Kluczowe informacje

Wyniki badań sugerują, że u zdrowych kobiet w okresie przedmenopauzalnym suplementacja wapnia i witaminy D (oddzielnie lub łącznie) nie wpływa na gęstość mineralną kości (BMD) mierzoną w dowolnym miejscu (biodro lub kręgosłup).

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza charakteryzuje się małą zawartością wapnia oraz innych minerałów w tkance kostnej (tzw. małą gęstością mineralną kości [BMD]). W rezultacie wewnątrz kości tworzą się otwory, a ich zewnętrzne ściany stają się cieńsze, co sprawia, że kości są bardziej kruche, co z kolei może prowadzić do częstszych złamań i pęknięć.

Osteoporoza stanowi poważny problem zdrowia publicznego i przyczynia się do ponad 8,9 miliona złamań kości rocznie, co oznacza, że do złamania osteoporotycznego dochodzi średnio co 3 sekundy. Kobietom po menopauzie często rekomenduje się przyjmowanie suplementów zawierających wapń i witaminę D (chociaż nie każdy się z tym zgadza), ale odpowiednia suplementacja wapnia i witaminy D jest zawsze zalecana pensjonariuszom domów opieki i osobom leczonym z powodu osteoporozy. Niewiele wiadomo o wpływie, jaki wapń i witamina D mają na BMD u kobiet, u których menopauza jeszcze się nie rozpoczęła. Przeprowadzano niewiele badań w tej grupie wiekowej, a same wyniki są niejednoznaczne. W tej grupie wiekowej za cel suplementacji uważa się zwiększenie wytrzymałości kości i ich zdrowia, dlatego BMD jest istotna.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy ustalić, czy suplementacja wapnia i witaminy D była w stanie zwiększyć zawartość tych minerałów w kościach i zmniejszyć ryzyko złamania, a także przedstawić potencjalne działania niepożądane suplementacji.

Co zrobiliśmy?

W medycznych bazach danych poszukiwaliśmy dobrze zaprojektowanych badań klinicznych dotyczących suplementacji wapnia i witaminy D (stosowanych oddzielnie lub łącznie), w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym), u zdrowych kobiet w wieku od 18 do 45 lat (przed menopauzą). Przeanalizowaliśmy 3 porównania: wapń z placebo, witamina D z placebo oraz łączne stosowanie wapnia i witaminy D z placebo. Suplementacja musiała trwać przez ≥3 miesiące. Sprawdziliśmy jaki był wpływ suplementacji na zwiększenie zawartości minerałów w kościach biodrowych i kręgosłupa, czy w trakcie trwania badania u kobiet doszło do złamania kręgu (kręgosłupa) lub do jakiegokolwiek innego złamania, a także jaki był jej wpływ na jakość życia oraz czy uczestniczki badania musiały zaprzestać suplementacji z powodu działań niepożądanych.

Czego się dowiedzieliśmy?

Uwzględniliśmy 7 badań przeprowadzonych wśród 941 zdrowych kobiet w okresie przedmenopauzalnym, których średni wiek w każdym badaniu wynosił od 18 lat do 42,1 roku. Kobiety przydzielono losowo do grupy, w której stosowano suplementację wapnia, witaminy D, witaminy D wraz z wapniem albo placebo.

Główne wyniki

Nie wykazano różnicy pod względem BMD między analizowanymi grupami. W badaniach nie raportowano wyników dotyczących złamań (w żadnym miejscu anatomicznym), jakości życia, ani konieczności przerwania suplementacji z powodu działań niepożądanych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Ograniczenia metodologiczne obejmowały: małą liczbę uczestników, małą liczbę badań i danych naukowych, a także problemy z przestrzeganiem zaleceń (uczestnicy mogli dowiedzieć się, które leczenie otrzymali) oraz brak informacji o wycofaniu się z leczenia. Badania były finansowane przez instytucje naukowe, akademickie, rządowe i przemysł farmaceutyczny.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane naukowe obejmują okres do kwietnia 2022 roku.