ข้ามไปยังเนื้อหาหลัก

การรักษาอาการคันหลังแผลไหม้มีอะไรบ้างและมีประสิทธิผลแค่ไหน

ใจความสำคัญ

สารควบคุมระบบประสาท เช่น gabapentin และ pregabalin เป็นยาที่สามารถช่วยควบคุมการรับรู้ของร่างกายและตอบสนองต่ออาการคันได้ ยาเหล่านี้อาจลดอาการคันหลังการเผาไหม้ได้เมื่อเทียบกับยาแก้แพ้แบบรับประทาน

การรักษาทางกายภาพแสดงให้เห็นความแปรปรวนในประสิทธิผลในการลดอาการคันหลังแผลไหม้ การนวดบำบัดและการบำบัดด้วยคลื่นกระแทกนอกร่างกายอาจลดอาการคันหลังการเผาไหม้เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมที่เกี่ยวข้อง ในขณะที่การสัมผัสเพื่อการรักษาอาจเพิ่มอาการคันหลังแผลไหม้เมื่อเทียบกับ nursing presence

การรักษาทางกายภาพแสดงให้เห็นความแปรปรวนในประสิทธิผลในการลดอาการคันหลังแผลไหม้ ครีม Enalapril อาจลดอาการคันหลังแผลไหม้เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมด้วยยาหลอก ในขณะที่ Provase moisturiser อาจไม่ส่งผลต่ออาการคันหลังแผลไหม้เมื่อเทียบกับมอยเจอร์ไรเซอร์กลุ่มควบคุม

อาการคันหลังแผลไหม้คืออะไร

อาการคันหลังเผาไหม้เป็นภาวะที่พบบ่อยและเป็นที่ทราบกันดี ซึ่งโดยทั่วไปจะแสดงในกรอบเวลาและบริบททางคลินิกที่แตกต่างกัน 2 แบบ อย่างแรกแรกคืออาการคันที่สมานแผลชั่วคราว ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงต้นของการสมานแผลเฉียบพลัน และพบได้บ่อยมากแต่อยู่ได้ไม่นาน อย่างที่สองคืออาการคันแผลเป็นจากการไหม้ซึ่งอยู่นานและค่อนข้างต้านทานต่อการรักษา

เราต้องการค้นหาอะไร

เราต้องการดูว่าวิธีการใดเมื่อเปรียบเทียบกับคู่เปรียบเทียบที่สามารถลดอาการคันที่เกิดจากแผลไหม้ได้

สำหรับวิธีการรักษาแต่ละครั้ง เราพิจารณาที่:

- การเปลี่ยนแปลงของอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้

- ผลกระทบที่เป็นอันตราย (เช่นอาการง่วงนอน) หลังการรักษา

- คุณค่าสำหรับเงินที่ใช้

- ความเจ็บปวด

- การรับรู้ความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมต่อวิธีการรักษา

- การหายของแผล;

- คุณภาพชีวิต

เราทำอะไรบ้าง

เรารวบรวมการศึกษาที่คัดเลือกผู้เข้าร่วมทุกช่วงอายุ และทุกเพศ ที่มีอาการคันบริเวณแผลไหม้ การปลูกถ่าย หรือบริเวณที่นำเนื้อเยื่อมา และได้รับการรักษาในสถานดูแลใดๆ เราค้นหาการศึกษาที่:

- ผู้เข้าร่วมมีอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ (แต่ไม่ใช่ผู้ที่มีความเสี่ยงต่ออาการคันที่เกิดจากแผลไหม้)

- ผู้เข้าร่วมได้รับการสุ่มเพื่อประเมินผลของวิธีการรักษาต่างๆ การเปรียบเทียบที่เกี่ยวข้อง

ผู้วิจัยค้นพบอะไร

เรารวมการศึกษา 25 ฉบับ ประเมินวิธีการรักษา 21 แบบ โดยมีผู้เข้าร่วมทั้งหมด 1166 คน การศึกษา 6 ฉบับ เปรียบเทียบสารปรับระบบประสาทกับคู่เปรียบเทียบที่เป็นยาแก้แพ้หรือยาหลอก การศึกษา 4 ฉบับ เปรียบเทียบเลเซอร์ประเภทต่างๆ กับคู่เปรียบเทียบที่ไม่ได้รับการรักษาหรือยาหลอก การศึกษา 2 ฉบับ เปรียบเทียบการกระตุ้นด้วยไฟฟ้ากับการดูแลแบบมาตรฐานหรือการกระตุ้นหลอก การศึกษา 6 ฉบับ เปรียบเทียบวิธีการทางกายภาพประเภทต่างๆ (เช่น การนวดบำบัด การสัมผัสเพื่อการบำบัด การบำบัดด้วยคลื่นกระแทกนอกร่างกาย การศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับแผ่นซิลิโคนเจล) กับคู่เปรียบเทียบที่เกี่ยวข้อง การศึกษา 5 ฉบับ เปรียบเทียบการรักษาเฉพาะที่ประเภทต่างๆ (เช่น เจลซิลิโคน ไฮโดรเจล ครีม enalapril มอยส์เจอร์ไรเซอร์ Provase และครีมขี้ผึ้งและน้ำมันสมุนไพร) กับคู่เปรียบเทียบที่เกี่ยวข้อง การศึกษาอีก 2 ฉบับ เปรียบเทียบการผสมผสานที่แตกต่างกันและการรักษาด้วยสมุนไพร

