Pytanie badawcze

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących leczenia farmakologicznego innego niż glikokortykosteroidy, immunoglobuliny podawane dożylnie i plazmafereza u chorych z zespołem Guillaina i Barrégo (ZGB).

Wprowadzenie

ZGB est ostrą (nagłą i ciężką), chorobą, która powoduje paraliż, wywołaną przez zapalenie nerwów (uszkodzenie, które związane jest z nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego). Najcięższe objawy obserwuje się w ciągu pierwszych czterech tygodni od początku choroby. Między 3% a 17% chorych z ZGB umiera z powodu powikłań. Co czwarty chory wymaga zastosowania respiratora do wspomagania oddechu. Powrót do zdrowia zajmuje wiele tygodni lub miesięcy i często nie jest całkowity. Plazmafereza (wymiana osocza - wypłukiwanie szkodliwych substancji z krwi) i podawanie immunoglobulin dożylnie (podawanie przez kroplówkę ludzkich przeciwciał pobranych z krwi dawców) mogą przyspieszyć rekonwalescencję. Glikokortykosteroidy prawdopodobnie nie są skuteczne. Pomimo stosowania wymiany osocza lub podawania dożylnie immunoglobuliny u wielu osób z ZGB występuje długotrwałe upośledzenie. Podstawą do rozpoczęcia nowych badań jest sprawdzenie jakie inne metody leczenia zostały już ocenione.

Charakterystyka badań

Autorzy przeglądu Cochrane zebrali i przeanalizowali wszystkie istotne randomizowane badania z grupą kontrolną (RCT), aby odpowiedzieć na pytanie zadane w przeglądzie. W badaniach RCT uczestnicy są losowo przydzielani do grup terapeutycznych, co zmniejsza ryzyko błędów. Odnaleźliśmy sześć badań RCT spełniających kryteria włączenia, które oceniały pięć różnych interwencji terapeutycznych u łącznie 151 uczestników. Nie byliśmy pewni danych naukowych pochodzących z badań. W jednym badaniu z randomizacją, w którym wzięło udział jedynie 19 uczestników, porównano stosowanie interferonu beta-1a (leku, który przynosi korzyści w leczeniu chorych na stwardnienie rozsiane) i placebo (leczenie pozorowane). W innym badaniu, obejmującym jednie 10 uczestników, porównywano stosowanie czynnika wzrostu nerwów, który - teoretycznie - powinien przynosić korzyści chorym z ZGB i placebo. W trzecim badaniu, z udziałem 37 uczestników, porównywano filtrację płynu mózgowo-rdzeniowego (płukanie korzeni nerwów wokół rdzenia kręgowego) i plazmaferezę. W czwartym badaniu, do którego włączono 43 uczestników, porównywano stosowanie chińskiego leku ziołowego - poliglikozydu tripterygium - który uważa się za posiadający właściwości przeciwzapalne - i glikokortykosteroidy. W piątym badaniu, w którym uczestniczyło osiem osób, a w szóstym - 34 osoby, porównano eculizumab (lek będący przeciwciałem monoklonalnym skierowanym przeciw składowej dopełniacza, kluczowy składnik zapalny) z placebo. Pięć badań było finansowanych przez podmioty komercyjne. Źródło finansowania badania oceniającego chiński lek ziołowy jest nieznane.

Najważniejsze wyniki i wiarygodność danych naukowych

Żadne z tych badań nie było wystarczająco duże, aby potwierdzić lub wykluczyć korzyści lub szkody związane ze stosowaniem któregokolwiek z tych leków w leczeniu chorych z ostrym ZGB. Jedynym badaniem, w którym stwierdzono różnicę między zastosowanymi metodami leczenia było badanie z wykorzystaniem chińskiego leku ziołowego: u uczestników otrzymujących lek ziołowy stwierdzono o połowę większe prawdopodobieństwo poprawy stopnia niepełnosprawności po ośmiu tygodniach, w porównaniu z chorymi przyjmującymi glikokortykosteroidy. Jednak to oszacowanie było niepewne, a autorzy nie opisali żadnych innych efektów klinicznych. W przypadku stosowania każdej z pięciu terapii poddanych analizie w zidentyfikowanych badaniach poważne objawy niepożądane występowały rzadko, a częstość ich występowania nie różniła się od tej w grupach kontrolnych. Odnaleźliśmy bardzo niewiele danych naukowych innych niż te pochodzące z badań z randomizacją.

Konieczne jest opracowanie i zbadanie nowych metod leczenia ZGB oraz zastosowanie bardziej czułych metod oceny efektów leczenia.

Dane naukowe obejmują okres do października 2019 r.