Wprowadzenie

Mukowiscydoza (CF) jest postępującą i ograniczającą życie chorobą genetyczną, która wpływa na wiele układów w organizmie, zwłaszcza na płuca. W Wielkiej Brytanii mukowiscydozę diagnozuje się u 1 na 2500 dzieci. Fizjoterapia jest bardzo ważną częścią leczenia chorych na mukowiscydozę. Dwa główne cele fizjoterapii klatki piersiowej to usunięcie lepkiego śluzu z dróg oddechowych, aby zapobiec powtarzającym się zakażeniom i uszkodzeniom płuc oraz utrzymanie sprawności fizycznej poprzez ćwiczenia.

Fizjoterapia klatki piersiowej może pomóc w zapobieganiu złemu stanowi zdrowia i hospitalizacji oraz może przyczynić się do poprawy jakości życia i oczekiwanej długości życia, ale często jest uważana za obciążenie. Chorzy na mukowiscydozę mogą być zmuszeni do wykonywania siedmiu lub więcej zabiegów fizjoterapii klatki piersiowej dziennie, co może być czasochłonne, męczące i uciążliwe. W rezultacie chorzy na mukowiscydozę mogą ukończyć zaledwie 30% sesji fizjoterapii klatki piersiowej, przy czym wskaźniki te często zmniejszają się na niektórych etapach życia danej osoby (np. w okresie dojrzewania). Chociaż ćwiczenia fizyczne są często postrzegane bardziej pozytywnie, chorzy nie zawsze je wykonują z powodu zmęczenia, złego samopoczucia lub braku czasu.

Chcieliśmy zbadać, co możemy zrobić, aby zachęcić chorych na mukowiscydozę do wykonywania większej liczby zaplanowanych ćwiczeń lub fizjoterapii klatki piersiowej. Byliśmy zainteresowani szeregiem możliwych strategii, w tym: ulotkami, filmami, aplikacjami, nagrodami, narzędziami motywacyjnymi, grami ćwiczeniowymi, dziennikami i wiadomościami tekstowymi.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy wysokiej jakości badań z udziałem chorych na mukowiscydozę (w wieku ≥7 lat). Planowaliśmy uwzględnić każdą strategię mającą na celu poprawę przestrzegania zaleceń dotyczących fizjoterapii klatki piersiowej lub ćwiczeń fizycznych w porównaniu z niestosowaniem żadnej strategii, ze standardową opieką lub z innym rodzajem strategii.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy tylko 2 badania, które mogliśmy uwzględnić w naszym przeglądzie. Jednym z nich było badanie edukacyjne mające na celu poprawę przestrzegania wykonywania ćwiczeń fizycznych, a drugim badanie motywacyjne mające na celu zwiększenie przestrzegania fizjoterapii klatki piersiowej.

W badaniu dotyczącym ćwiczeń fizycznych (34 uczestników) osoby, które otrzymały pisemną instrukcję, wydawały się być bardziej aktywne fizycznie pod koniec badania, w porównaniu z osobami, którym udzielono jedynie porad ustnych, ale nie jesteśmy pewni, czy było to spowodowane instrukcją. Nie stwierdzono innych różnic między grupami pod względem jakości życia, czynności płuc lub wydolności wysiłkowej.

W badaniu dotyczącym fizjoterapii klatki piersiowej (43 uczestników) nie mamy pewności, czy słuchanie specjalnie skomponowanej muzyki podczas fizjoterapii klatki piersiowej wydłuża czas spędzony na wykonywaniu zabiegów. Nie stwierdziliśmy, aby słuchanie muzyki, którą ludzie sami wybrali podczas fizjoterapii, prowadziło do ukończenia większej liczby zabiegów w porównaniu z niesłuchaniem jakiejkolwiek muzyki. Nie stwierdziliśmy żadnej rzeczywistej różnicy pod względem liczby przyjęć do szpitala z powodu zakażenia w obrębie klatki piersiowej między grupami.

Jakie są ograniczenia zgromadzonych danych naukowych?

W obu badaniach grupy były bardzo małe i wystąpiły problemy w projektowaniu i raportowaniu. Oznacza to, że może to wpływać na wiarygodność wyników. W rezultacie dane naukowe dotyczące strategii poprawy przestrzegania zaleceń fizjoterapii i ćwiczeń fizycznych były bardzo niepewne. Chociaż wyniki sugerują, że niektóre strategie mogą być pomocne, w przyszłych badaniach należy rozważyć sposoby dokładnego pomiaru przestrzegania zaleceń. W międzyczasie fizjoterapeuci leczący chorych na mukowiscydozę powinni przestrzegać lokalnych wytycznych i krajowych standardów opieki związanych z mukowiscydozą i przestrzeganiem zaleceń terapeutycznych.

Aktualność przedstawionych danych naukowych

Dane są aktualne do 28 marca 2023 r.