Pytanie badawcze

Czy profilaktyczne stosowanie antybiotyków u pacjentów po ostrym udarze mózgu zmniejsza ryzyko rozwoju zakażenia i zgonu z tego powodu, oraz czy zmniejsza częstość występowania zakażeń?

Wprowadzenie

Udar mózgu jest główną przyczyną niepełnosprawności w krajach o wysokim dochodzie i stanowi drugą przyczynę zgonów na całym świecie. W jego następstwie występują różne powikłania, przede wszystkim zakażenia, które dotykają około 30% pacjentów. Zakażenie może niekorzystnie wpłynąć na wyniki kliniczne po przebytym udarze mózgu. Profilaktyczne zastosowanie antybiotykoterapii może zmniejszyć liczbę zakażeń przyczyniając się do poprawy wyników u chorych po udarze.

Data wyszukiwania

Ten przegląd jest aktualny do maja 2017 roku.

Charakterystyka badań

Włączyliśmy osiem badań dotyczących profilaktycznego stosowania antybiotyków, w których wzięło udział łącznie 4488 chorych po przebytym udarze mózgu: 2230 uczestników przydzielono losowo do grupy profilaktycznej antybiotykoterapii, a 2258 chorych do grupy kontrolnej. Wiek uczestników w grupie profilaktycznej antybiotykoterapii wynosił śr. 74,2 roku, natomiast w grupie kontrolnej śr. 74,8 roku. W obu grupach odsetek mężczyzn wynosił 52%. Badane interwencje różniły się we wszystkich ośmiu badaniach; w dwóch badaniach badacze wybrali rodzaj antybiotyku zgodnie z lokalną polityką antybiotykoterapii w leczeniu zapalenia płuc.

Główne wyniki

Profilaktyczne stosowanie antybiotyków nie zmniejszyło ryzyka rozwoju zakażenia lub zgonu.

Jednak profilaktyczna antybiotykoterapia istotnie zmniejszyła częstość występowania zakażeń ogółem z 26% do 19%. W zależności od rodzaju zakażenia, wyniki były bardzo istotne w przypadku zakażeń układu moczowego (4% vs 10%), ale nie stwierdzono wpływu interwencji na ryzyko rozwoju zapalenia płuc (10% vs 11%).

Nie odnotowano żadnych poważnych działań niepożądanych związanych z profilaktyczną antybiotykoterapią.

Jakość danych naukowych

Na podstawie otrzymanych wyników można wyciągnąć pierwsze ogólne wnioski dotyczące profilaktycznej antybiotykoterapii po udarze mózgu; jednak decyzję na temat wyboru rodzaju antybiotyku u pacjentów po przebytym ostrym udarze mózgu należy podejmować z ostrożnością. Badania były heterogenne i pomimo dużej liczby uczestników wyniki pochodzące z tych ośmiu badań są ograniczone. W dwóch spośród nich ryzyko błędu systematycznego (powodującego wypaczenie wyników; przyp. red.) uznano za duże dla trzech z sześciu kryteriów. Ogólnie, badacze ocenili jakość danych naukowych dla głównych wyników tego przeglądu - w przypadku rozpatrywania jakiegokolwiek profilaktycznego działania antybiotykoterapii przy jakiejkolwiek dawce antybiotyku oraz jakiejkolwiek długości okresu leczenia - jako wysoką do umiarkowanej.