- แม้ว่าการศึกษาทั้งหมดรายงานการเปลี่ยนแปลงของอาการคันที่เกิดจากการไหม้ มีการศึกษาเพียง 4 ฉบับเท่านั้นที่รายงานผลที่เป็นอันตราย ความคุ้มค่า การรับรู้ความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมต่อการรักษา และการหายของบาดแผล ไม่มีรายงานในการศึกษาใดๆ ที่รวบรวมไว้

- ในแง่ของสารควบคุมระบบประสาท ในขณะที่ gabapentin, pregabalin และ doxepin อาจมีประสิทธิภาพมากกว่าในการลดอาการคันหลังการไหม้เมื่อเปรียบเทียบกับยาแก้แพ้แบบรับประทาน เรามีความเชื่อมั่นสูงกว่าว่า ondansetron อาจลดอาการคันหลังการเผาไหม้ได้ เมื่อเทียบกับยาแก้แพ้แบบรับประทาน

- ในแง่ของการรักษาเฉพาะที่ CQ-01 (ไฮโดรเจล) อาจมีประสิทธิภาพในการลดอาการคันหลังแผลไหม้มากกว่าเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมที่เกี่ยวข้อง ครีม Enalapril อาจลดอาการคันหลังการไหม้เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมที่เป็นยาหลอก Silicone gel cream และ Provase moisturiser อาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีผลกับอาการคันหลังแผลไหม้ ไม่สามารถบอกผลกระทบของขี้ผึ้งและครีมน้ำมันสมุนไพรต่ออาการคันหลังแผลไหม้ได้เนื่องจากไม่มีข้อมูล

- ในแง่ของการรักษาทางกายภาพ การให้ความรู้ที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับแผ่นซิลิโคนเจลอาจมีประสิทธิภาพในการลดอาการคันภายหลังการไหม้มากกว่าเมื่อเทียบกับการให้ความรู้ทั่วไป การนวดบำบัด (Massage therapy) และการบำบัดด้วย extracorporeal shock wave อาจมีประสิทธิภาพมากกว่าในการลดอาการคันหลังแผลไหม้ เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมที่เกี่ยวข้อง

ข้อจำกัดของหลักฐานคืออะไร

เราไม่เชื่อมั่นในหลักฐานมากนักเนื่องจากมีการศึกษาเพียงหนึ่งหรือสองเรื่องสำหรับการเปรียบเทียบแต่ละครั้ง และการศึกษาส่วนใหญ่คัดเลือกผู้เข้าร่วมจำนวนน้อย (ผู้เข้าร่วมโดยเฉลี่ย 46 คน) การศึกษาส่วนใหญ่ใช้วิธีการที่อาจก่อให้เกิดข้อผิดพลาดในผลลัพธ์ เช่น ผู้เข้าร่วมทราบว่าตนได้รับมอบหมายให้รักษากลุ่มใด

หลักฐานนี้เป็นปัจจุบันแค่ไหน

ข้อมูลสรุปนี้เป็นข้อมูลล่าสุด ณ เดือนกันยายน 2022

บทนำ

อาการคันหลังแผลไหม้ (อาการคัน) เป็นอาการที่พบบ่อยและน่าวิตกที่เกิดขึ้นจากการรักษาหรือแผลไหม้หรือบาดแผลของผู้บริจาค มีการรักษาเฉพาะที่ เป็นระบบ และทางกายภาพเพื่อควบคุมอาการคันหลังการไหม้ อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีความชัดเจนว่าสิ่งเหล่านี้มีประสิทธิผลเพียงใด

วัตถุประสงค์

เพื่อประเมินผลของวิธีการที่ใช้ในการรักษาอาการคันหลังแผลไหม้ในสถานดูแลใดๆ

วิธีการสืบค้น

ในเดือนกันยายน ปี 2022 เราค้นหา Cochrane Wounds Specialized Register, Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), Ovid MEDLINE (รวมถึง In-Process & Other Non-Indexed Citations), Ovid Embase และ EBSCO CINAHL Plus นอกจากนี้เรายังค้นหาทะเบียนการทดลองทางคลินิกและค้นเอกสารอ้างอิงของสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวข้องเพื่อค้นหาการทดลองที่เข้าเกณฑ์ ไม่มีข้อจำกัดเกี่ยวกับภาษา วันที่ตีพิมพ์ หรือสภาพแวดล้อมในการวิจัย

