Pytanie badawcze
Czy suplementacja witaminą D zmniejsza aktywność choroby u osób ze stwardnieniem rozsianym (łac. sclerosis multiplex, SM)?

Czego dotyczy problem?
W kilku badaniach epidemiologicznych, immunologicznych i genetycznych wykazano związek między niskim stężeniem witaminy D, mierzonym jako niskie stężenie 25-hydroksywitaminy D we krwi, a SM zarówno przed, jak i po wystąpieniu choroby. Dlatego osoby z SM bada się pod kątem niedoboru witaminy D, a preparaty zawierające witaminę D stosowane są w trakcie terapii immunomodulującej. Nie jest jasne, czy suplementacja witaminą D wpływa na poprawę istotnych klinicznie punktów końcowych (nawrót choroby, nasilenie niepełnosprawności) lub spadek liczby zmian obserwowanych w obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego (MRI).

Co zrobiliśmy?
Poddaliśmy ocenie korzyści i szkody związane ze stosowaniem witaminy D u osób z SM. Uwzględniliśmy randomizowane badania kliniczne (ang. randomised controlled trials, RCT) i badania quasi-RCT, w których porównywano efekty suplementacji witaminą D z placebo, rutynową opieką lub niskimi dawkami witaminy D.

Czego się dowiedzieliśmy?
W ramach systematycznego wyszukiwania zidentyfikowaliśmy 12 badań. Obejmowały one łącznie 933 osób z SM. Badania pokazują, że stosowanie witaminy D nie wpływa na nawrót choroby, nasilenie niepełnosprawności mierzonej za pomocą Rozszerzonej Skali Niepełnosprawności (ang. Expanded Disability Status Scale, EDSS; przyp. tłum.) lub zidentyfikowanie nowych zmian T1 w badaniu MRI ze wzmocnieniem kontrastem gadolinowym. Jej wpływ na jakość życia związaną ze zdrowiem i odczuwane zmęczenie pozostaje niejasny. Nasze zaufanie do tych wyników jest bardzo niskie, ponieważ witaminę D oceniano tylko w kilku małych badaniach klinicznych, które uznaliśmy jako obarczone wysokim ryzykiem błędu systematycznego. Suplementacja witaminą D wydaje się być bezpieczna dla osób z SM objętych naszym przeglądem. Dostępne dane są jednak ograniczone.

Wnioski
W przypadku osób ze stwardnieniem rozsianym suplementacja witaminą D prawdopodobnie nie ma wpływu na wyniki istotne kliniczne lub nowe zmiany zobrazowane w MRI. Suplementacja witaminą D w przyjętych w badaniach dawkach i okresach jej stosowania wydaje się być bezpieczna, choć dostępne dane są ograniczone. Siedem badań klinicznych jest w toku; prawdopodobnie dostarczą one dalszych danych do przyszłej aktualizacji tego przeglądu.

Aktualność danych naukowych
Niniejsze dane naukowe są aktualne do października 2017 roku.