ปัญหาคืออะไร
ความเหนื่อยล้าเป็นอาการที่พบบ่อยและทำให้ร่างกายอ่อนแอลง ซึ่งสามารถจำกัดการมีส่วนร่วมในชีวิตของผู้ที่ได้รับการฟอกไต ความเหนื่อยล้าเชื่อมโยงกับคุณภาพชีวิตที่บกพร่อง โรคหลอดเลือดหัวใจ การเสียชีวิต และความซึมเศร้าของผู้ฟอกไต วิธีการต่างๆ ที่เป็นไปได้ รวมถึงการใช้ยาหรือการรักษาอื่นๆ ที่ไม่ใช่เภสัชวิทยา (เช่น การออกกำลังกาย การรับประทานอาหาร การนวด aromatherapy การกดจุด) ได้รับการประเมินถึงผลต่อความเหนื่อยล้าของผู้ฟอกไต
เราทำอะไร
เราประเมินว่ายาหรือวิธีการอื่นๆ ที่ไม่ใช่เภสัชวิทยามีประโยชน์สำหรับผู้ใหญ่และเด็กที่ได้รับการฟอกไตหรือการฟอกไตทางช่องท้องเพื่อจัดการกับความเหนื่อยล้าหรือไม่ เราประเมินการศึกษาทางคลินิกทั้งหมดที่มีอยู่และสรุปผลลัพธ์ เราประเมินว่าเราเชื่อมั่นได้เพียงใดเกี่ยวกับหลักฐานที่เกี่ยวข้องกับวิธีการแก้ไขอาการเหนื่อยล้าโดยใช้ระบบที่เรียกว่า "GRADE"
เราพบอะไร
94 การศึกษาที่เกี่ยวข้องกับผู้เข้าร่วมแบบสุ่ม 8191 คนเข้าเกณฑ์ ผู้ป่วยในการศึกษาได้รับยา การให้วิธีการโดยไม่ใช้ยา การดูแลมาตรฐานหรือยาเม็ดน้ำตาล (ยาหลอก) จัดเข้ากลุ่มการรักษาโดยวิธีสุ่ม โดยทั่วไปการศึกษาเป็นการศึกษาระยะสั้น (สองสามเดือน) ไม่มีการศึกษาในเด็ก การออกกำลังกาย aromatherapy การนวด และการกดจุดจะช่วยลดความเหนื่อยล้าเมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอกหรือการดูแลมาตรฐาน ยาหรือวิธีการอื่นๆ ที่ไม่ใช่ทางเภสัชวิทยามีผลที่ไม่เชื่อมั่นต่อความเหนื่อยล้าของผู้ฟอกไต
สรุปผลการศึกษา
การออกกำลังกาย aromatherapy การนวด และการกดจุดจะช่วยลดความเหนื่อยล้าเมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอกหรือการดูแลมาตรฐาน ยังคงไม่เชื่อมั่นว่ายาหรือวิธีการอื่นๆ ที่ไม่ใช่ทางเภสัชวิทยามีผลต่อความเหนื่อยล้าของผู้ฟอกไตหรือไม่ เมื่อเปรียบเทียบกับยาเม็ดน้ำตาล การดูแลมาตรฐาน หรือการรักษาความเหนื่อยล้าอื่นๆ
การออกกำลังกาย aromatherapy การนวด และการกดจุดอาจช่วยปรับปรุงความเหนื่อยล้าได้ เมื่อเทียบกับยาหลอก การดูแลมาตรฐาน หรือไม่มีวิธีการใดๆ การรักษาทางเภสัชวิทยาและที่ไม่ใช่เภสัชวิทยาอื่นๆ มีผลที่ไม่เชื่อมั่นต่อความเหนื่อยล้าหรือผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าในผู้ที่ได้รับการฟอกไต การศึกษาคุณภาพสูงที่มีขนาดเพียงพอในอนาคตมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนผลโดยประมาณของวิธีการสำหรับผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าและผลลัพท์ที่เกี่ยวกับความเหนื่อยล้าในผู้ที่ได้รับการฟอกไต
ความเหนื่อยล้าเป็นอาการที่พบบ่อยและทำให้ร่างกายอ่อนแอลงในผู้ที่ได้รับการฟอกไต ซึ่งสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของการเสียชีวิต โรคหลอดเลือดหัวใจ และภาวะซึมเศร้า ความเหนื่อยล้ายังส่งผลต่อคุณภาพชีวิต (QoL) และความสามารถในการเข้าร่วมกิจกรรมประจำวันอีกด้วย ความเหนื่อยล้าเป็นที่ยอมรับจากผู้ป่วย ผู้ดูแล และผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ ว่าเป็นผลลัพธ์หลักสำหรับการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (HD)
เรามุ่งที่จะประเมินผลของวิธีการทางเภสัชวิทยาและไม่ใช่เภสัชวิทยาต่อความเหนื่อยล้าในผู้ที่เป็นโรคไตวายที่ได้รับการฟอกไต รวมถึงการฟอกไตทางช่องท้อง (PD) รวมทุกบริบทและความถี่ของการฟอกไต
เราสืบค้น Cochrane Kidney and Transplant Register of Studies จนถึงวันที่ 18 ตุลาคม 2022 ผ่านการติดต่อกับผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลโดยใช้ข้อความค้นหาที่เกี่ยวข้องกับการทบทวนวรรณกรรมนี้ การศึกษาใน Register จะถูกค้นหาผ่านการค้นหาของ CENTRAL, MEDLINE และ EMBASE, การดำเนินการประชุม, International Clinical Trials Register (ICTRP) Search Portal และ ClinicalTrials.gov
รวมการศึกษาที่ประเมินวิธีการทางเภสัชวิทยาและไม่ใช่เภสัชวิทยาที่ส่งผลต่อระดับความเหนื่อยล้าหรือผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าในผู้ที่ได้รับการฟอกไต การศึกษาเข้าเกณฑ์หากรายงานผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าหรือความเหนื่อยล้าเป็นผลลัพธ์หลักหรือรอง โดยพิจารณาทุกรูปแบบ ความถี่ วิธีการ และระยะเวลาของการรักษา
