Wprowadzenie
Picie zielonej herbaty (Camellia sinensis) jest popularne na całym świecie. Zawiera ona polifenole o silnym działaniu antyoksydacyjnym, zapobiegające powstawaniu wolnych rodników, które mogą powodować uszkodzenia i obumarcie komórek. W związku z tym zasugerowano, że zielona herbata może zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka – teorię tą oceniano w szeregu badań przeprowadzanych na ludzkich populacjach. Oceniano w nich związek między piciem zielonej herbaty a wystąpieniem nowotworu.

Jaki jest cel przeglądu?
W badaniach epidemiologicznych oceniliśmy związek między piciem zielonej herbaty i ryzykiem zachorowania na nowotwór.

Główne wyniki
Do niniejszego przeglądu włączyliśmy 142 badania, w których udział wzięło ponad 1,1 miliona osób. Poszukiwano w nich związku między piciem zielonej herbaty i występowaniem nowotworów: układu pokarmowego, żeńskiego układu rozrodczego, piersi, prostaty, nerek i dróg moczowych, nosogardła, płuc, krwi, skóry, tarczycy i mózgu. Większość badań charakteryzowała się średnią i wysoką jakością, pod względem metody ich przeprowadzenia. Ogólnie ujmując, dane z badań pokazują, że picie zielonej herbaty w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia nowotworu przynosi niejednoznaczne efekty.

W niektórych badaniach sugerowano korzystny wpływ na ryzyko zachorowania na raka, podczas gdy w innych wskazywano na brak efektu, a nawet sugerowano nieznacznie zwiększone ryzyko zachorowania na raka. W szczególności wyniki badań eksperymentalnych sugerowały, że suplementacja ekstraktem z zielonej herbaty zmniejsza ryzyko zachorowania na raka prostaty, ale zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory ginekologiczne. W przypadku niemelanocytowego raka skóry nie stwierdzono różnic pod względem częstości występowania nowotworu. Wydaje się, że suplementacja zieloną herbatą nieznacznie poprawia jakość życia w porównaniu z placebo, chociaż wiązała się z pewnymi działaniami niepożądanymi, w tym z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, większą aktywnością enzymów wątrobowych, a rzadziej z bezsennością, podwyższonym ciśnieniem tętniczym i reakcjami skórnymi.

W badaniach nieeksperymentalnych odnaleźliśmy przesłanki wskazujące, że w grupie o największym spożyciu zielonej herbaty w porównaniu z grupą o najmniejszym jej spożyciu występuje mniej nowych przypadków nowotworów ogółem. Natomiast nie zaobserwowano różnicy w odniesieniu do umieralności. Jednakże, wyniki w zależności od rodzaju nowotworu i projektu badania były niespójne.

Jakie są wnioski?
Korzystny wpływ picia zielonej herbaty w profilaktyce nowotworowej nie został dotychczas udowodniony. Zalecana jest ostrożność przy suplementacji ekstraktami z zielonej herbaty w dużych dawkach ze względu na możliwość wystąpienia negatywnych efektów ubocznych.