เกณฑ์การคัดเลือก

การทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มเปรียบเทียบ (Randomised controlled trials; RCTs) ที่ลงทะเบียนผู้ที่มีอาการคันหลังแผลไหม้เพื่อเปรียบเทียบการรักษาอาการคันหลังแผลไหม้กับการรักษาอื่น ๆ ยาหลอกหรือการรักษาหลอก หรือไม่ให้การรักษาใดเลย

การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล

เราใช้ระเบียบวิธีการมาตรฐานที่ Cochrane กำหนดไว้ เราใช้ GRADE เพื่อประเมินความเชื่อมั่นของหลักฐาน

ผลการวิจัย

เรารวม RCTs 25 ฉบับ ที่ประเมินวิธีการรักษา 21 รายการ โดยมีผู้เข้าร่วมแบบสุ่ม 1166 คน วิธีการรักษา 21 แบบนี้สามารถแบ่งได้เป็น 6 ประเภท: สารปรับระบบประสาท (เช่น doxepin, gabapentin, pregabalin, ondansetron), การรักษาเฉพาะที่ (เช่น CQ-01 hydrogel, silicone gel, enalapril ointment, Provase moisturiser, beeswax และ herbal oil cream) การบำบัดทางกายภาพ (เช่น การนวดบำบัด การสัมผัสเพื่อการบำบัด การบำบัดด้วยคลื่นกระแทกนอกร่างกาย การศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับการแผ่นซิลิโคนเจล) การแก้ไขรอยแผลเป็นด้วยเลเซอร์ (pulsed dye laser, pulsed high-intensity laser, fractional CO2 laser) การกระตุ้นด้วยไฟฟ้า (การกระตุ้นเส้นประสาทด้วยไฟฟ้าผ่านผิวหนัง การกระตุ้นด้วยกระแสตรงผ่านกะโหลกศีรษะ) และการรักษาอื่นๆ (cetirizine/cimetidine combination, lemon balm tea) RCT ส่วนใหญ่ดำเนินการในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย และมีความเสี่ยงของการมีอคติสูงด้านการปฏิบัติต่อผู้เข้าร่วมโครงการ (performance bias) ด้านการขาดหายไปของกลุ่มตัวอย่าง (attrition bias) และด้านการประเมินผล (detection bias) แม้ว่าการศึกษา 24 จาก 25 ฉบับจะรายงานการเปลี่ยนแปลงของอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ แต่ผลลัพธ์รอง เช่น ความคุ้มทุน ความเจ็บปวด การรับรู้ของผู้ป่วย การหายของบาดแผล และคุณภาพชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพของผู้เข้าร่วมไม่ได้รับการรายงานหรือรายงานอย่างไม่สมบูรณ์

สารควบคุมระบบประสาทกับยาแก้แพ้หรือยาหลอก

มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำที่ครีม doxepin อาจลดอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้เมื่อเปรียบเทียบกับยาแก้แพ้แบบรับประทาน (mean Difference (MD) -2.60 บน 0 ถึง 10 Visual Analogue Scale (VAS), 95% ช่วงความเชื่อมั่น (CI) -3.79 ถึง - 1.42; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 49 คน) การเปลี่ยนแปลง 2 จุดแสดงถึงความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ (minimal clinically important difference; MCID) เนื่องจากมีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำมาก จึงไม่เชื่อมั่นว่าครีม doxepin ส่งผลต่ออุบัติการณ์ของอาการง่วงซึมเป็นเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์หรือไม่เมื่อเปรียบเทียบกับยาแก้แพ้แบบรับประทาน (risk ratio (RR) 0.64, 95% CI 0.32 ถึง 1.25; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 24 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บปวดในการศึกษาที่นำเข้ามา

มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่า gabapentin อาจลดอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้เมื่อเทียบกับ cetirizine (MD -2.40 VAS, 95% CI -4.14 ถึง -0.66; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 40 คน) การเปลี่ยนแปลง 2 จุดแสดงถึงความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่า gabapentin ลดอุบัติการณ์ของอาการง่วงนอนเมื่อเทียบกับ cetirizine (RR 0.02, 95% CI 0.00 ถึง 0.38; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 40 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บปวดในการศึกษาที่นำเข้ามา

มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำที่แสดงว่า pregabalin อาจส่งผลให้ความรุนแรงของอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับ cetirizine ร่วมกับ pheniramine maleate (MD -0.80 VAS, 95% CI -1.24 ถึง -0.36; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 40 คน) การเปลี่ยนแปลง 2 จุดแสดงถึงความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำที่แสดงว่า pregabalin ลดอุบัติการณ์ของอาการง่วงนอนเมื่อเทียบกับ cetirizine (RR 0.04, 95% CI 0.00 ถึง 0.69; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 40 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บปวดในการศึกษาที่นำเข้ามา

มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางว่า ondansetron อาจส่งผลให้ความรุนแรงของอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ลดลง เมื่อเทียบกับ diphenhydramine (MD -0.76 ในระดับอะนาล็อกตัวเลข 0 ถึง 10 (NAS), 95% CI -1.50 ถึง -0.02; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 38 คน) การเปลี่ยนแปลง 2 จุดแสดงถึงความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บปวดและเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในการศึกษาที่นำเข้า

การรักษาเฉพาะที่กับตัวเปรียบเทียบที่เกี่ยวข้อง

มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางว่า enalapril ointment อาจลดค่าเฉลี่ยอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมด้วยยาหลอก (MD -0.70 บนตารางคะแนน 0 ถึง 4 สำหรับอาการคัน, 95% CI -1.04 ถึง -0.36; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 60 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บปวดและเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในการศึกษาที่นำเข้า

การรักษาทางกายภาพกับตัวเปรียบเทียบที่เกี่ยวข้อง

เมื่อเปรียบเทียบกับการดูแลมาตรฐาน มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่าการนวดอาจลดอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ (Standardised Mean Difference (SMD) -0.86, 95% CI -1.45 ถึง -0.27; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 166 คน) และความเจ็บปวด (SMD -1.32 , 95% CI -1.66 ถึง -0.98) SMD เหล่านี้เท่ากับการลดอาการคัน 4.60 จุด และความปวดลดลง 3.74 จุดจาก VAS 10 จุดตาม 10-point VAS การเปลี่ยนแปลงของ VAS 2 จุดในอาการคันแสดงถึงความแตกต่างที่สำคัญทางคลินิกขั้นต่ำ ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในการศึกษาที่นำเข้า

มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำที่การบำบัดด้วยคลื่นกระแทกนอกร่างกาย (ESWT) อาจลดอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ เมื่อเทียบกับการกระตุ้นหลอก (SMD -1.20, 95% CI -1.65 ถึง -0.75; การศึกษา 2 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 91 คน) ซึ่งเท่ากับการลดลง 5.93 จุดในระดับความรุนแรงของอาการคัน 22 จุด ตาม 12-item Pruritus Severity Scale มีหลักฐานความเชื่อมั่นต่ำว่า ESWT อาจลดความเจ็บปวดเมื่อเปรียบเทียบกับการกระตุ้นหลอก (MD 2.96 บนเกณฑ์ความเจ็บปวด (pressure pain threshold; PPT) 0 ถึง 25, 95% CI 1.76 ถึง 4.16; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 45 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในการศึกษาที่นำเข้า

การแก้ไขรอยแผลเป็นด้วยเลเซอร์เทียบกับกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้รับการรักษาหรือรักษาด้วยยาหลอก

มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางว่า pulsed high-intensity laser อาจส่งผลให้ความเข้มของอาการคันที่เกี่ยวข้องกับแผลไหม้ลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับเลเซอร์หลอก (MD -0.51 ในระดับความรุนแรงของอาการคัน 0 ถึง 1 (ISS), 95% CI -0.64 ถึง - 0.38; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 49 คน) มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางว่า pulsed high-intensity laser อาจลดความเจ็บปวดได้เมื่อเทียบกับยาหลอก (MD -3.23 VAS, 95% CI -5.41 ถึง -1.05; การศึกษา 1 ฉบับ ผู้เข้าร่วม 49 คน) ไม่มีรายงานข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในการศึกษาที่นำเข้า

ข้อสรุปของผู้วิจัย

มีหลักฐานความเชื่อมั่นปานกลางถึงต่ำเกี่ยวกับผลของวิธีการรักษา 21 แบบ การศึกษาส่วนใหญ่มีขนาดเล็กและมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดอคติที่เกี่ยวข้องกับการปกปิดข้อมูลและผลลัพธ์ที่ไม่สมบูรณ์ ในกรณีที่มีหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นปานกลาง ผู้ประกอบวิชาชีพควรพิจารณาถึงการประยุกต์ใช้หลักฐานกับผู้ป่วยของตน

บันทึกการแปล

แปลโดย ศ.นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 15 มิถุนายน 2024

Citation
Sinha S, Gabriel VA, Arora RK, Shin W, Scott J, Bharadia SK, Verly M, Rahmani WM, Nickerson DA, Fraulin FOG, Chatterjee P, Ahuja RB, Biernaskie JA. Interventions for postburn pruritus. Cochrane Database of Systematic Reviews 2024, Issue 6. Art. No.: CD013468. DOI: 10.1002/14651858.CD013468.pub2.