Jaki jest cel tego przeglądu?

Celem tego przeglądu jest sprawdzenie, czy pomoc psychologiczna (w połączeniu z farmakoterapią lub bez niej) jest skuteczna w leczeniu depresji współistniejącej z zaburzeniami związanymi z używaniem substancji psychoaktywnych (ang. substance use disorders, SUD). Badacze Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie istotne badania, aby udzielić odpowiedzi na to pytanie.

Najważniejsze informacje

Ze względu na małą liczbę znalezionych badań i bardzo niską jakość dowodów, nie można wyciągnąć żadnych wniosków dotyczących skuteczności pomocy psychologicznej w leczeniu depresji współistniejącej z SUD. Istnieje potrzeba przeprowadzenia większej liczby wysokiej jakości badań porównujących pomoc psychologiczną z niestosowaniem takiej pomocy, opóźnieniem leczenia, standardową terapią oraz z innymi interwencjami psychologicznymi.

Co badano w ramach tego przeglądu?

Choroby współistniejące występują wtedy, kiedy u jednej osoby rozpoznaje się dwa zaburzenia psychiczne lub więcej. Osoby, u których zdiagnozowano depresję są bardziej narażone na wystąpienie SUD i odwrotnie. Występowanie zaburzeń współistniejących wiąże się z gorszymi wynikami klinicznymi, społecznymi i zawodowymi niż w przypadku występowania tylko jednego z tych zaburzeń. Dostępne są metody leczenia psychologicznego depresji współistniejącej z SUD, jednak niewiele z nich zostało do tej pory zbadanych. Takie metody leczenia depresji i SUD ukierunkowane są na psychologiczne (myśli, uczucia, zachowania), społeczne (relacje rodzinne i osobiste) oraz środowiskowe (dostęp do leków) czynniki ryzyka.

Jakie są główne wyniki tego przeglądu?

Autorzy tego przeglądu odnaleźli siedem badań z randomizacją obejmujących 608 osób, u których rozpoznano depresję współistniejącą z SUD. Badania te opublikowano w latach 2003-2014. Wszystkie siedem badań zostało opublikowanych w USA i uczestniczyły w nich głównie osoby rasy kaukaskiej. Nie sformułowano żadnych wniosków dotyczących skuteczności pomocy psychologicznej prowadzonej z farmakoterapią lub bez niej, ponieważ nie znaleziono badań porównujących tę metodę pomocy z niestosowaniem jakiegokolwiek leczenia, leczeniem opóźnionym lub standardową terapią. We wszystkich siedmiu badaniach porównano między sobą różne metody psychologiczne lub ich kombinacje. Zaobserwowano kilka różnic w wynikach związanych z leczeniem depresji i SUD. Ze względu na małą liczbę odnalezionych badań i bardzo niską jakość danych naukowych, nie można było wyciągnąć żadnych wniosków co do tego, który rodzaj interwencji psychologicznej był najbardziej skuteczny. W żadnym z badań nie odnotowano żadnych szkód związanych z leczeniem psychologicznym depresji i SUD. Wszystkie badania były finansowane przez uniwersytety i rządowe granty badawcze w USA.

Jak aktualny jest ten przegląd?

Autorzy przeglądu poszukiwali badań opublikowanych do lutego 2019 roku.