ผู้ประพันธ์การทบทวนวรรณกรรม 3 คน ดึงข้อมูลและประเมินความเสี่ยงของการมีอคติอย่างอิสระต่อกัน การประมาณผลการรักษาถูกสรุปโดยใช้ random effects meta-analysis และแสดงเป็น risk ratio (RR) หรือ mean difference (MD) โดยมีช่วงความเชื่อมั่น 95% (CI) standardised MD (SMD) หากใช้การวัดที่แตกต่างกัน ความเชื่อมั่นในหลักฐานได้รับการประเมินโดยใช้วิธี Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation (GRADE)
94 การศึกษาที่เกี่ยวข้องกับผู้เข้าร่วมแบบสุ่ม 8191 คนเข้าเกณฑ์ วิธีการทางเภสัชวิทยาและไม่ใช่ทางเภสัชวิทยาถูกเปรียบเทียบทั้งกับยาหลอกหรือกลุ่มควบคุม หรือกับวิธีการทางเภสัชวิทยาหรือไม่ใช่ทางเภสัชวิทยาอื่น ในโดเมนส่วนใหญ่ ความเสี่ยงของการเกิดอคติในการศึกษาที่รวมเข้าไม่มีความชัดเจนหรือสูง
ด้วยหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม การออกกำลังกายอาจปรับปรุงความเหนื่อยล้า (4 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 217 คน (Iowa Fatigue Scale, Modified Fatigue Impact Scale, Piper Fatigue Scale (PFS) หรือคะแนนระดับความเหนื่อยล้าที่เกี่ยวข้องกับการฟอกเลือด): SMD -1.18, 95% CI -2.04 ถึง -0.31; ฉัน 2 = 87%) ในรูปแบบ HD
ด้วยหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ เมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอกหรือการดูแลมาตรฐาน aromatherapy อาจปรับปรุงความเหนื่อยล้าได้ (7 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 542 คน (Fatigue Severity Scale (FSS), Rhoten Fatigue Scale (RFS), PFS หรือ Brief Fatigue Inventory Score): SMD -1.23, 95% CI -1.96 ถึง 0.50; I 2 = 93%) ในรูปแบบ HD
ด้วยหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ เมื่อเปรียบเทียบกับการไม่มีมาตรการใดๆ การนวดอาจปรับปรุงความเหนื่อยล้าได้ (7 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 657 คน (คะแนน FSS, RFS, PFS หรือ Visual Analogue Scale (VAS)): SMD -1.06, 95% CI -1.47, -0.65; I 2 = 81%) และเพิ่มพลังงาน (2 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 152 คน (คะแนน VAS): MD 4.87, 95% CI 1.69 ถึง 8.06; I 2 = 59%) ในรูปแบบ HD
ด้วยหลักฐานที่มีความเชื่อมั่นต่ำ เมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอกหรือกลุ่มควบคุม การกดจุดอาจลดความเหนื่อยล้า (6 การศึกษา ผู้เข้าร่วม 459 คน (คะแนน PFS, PFS ที่แก้ไข หรือ Fatigue Index): SMD -0.64, 95% CI -1.03 ถึง -0.25; I 2 = 75%) ในรูปแบบ HD
มีการรายงานวิธีการที่หลากหลายและผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าสำหรับการออกกำลังกาย aromatherapy การนวด และการกดจุด ซึ่งทำให้เราไม่สามารถรวมและวิเคราะห์ข้อมูลได้
เนื่องจากความขาดแคลนของการศึกษา ผลของวิธีการทางเภสัชวิทยาและที่ไม่ใช่ทางเภสัชวิทยาอื่นๆ ต่อความเหนื่อยล้าหรือผลลัพธ์ที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้า รวมถึงกรดอะมิโนที่เป็นกลางที่ไม่ใช่ทางสรีรวิทยา การผ่อนคลายโดยมีหรือไม่มีดนตรีบำบัด การทำสมาธิ การออกกำลังกายด้วย nandrolone การเสริมโภชนาการ การรับรู้ -พฤติกรรมบำบัด, ESA, ส่วน HD บ่อยครั้ง, การตรวจวัดความดันโลหิตที่บ้าน, อัตราการไหลของเลือดที่ลดลง สารยับยั้งการรับเซโรโทนินกลับคืนมา ยาเบต้าบล็อกเกอร์ ยาอะนาโบลิกสเตียรอยด์ ยาฟอกไตที่เสริมน้ำตาลกลูโคส หรือการบำบัดด้วยแสง มีความไม่เชื่อมั่นอย่างมาก
ผลของการรักษาทางเภสัชวิทยาและไม่ใช่เภสัชวิทยาต่อการเสียชีวิต โรคหัวใจและหลอดเลือด การเข้าถึงหลอดเลือด คุณภาพชีวิต ความซึมเศร้า ความวิตกกังวล ความดันโลหิตสูง หรือเบาหวาน มีน้อยมาก ไม่มีการศึกษาใดที่ประเมินความเหนื่อยล้า การหมดแรงหรืออาการอ่อนเปลี้ยเพลียแรง เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ไม่ค่อยมีการรายงานและไม่สอดคล้องกัน
แปลโดย ศ. นพ.ภิเศก ลุมพิกานนท์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น 17 กันยายน 2023