Choroby sercowo-naczyniowe (ChSN), do których zalicza się zawał serca, dławicę piersiową i udar mózgu, stanowią najczęstszą przyczynę zgonów i główną przyczynę chorobowości na świecie. Duże stężenie cholesterolu we krwi wiąże się z występowaniem i stanowi ważny czynnik ryzyka ChSN. Zmniejszenie dużego stężenia cholesterolu jest jedną z głównych metod zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia ChSN. Statyny - leki zmniejszające stężenie cholesterolu (takie jak np.: simwastatyna, prawastatyna czy atorwastatyna) są lekami pierwszego wyboru w leczeniu tej grupy chorych. Wyniki pierwszych badań z randomizacją dotyczących stosowania statyn pochodzą już z lat 90. XX wieku; od tego czasu opublikowano kilka przeglądów, w których wykazano korzyści ze stosowania statyn, zwłaszcza u osób z rozpoznaną ChSN. Korzyści te obejmują zmniejszenie ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych. Wykazano również, że statyny zmniejszają ryzyko wystąpienia pierwszego incydentu sercowo-naczyniowego u osób zdrowych obciążonych dużym ryzykiem ChSN (prewencja pierwotna), jednak nie przedstawiono pełnych danych dotyczących możliwego ryzyka. Celem aktualizacji niniejszego przeglądu systematycznego jest ocena korzyści i szkód ze stosowania statyn w prewencji pierwotnej ChSN. Przeszukano następujące bazy danych: Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL), MEDLINE i EMBASE, za okres do 2011 roku. Odnaleziono 18 badań z randomizacją obejmujących 19 grup badanych (56 934 pacjentów), opublikowanych w latach 1994-2008. We wszystkich badaniach porównywano statyny ze standardowym leczeniem lub z placebo. Wiek uczestników wynosił śr. 57 lat (zakres 28-97 lat), mężczyźni stanowili 60,3%, a w 8 badaniach, w których przedstawiono dane dotyczące pochodzenia etnicznego, 85,9% stanowiły osoby rasy kaukaskiej. Czas leczenia wynosił co najmniej 1 rok, a okres obserwacji co najmniej 6 miesięcy. Stosowanie statyn wiązało się z mniejszym ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, incydentów sercowo-naczyniowych zakończonych i niezakończonych zgonem, a także mniejszym ryzykiem rewaskularyzacji (tzn. przywrócenia prawidłowego przepływu krwi do serca) - chirurgicznej (pomostowanie aortalno-wieńcowe, CABG) lub przezskórnej angioplastyki wieńcowej (PTCA). Stosowanie statyny u 1000 osób przez 5 lat pozwoliło uniknąć 18 poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, co na tle innych metod profilaktyki ChSN wypada korzystnie. Stosowanie statyn nie zwiększa ryzyka wystąpienia poważnych objawów niepożądanych, np. nowotworów. Stosowanie statyn w prewencji pierwotnej jest prawdopodobnie kosztowo opłacalne.