Czym jest monitorowanie i promowanie rozwoju dzieci?

Wiele dzieci poniżej 5. roku życia żyjących w krajach o niskich i średnich dochodach jest nieodpowiednio odżywianych. Może to często prowadzić do chorób, upośledzonego rozwoju umysłowego (zmniejszając tym samym efektywność w szkole, pracy, czy w późniejszym życiu) i śmierci. Monitorowanie i promowanie rozwoju dzieci (GMP) to złożona interwencja, która obejmuje pomiar wzrostu dziecka w regularnych odstępach czasu i nanoszenie pomiarów na wykres, w połączeniu z innymi działaniami promującymi odżywianie. Jednocześnie, nie opracowano standardowych wytycznych wyjaśniających, jak wdrożyć GMP lub zaprojektować działania promocyjne, a cel GMP często pozostaje niejasny.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Naszym celem była ocena skuteczności GMP w identyfikowaniu i przeciwdziałaniu powolnemu wzrostowi wśród dzieci, ulepszaniu praktyk karmienia niemowląt i dzieci, jak również w promowaniu kontaktu oraz korzystania z opieki zdrowotnej przez dzieci poniżej 5. roku życia w krajach o niskich i średnich dochodach.

Co zrobiliśmy?

Przeszukaliśmy różne bazy danych zawierające zarówno opublikowane, jak i niepublikowane badania. Włączyliśmy badania z randomizacją (w których badacze losowo przydzielają uczestników do różnych grup leczenia), kontrolowane badania typu „przed-po” (w których badacze mierzą wyniki w różnych grupach leczonych przed i po interwencji, aby sprawdzić, czy się zmieniły) oraz badania kohortowe (w których badacze monitorują osoby z określonym narażeniem i bez niego na przestrzeni czasu; w tym przypadku narażeniem byłoby GMP). Połączyliśmy wyniki w sposób narracyjny, aby przedstawić przegląd ustaleń.

Czego się dowiedzieliśmy?

Włączyliśmy 6 badań. Zostały one przeprowadzone w ubogich w zasoby środowiskach wiejskich o dużym poziomie niedożywienia. Wyniki pogrupowaliśmy według rodzaju interwencji, który różnił się w zależności od badania.

Najważniejsze wyniki

Dane naukowe dotyczące skuteczności GMP są niepewne i ograniczone.

Programy GMP realizowane w lokalnych ośrodkach zdrowia i miejscach spotkań w porównaniu ze standardową opieką

W 3 badaniach oceniono wpływ programu GMP realizowanego w ośrodkach zdrowia i miejscach spotkań w porównaniu ze standardową opieką.

Biorąc pod uwagę praktyki karmienia niemowląt i dzieci po 24 miesiącach od interwencji, nie ma pewności, czy GMP ma jakikolwiek wpływ na odsetek niemowląt, którym wcześniej podano inne płyny niż mleko matki (tak było w przypadku 49,7% niemowląt w grupie GMP i 70,5 % niemowląt w grupie kontrolnej w jednym badaniu). Patrząc na korzystanie z usług opieki zdrowotnej po 24 miesiącach od interwencji, nie jesteśmy pewni, czy GMP ma jakikolwiek wpływ na odsetek dzieci otrzymujących witaminę A (w jednym badaniu 72,5% grupy GMP i 62,9% grupy kontrolnej) lub na odsetek dzieci poddanych odrobaczeniu (29,2% w grupie GMP i 14,6% w grupie kontrolnej w jednym badaniu). W żadnym z badań nie raportowano zmian w rozwoju dziecka po 12 lub 24 miesiącach od interwencji, sposobu karmienia niemowląt i dzieci po 12 miesiącach od interwencji, ani korzystania z opieki zdrowotnej po 12 miesiącach od interwencji.

Programy GMP realizowane w ośrodkach zdrowia społecznego i miejscach spotkań, gdzie zapewniono dzieciom dodatkowe posiłki, w porównaniu ze standardową opieką

W 2 badaniach oceniono wpływ programu GMP realizowanego w ośrodkach zdrowia i miejscach spotkań, w ramach których zapewniano dzieciom dodatkowe posiłki, w porównaniu ze standardową opieką.

Analizując rozwój niemowląt i dzieci po 12 miesiącach od interwencji, nie jesteśmy pewni, czy GMP ma jakikolwiek wpływ na średnią masę ciała w stosunku do wieku (1 badanie), a GMP może mieć niewielki lub żaden wpływ na średni wzrost w stosunku do wieku (1 badanie). W 2 badaniach przedstawiono szereg wyników dotyczących praktyk żywieniowych niemowląt i dzieci po 12 miesiącach od interwencji. Nie ma pewności, czy GMP miało na nie jakikolwiek wpływ. W żadnym z badań nie zgłoszono informacji na temat korzystania z usług medycznych po 12 lub 24 miesiącach od interwencji, praktyk żywieniowych po 24 miesiącach od interwencji, ani wzrostu niemowląt i dzieci po 24 miesiącach od interwencji.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Ze względu na poważne wątpliwości w stosunku do wiarygodności zgłoszonych wyników, nie mamy pewności co do zgromadzonych danych naukowych. Wynika to z faktu, że we wszystkich badaniach uczestnicy prawdopodobnie wiedzieli, jakiemu rodzajowi leczenia poddana została ich społeczność, zanim podjęli decyzję o udziale. W związku z tym zgromadzone wyniki należy interpretować z ostrożnością.

Jak aktualne są te dane badawcze?

Dane naukowe są aktualne do 3 listopada 2022 r.