینکه شست‌وشوی کاتتر مفید بود یا خیر، وجود نداشت.
کیفیت شواهد
به‌طور کلی، کارآزمایی‌های وارد شده کوچک بوده و نواقص روش‌شناسی داشتند. این مشکلات شامل جزئیات محدود مربوط به چگونگی تصادفی‌سازی شرکت‌کنندگان درون گروه‌ها و نحوه کورسازی شرکت‌کنندگان و محققان نسبت به این گروه‌ها بودند. سطح کیفیت شواهد پائین تا بسیار پائین بود. انجام کارآزمایی‌های جدیدی مورد نیاز است تا به‌طور قطعی به این سوال پژوهشی پاسخ داده شود.
داده‌های به‌دست آمده از هفت کارآزمایی که روش‌های مختلف شست‌وشو را با هم مقایسه کردند، محدود بوده، و به‌طور کلی، کیفیت روش‌شناسی ضعیفی داشته یا ضعیف گزارش شدند. شواهد برای نتیجه‌گیری در مورد اینکه شست‌وشو مفید بود یا مضر، کافی نبود. مطالعات دقیق‌تر و با کیفیت بالا که توان کافی آزمون را برای شناسایی منافع استفاده از شست‌وشو در مقایسه با عدم شست‌وشو داشته باشند، مورد نیاز است. همچنین انجام کارآزمایی‌هایی برای مقایسه محلول‌های مختلف شست‌وشو، حجم شست‌وشو، و فراوانی‌ها یا زمان‌بندی‌های شست‌وشو مورد نیاز است.
افرادی که نیاز به تخلیه طولانی-مدت مثانه با یک کاتتر ثابت دارند، ممکن است دچار انسداد کاتتر شوند. برای پیشگیری از وقوع این عارضه، محلول‌های مختلفی برای شست‌وشوی کاتتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطالعه یک به‌روزرسانی از مطالعه مروری منتشرشده در سال 2010 است.
تعیین اینکه برخی از روش‌های شست‌وشو از لحاظ اثربخشی، قابلیت پذیرش، عوارض جانبی، کیفیت زندگی، بهتر از بقیه هستند یا خیر و ارزیابی و بررسی منتقدانه خلاصه شواهد اقتصادی مربوط به مدیریت شست‌وشوی کاتتریزاسیون ادراری ساکن طولانی‌مدت در بزرگسالان.
پایگاه ثبت تخصصی کارآزمایی‌های گروه بی‌اختیاری در کاکرین را که شامل کارآزمایی‌های شناسایی‌شده از پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ MEDLINE In-Process؛ MEDLINE Epub Ahead of Print؛ CINAHL؛ ClinicalTrials.gov؛ WHO ICTRP و جست‌وجوی دستی مجلات و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها تا 23 می 2016 بودند، جستوجو کردیم. همچنین تمامی فهرست منابع کارآزمایی‌های شناسایی‌شده را مورد بررسی قرار داده و با تولید کنندگان و محققان در این زمینه تماس گرفتیم.
تمامی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی شده مربوط به مقایسه روش‌های شست‌وشوی کاتتر (برای مثال شست‌وشو در برابر عدم-شست‌وشو، محلول‌های مختلف شست‌وشو، فراوانی، طول دوره، حجم، غلظت، روش مصرف) در بزرگسالان (16 سال و بالاتر) در هر محیطی (یعنی بیمارستان، خانه‌های پرستاری/سالمندان، جامعه)، با یک سوند مجرای ادراری یا سوپرا-پوبیک ثابت که به مدت بیش از 28 روز در آنجا باقی می‌ماند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را استخراج کردند. اختلافات با بحث و گفت‌وگو حل‌و‌فصل شدند. داده‌ها بر اساس کتابچه راهنمای کاکرین، ارزیابی و تجزیهوتحلیل شدند. اگر داده‌ها در کارآزمایی‌ها به‌طور کامل گزارش نشده بودند، از نویسندگان درخواست شدند. برای پیامدهای رتبه‌ای (categorical)، اعدادی که یک پیامد را گزارش می‌کنند با اعداد در معرض خطر در هر گروه مرتبط بودند تا خطر نسبی (RR) را به دست آورند. برای پیامدهای پیوسته (continuous)، از میانگین و انحراف معیار (standard deviation; SD) برای به دست آوردن تفاوت میانگین (MD) استفاده شد.
