Najważniejsze informacje

Kobiety przyjmujące codziennie suplementy żelaza mogą być mniej zagrożone anemią i niedoborem żelaza w okresie okołoporodowym, w porównaniu z placebo lub brakiem suplementacji żelaza.

Na podstawie danych naukowych zawartych w tym przeglądzie jesteśmy mniej pewni co do wpływu suplementów żelaza na inne wyniki dla kobiety i jej dziecka.

Czym jest niedokrwistość (anemia)?

Niedokrwistość to stan, w którym występuje mniej czerwonych krwinek ogółem lub w każdej z czerwonych krwinek znajduje się mniej hemoglobiny (czerwonej substancji występującej we krwi, która łączy się z tlenem i rozprowadza go po organizmie) niż normalnie. Niedobór żelaza jest główną przyczyną niedokrwistości; dodatkowe czynniki takie jak niedobory mikroelementów - kwasu foliowego i witaminy B ₁₂ - mogą również powodować niedokrwistość. Jeśli u kobiet w ciąży wystąpi anemia lub dojdzie do niedoboru żelaza lub innych składników odżywczych, nie będą one w stanie dostarczyć ich swojemu dziecku w odpowiednich ilościach. Niski poziom żelaza i kwasu foliowego u kobiet może prowadzić do anemii, która z kolei może wywoływać u kobiet zmęczenie, omdlenia i zwiększone ryzyko infekcji.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy codzienne przyjmowanie suplementów żelaza (samych lub w połączeniu z kwasem foliowym lub innymi witaminami i minerałami) w czasie ciąży poprawi zdrowie i stan odżywienia kobiet w ciąży i ich dzieci.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których analizowano skutki codziennej suplementacji żelaza w czasie ciąży (samego żelaza lub z kwasem foliowym lub innymi witaminami i minerałami). Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy nasze zaufanie do danych naukowych, biorąc pod uwagę czynniki takie jak metody badawcze i wielkość badań.

Co znaleźliśmy?

W przeglądzie uwzględniliśmy 57 badań klinicznych z udziałem 48 971 kobiet (40 badań dotyczących codziennej doustnej suplementacji żelaza w porównaniu z placebo/brakiem żelaza i osiem badań dotyczących suplementacji żelaza z kwasem foliowym w porównaniu z placebo/brakiem żelaza i kwasu foliowego).

Największe badanie obejmowało 18 775 uczestników, a najmniejsze 13 uczestników. Badania kliniczne przeprowadzono w 27 krajach na całym świecie; większość badań przeprowadzono w Wielkiej Brytanii (14) i Stanach Zjednoczonych Ameryki (8). Badania były finansowane głównie przez instytucje rządowe, uniwersytety, ministerstwa zdrowia w poszczególnych krajach i firmy farmaceutyczne.

Suplementacja żelaza w porównaniu z placebo lub brakiem suplementacji żelaza

Kobiety przyjmujące suplementy żelaza w czasie ciąży mają zmniejszone ryzyko niedokrwistości, niedoboru żelaza i prawdopodobnie zmniejszoną niedokrwistość z niedoboru żelaza w okresie okołoporodowym. Prawdopodobnie istnieje niewielka lub żadna różnica w zakresie ryzyka wystąpienia innych skutków dla matki, w tym zgonu matki; jednak dane są bardzo niepewne w odniesieniu do działań niepożądanych lub ciężkiej niedokrwistości w drugim lub trzecim trymestrze ciąży. W żadnym z badań klinicznych nie odnotowano przypadków klinicznych objawów malarii u matki lub zakażenia podczas ciąży.

Kobiety przyjmujące suplementy żelaza w czasie ciąży były prawdopodobnie mniej narażone na urodzenie niemowląt o niskiej masie urodzeniowej (poniżej 2500 g), ale dane naukowe w odniesieniu do masy urodzeniowej niemowląt są bardzo niepewne. Prawdopodobnie nie było różnicy między grupami w przypadku przedwczesnych porodów i nie było różnicy w przypadku wad wrodzonych lub śmierci dziecka w ciągu pierwszych 28. dni życia.

Żelazo + kwas foliowy w porównaniu z placebo lub brakiem żelaza + kwasu foliowego

Kobiety przyjmujące codziennie suplementy żelaza i kwasu foliowego prawdopodobnie miały mniejszą niedokrwistość lub mogły mieć mniejszy niedobór żelaza w okresie okołoporodowym; jednak dane są bardzo niepewne w odniesieniu do niedokrwistości z niedoboru żelaza lub zgonu matki. Dane naukowe są niepewne pod względem jakichkolwiek działań niepożądanych, a w przypadku ciężkiej niedokrwistości w drugim lub trzecim trymestrze ciąży - są bardzo niepewne. Nie odnotowano zgonów matek, a w żadnym z badań klinicznych nie odnotowano przypadków klinicznych objawów malarii u matek.

Kobiety przyjmujące suplementy żelaza i kwasu foliowego w czasie ciąży prawdopodobnie urodziły dzieci o większej masie urodzeniowej, ale różnica między grupami może być niewielka lub żadna w odniesieniu do innych wyników, w tym niskiej masy urodzeniowej dziecka (poniżej 2500 g), przedwczesnego porodu, śmierci dziecka w ciągu pierwszych 28 dni życia lub wad wrodzonych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

W niewielu badaniach odnotowano główne wyniki, w tym zgony matek, efekty uboczne, poważną niedokrwistość, malarię u matek lub zakażenia w czasie ciąży, a także inne wyniki dotyczące niemowląt, w tym wady wrodzone oraz poziom żelaza, wzrost i rozwój niemowląt. Ponadto badania obejmowały kobiety w ciąży z różnym poziomem żelaza i w różnym wieku ciążowym w momencie włączenia do badania, z różnymi dawkami żelaza i czasem oceny wyników, co ogranicza porównywalność danych naukowych dla niektórych wyników u kobiet w ciąży i dzieci.

Jak aktualne są przedstawione dane naukowe?

Jest to aktualizacja wcześniejszego przeglądu. Niniejsze dane są aktualne do 18 stycznia 2024 roku.