Pytanie przeglądu

Przeszukaliśmy dane naukowe dotyczące wpływu stosowania głębokiej stymulacji mózgu (ang. deep brain stimulation, DBS) u dorosłych z dystonią. Oceniliśmy skuteczność, bezpieczeństwo i tolerowanie tej procedury.

Wprowadzenie

Dystonia to choroba, która powoduje niepożądane, niekontrolowane, często bolesne, nieprawidłowe ruchy chorej kończyny lub części ciała. Jest to stosunkowo rzadka choroba, która może być bardzo wyniszczająca i negatywnie wpływać na jakość życia danej osoby. W większości przypadków jej przyczyna jest nieznana; nie ma żadnego lekarstwa. Dystonia jest zwykle długotrwałą chorobą, która wymaga długiego leczenia.

Głęboka stymulacja mózgu (DBS) to zabieg chirurgiczny polegający na umieszczeniu w mózgu elektrod stymulujących. Następnie elektrody podłącza się do generatora impulsów (czyli baterii - przyp. tłum.) i z czasem wysyłają one impulsy elektryczne do mózgu. U osób z dystonią, DBS uważa się zwykle za opcję terapeutyczną jedynie w ciężkich przypadkach - wyłącznie, gdy zawiodły inne metody leczenia.

Charakterystyka badania

W dniu 29 maja 2018 roku przeszukaliśmy literaturę w poszukiwaniu badań, w których DBS porównano ze stymulacją pozorowaną (podobnym zabiegiem chirurgicznym, jednak bez impulsów elektrycznych generowanych przez elektrody umieszczone w mózgu), z najlepszą opcją terapeutyczną oraz z placebo (udawany lek). Znaleźliśmy 2 badania, w których porównywano DBS ze stymulacją pozorowaną, obejmujące łącznie 102 uczestników. Jedno badanie obejmowało uczestników z dystonią kończyn i tułowia, a drugie z dystonią szyi. Uczestnicy otrzymywali aktywną DBS przez 6 miesięcy. Średnia wieku uczestników biorących udział w badaniach wynosiła 50 lat; średni czas trwania choroby wynosił 16 lat. Oba badania zostały sfinansowane przez producenta urządzeń DBS, który również wyraził zainteresowanie poznaniem ich wyników.

Główne wyniki

W przypadku dystonii kończyn i tułowia, DBS może łagodzić nasilenie objawów, poprawiać stan zdrowia w subiektywnej ocenie chorego oraz funkcjonowanie. Wyniki wykazały, że w przypadku dystonii szyi DBS może łagodzić nasilenie objawów, poprawiać stan kliniczny, funkcjonowanie oraz samopoczucie. W żadnym rodzaju dystonii nie mamy pewności jaki wpływ ma DBS na występowanie szkodliwych lub niepożądanych zdarzeń oraz na tolerancję leczenia.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych naukowych dotyczących dystonii szyjnej, kończyn i tułowia była niska lub bardzo niska. Konieczne są dalsze badania w celu wyciągnięcia wniosków na temat skuteczności klinicznej, bezpieczeństwa i tolerancji DBS u chorych z dystonią, szczególnie po upływie 3 do 6 miesięcy od rozpoczęcia uwzględnionych badań.