Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Wiele osób zamieszkujących północną półkulę cierpi na depresję sezonową spowodowaną zmniejszoną ekspozycją na światło słoneczne. Ok. 75% osób dotkniętych tą chorobą to kobiety. Apatia, przejadanie się, zwiększone spożycie węglowodanów i obniżenie nastroju są typowymi objawami depresji sezonowej. U niektórych osób depresja zimowa postępuje i przekształca się w dużą depresję, która w istotny sposób wpływa na codzienne funkcjonowanie osób chorych. Aż 2/3 osób dotkniętych depresją sezonową doświadcza objawów depresyjnych każdej zimy.

Kogo może zainteresować ten przegląd?

• Każdego, kto miał objawy depresji zimowej.

• Członków rodziny i przyjaciół osób, które cierpiały na depresję zimową.

• Lekarzy rodzinnych, psychiatrów i farmaceutów.

• Specjalistów pracujących w poradniach zdrowia psychicznego dla dorosłych.

Na jakie pytania odpowiada ten przegląd?

W związku z sezonowością i dużym odsetkiem nawrotu choroby, stosowanie leków przeciwdepresyjnych wczesną jesienią, gdy objawy depresji jeszcze nie występują, może zapobiec wystąpieniu objawów związanych z obniżeniem nastroju. Celem tego przeglądu było zbadanie, czy korzyści ze stosowania leków przeciwdepresyjnych przewyższają szkody, gdy stosuje się je u zdrowych osób z wywiadem depresji zimowej, aby zapobiec nawrotowi depresji następnej zimy. Dotychczas kwestia ta nie była zbadana w ramach przeglądu systematycznego.

Jakie badania zostały włączone do przeglądu?

Autorzy przeglądu przeszukali bazy danych do czerwca 2018 roku w celu znalezienia badań dotyczących stosowania leków przeciwdepresyjnych w zapobieganiu depresji zimowej. Spośród 3745 rekordów, znaleziono trzy badania z randomizacją, obejmujące 1100 osób leczonych bupropionem o przedłużonym uwalnianiu (jest to jeden z wielu dostępnych leków przeciwdepresyjnych, ale jedyny zarejestrowany w leczeniu depresji zimowej; w Polsce lek jest zarejestrowany do leczenia uzależnienia od nikotyny i ciężkich epizodów depresji; przyp.tłum.) lub placebo. Nie znaleziono badań dotyczących stosowania innych leków przeciwdepresyjnych.

Na co wskazują dane naukowe przeglądu?

Wyniki wskazują, że w populacjach osób z dużym ryzykiem nowego epizodu depresji w ciągu następnej zimy, leki przeciwdepresyjne mogą zapobiec depresji zimowej u jednej na cztery osoby. W populacjach z mniejszym ryzykiem nawrotu choroby, leki przeciwdepresyjne mogą zapobiec wystąpieniu nowego epizodu depresyjnego u jednej na osiem osób. Pozostałe siedem osób cierpi na depresję zimową pomimo leczenia lub nie cierpiałoby z jej powodu w ogóle. U osób stosujących leki przeciwdepresyjne odnotowano nieco większe ryzyko bólu głowy, nudności lub bezsenności w porównaniu z osobami, które ich nie przyjmowały.

Lekarze powinni omówić z pacjentem zalety i wady związane ze taką terapią oraz inne potencjalnie zapobiegawcze rodzaje leczenia, takie jak leczenie światłem, psychoterapia czy zmiana stylu życia. Ponieważ w żadnym z dostępnych badań nie porównano tych metod, decyzja zarówno o podjęciu terapii jak i metodzie profilaktycznego leczenia sezonowej depresji powinna być w dużym stopniu oparta na preferencjach pacjenta.

Jakie powinny być dalsze kroki?

Autorzy przeglądu zalecają, aby przyszłe badania obejmowały bezpośrednie porównania leków przeciwdepresyjnych z innymi metodami leczenia, takimi jak terapia światłem, psychoterapia lub inne leki, w celu ustalenia najlepszego postępowania w zapobieganiu depresji zimowej.