Podsumowanie

Osoby pracujące w systemie zmianowym, w szczególności na nocne zmiany, często czują senność w pracy lub mają problemy ze snem po pracy. Może to negatywnie wpływać na ogólne samopoczucie, bezpieczeństwo oraz zdrowie. W oparciu o przegląd systematyczny, oceniliśmy czy indywidualne, niefarmakologiczne interwencje mogą zmniejszyć senność u pracowników zmianowych podczas wykonywania pracy oraz czy pomagają wydłużyć sen oraz poprawić jego jakość po zakończeniu zmiany w pracy.

Odnalezione badania

Odnaleźliśmy 17 badań z randomizacją (obejmujące 556 uczestników), które zostały włączone do niniejszego przeglądu. Oceniliśmy jakość danych pochodzących z większości włączonych badań jako niską i bardzo niską. Badania można podzielić na trzy różne grupy według interwencji jakie oceniano: (1) ekspozycja na jasne światło; (2) możliwość drzemki podczas nocnej zmiany; (3) inne, takie jak aktywność fizyczna lub edukacja dotycząca snu.

Główne wyniki

Jasne światło

W prawie wszystkich badaniach oceniających dostarczanie jasnego światła, które analizowaliśmy problemem był sposób ich zaplanowania. To spowodowało, że trudno było stwierdzić, czy wykazane różnice w senności oraz śnie pomiędzy pracownikami otrzymującymi jasne światło a nieotrzymującymi go były rzeczywiście efektem stosowania tego światła. Badania te również zbytnio różniły się co do stosowanego rodzaju jasnego światła oraz typu świata stosowanego w grupie kontrolnej, aby móc je porównać między sobą.

Drzemki

Badania oceniające drzemki nie zawierały wystarczająco informacji, które pozwoliłyby potwierdzić, że drzemki pomagają pracownikom zmianowym być bardziej rześkim (czujnym). Badania te były bardzo krótkie, każde badanie trwało tylko jedną noc.

Inne działania

W tej grupie badań, które obejmowały na przykład ćwiczenia fizyczne i edukację dotyczącą snu, również zaprezentowano zbyt mało informacji abyśmy mogli odpowiedzieć na pytanie, czy te interwencje pomagają pracownikom zmianowym zmniejszyć senność podczas ich pracy na zmianie lub pomagają spać dłużej i lepiej po zakończeniu zmiany.

Wnioski

Podsumowując, istnieje zbyt wiele wątpliwości, by można było potwierdzić faktyczny wpływ jakiejkolwiek indywidualnej, niefarmakologicznej interwencji na senność i problemy ze snem u pracowników zmianowych. Niezbędne są dalsze badania, lepiej zaprojektowane, jasno opisujące metodologię i wyniki, obejmujące większą liczbę pracowników z dłuższym okresem obserwacji, by można mieć pewność. Badania również powinny identyfikować uczestników będących "typem porannym" (tzw. "skowronki" - przyp. tłum.) oraz "typem nocnym" (tzw. "sowy" - przyp. tłum), aby być pewnym, że dany pracownik zmianowy otrzymuje właściwą interwencję.

Na ile aktualny jest przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do sierpnia 2015 r.