هفت کارآزمایی را شامل 349 شرکت‌کننده انتخاب کردیم، که 217 نفر از آن‌ها مطالعات را کامل کردند. سه کارآزمایی به صورت متقاطع (cross-over) و چهار کارآزمایی به صورت کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) گروه-موازی انجام شدند. از این تعداد، دو کارآزمایی برای این به‌روزرسانی اضافه شدند (یک RCT گروه - موازی با 40 شرکت‌کننده و یک RCT متقاطع با 67 شرکت‌کننده). آنالیز سه کارآزمایی متقاطع نتایجی را کمتر از حد مطلوب به همراه داشت، زیرا بر اساس تفاوت‌های بین-گروهی بنا شدند تا تفاوت‌های فردی شرکت‌کنندگان برای مداخلات متوالی. دو کارآزمایی گروه-موازی، ارزش بالینی محدودی داشتند: یک مورد نتایج مربوط به کاتترهای سوپرا-پوبیک و مجرای ادراری را ترکیب کرد و دیگری، داده‌های مربوط به فقط چهار شرکت‌کننده را ارائه داد. فقط یک کارآزمایی فاقد محدودیت‌های روش‌شناسی معنی‌دار بود، اما در به‌کارگیری و حفظ شرکت‌کنندگان در این مطالعه مشکل داشت.
مطالعات وارد شده داده‌های مربوط به شش پیامد را از نه پیامد اولیه و ثانویه گزارش کردند. هیچ‌کدام از کارآزمایی‌ها موارد زیر را مورد بررسی قرار ندادند: تعداد کاتترهای استفاده شده، اقدامات قابلیت پذیرش شست‌وشو (از جمله رضایت بیمار، ناراحتی بیمار، درد و سهولت استفاده)، یا وضعیت سلامت/ مقیاس‌های سلامت روان؛ داده‌های بسیار محدودی در رابطه با پیامدهای اقتصادی سلامت گردآوری شد. کارآزمایی‌ها، فقط سه مورد را از هشت مقایسه مداخله‌ای شناسایی شده ارزیابی کردند. دو کارآزمایی به بیش از یک گروه مقایسه پرداختند.
چهار کارآزمایی، شست‌وشو (محلول سالین یا محلول اسیدی) را در مقابل عدم شست‌وشو مقایسه کردند. ما مطمئن نیستیم که محلول‌های شست‌وشو (سالین یا اسیدی)، در مقایسه با عدم-استفاده از محلول‌های شست‌وشو، تاثیر مهمی بر نرخ عفونت راه ادراری علامت‌دار یا طول مدت باقی ماندن هر کاتتر در محل داشته باشند، زیرا نتایج نامشخص هستند.
چهار کارآزمایی، انواع مختلفی را از محلول‌های شست‌وشو مقایسه کردند؛ محلول سالین در مقابل محلول اسیدی (2 کارآزمایی)؛ محلول سالین در مقابل محلول اسیدی در مقایسه با محلول آنتی‌بیوتیکی (1 کارآزمایی)، و محلول سالین در برابر محلول آنتی‌بیوتیکی (1 کارآزمایی). ما مطمئن نیستیم که نوع محلول شست‌وشو تاثیر مهمی بر میزان عفونت راه ادراری علامت‌دار یا طول مدت باقی ماندن هر کاتتر در محل داشته باشد، زیرا نتایج نامشخص هستند.
یک کارآزمایی ترکیبات مختلف محلول اسیدی (محلول قوی‌تر در مقابل محلول ضعیف‌تر) را مقایسه کرد. ما مطمئن نیستیم که ترکیبات مختلف محلول‌های اسیدی، تاثیر مهمی بر نرخ عفونت راه ادراری علامت‌دار یا طول مدت قرارگیری هر کاتتر در محل داشته باشند، زیرا فقط 14 شرکت‌کننده (از میان 25 مورد به کار گرفته شده)، این کارآزمایی سه-بازویی و 12 هفته‌ای را کامل کردند.
چهار مطالعه، اثرات مضر احتمالی استفاده از شست‌وشو را، مانند وجود خون در محلول شست‌وشو، تغییرات در فشار خون و اسپاسم مثانه را گزارش کردند.
کارآزمایی‌های کوچک بسیار کمی وجود داشتند که واجد معیارهای ورود به مرور باشند. خطر بالای سوگیری (bias) در مطالعات انتخاب شده منجر به شکل‌گیری شواهدی با کیفیت پائین یا بسیار پائین شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.