Przejdź do treści

Czy stosowanie nagród może pomóc palaczom zerwać z nałogiem w perspektywie długoterminowej?

Wprowadzenie

Palenie tytoniu jest główną przyczyną chorób i zgonów na całym świecie. Większość palaczy chce rzucić palenie, jednak czasem może stanowić to wielkie wyzwanie. Rzucenie palenia w wielu przypadkach powoduje znaczną poprawę stanu zdrowia. Stosowanie nagród - w formie pieniędzy lub bonów - może być motywacją dla palaczy do zerwania z nałogiem i formą nagrodzenia ich, jeśli wytrwają w swoim postanowieniu. Takie programy można prowadzić w miejscach pracy i w przychodniach, a nawet jako programy społeczne.

Rodzaje badań

Ostatniego wyszukiwania badań dokonaliśmy w lipcu 2018 r.

Badania ogólne: Odnaleźliśmy 33 badania, obejmujące ponad 21 600 osób, w których testowano różne programy nagradzania palaczy, mające na celu pomóc im w zerwaniu z nałogiem. Dwa badania obejmowały palaczy z klinik zdrowia psychicznego, dwa z przychodni podstawowej opieki zdrowotnej, dwa z klinik leczenia nowotworów głowy i szyi, dwa z uniwersytetów, a jedno badanie przeprowadzono w tajskich wioskach. Z kolei 24 z tych badań przeprowadzono w USA. We wszystkich badaniach okres obserwacji wynosił co najmniej 6 miesięcy. Osoby, które rzuciły palenie były kontrolowane poprzez sprawdzanie oddechu lub płynów ustrojowych. Nagrodami były gotówka, bony lub zwrot pieniędzy wpłaconych przez uczestników.

Badania kobiet w ciąży: Oddzielnie przyglądaliśmy się badaniom przeprowadzonym u kobiet w ciąży. Odnaleźliśmy dziesięć badań obejmujących 2571 kobiet palących w ciąży, z czego dziewięć badań przeprowadzono w USA, a jedno w Wielkiej Brytanii. Nagrodami były bony, których wartość była czasem zwiększana, w zależności od tego, jak długo kobieta powstrzymywała się od palenia.

Główne wyniki
Badania ogólne: Po co najmniej sześciu miesiącach od rozpoczęcia badań, osoby otrzymujące nagrody były bardziej skłonne rzucić palenie niż osoby z grup kontrolnych. Wskaźniki sukcesu utrzymywały się dalej po zakończeniu stosowania motywacji. Badania różniły się pod względem łącznej kwoty wypłacanych nagród. Nie stwierdzono zauważalnej różnicy między wynikami badań, w których wypłacano mniejsze kwoty (mniej niż 100 USD), w porównaniu z badaniami, w których wypłacano większe kwoty pieniędzy (ponad 700 USD).

Badania kobiet w ciąży: Analiza danych z dziewięciu badań wykazała, że kobiety w grupach nagradzanych częściej rzucały palenie niż te w grupach kontrolnych, zarówno pod koniec ciąży, jak i po urodzeniu dziecka.

Jakość badań
Niektóre badania nie dostarczyły wystarczających danych, aby móc w pełni ocenić ich jakość. Wykluczenie z analizy danych o najniższej jakości nie zmieniło wyników. Nasza pewność co do wiarygodności głównych ustaleń jest wysoka. Nasza pewność co do wiarygodności wyników badań przeprowadzonych u kobiet w ciąży jest umiarkowana, ponieważ część przeprowadzonych badań była niższej jakości.

Uwagi do tłumaczenia

Tłumaczenie: Denys Sonin Redakcja: Izabela Zapała, Mariusz Marczak, Karolina Moćko

Cytowanie
Notley C, Gentry S, Livingstone-Banks J, Bauld L, Perera R, Conde M, Hartmann-Boyce J. Incentives for smoking cessation. Cochrane Database of Systematic Reviews 2025, Issue 1. Art. No.: CD004307. DOI: 10.1002/14651858.CD004307.pub7.

Używamy plików cookie

Używamy niezbędnych plików cookie, aby nasza strona mogła działać. Chcielibyśmy również ustawić opcjonalne pliki cookie do analizy, aby pomóc nam udoskonalić tę stronę. Nie będziemy ustawiać opcjonalnych plików cookie, chyba że je włączysz. Użycie tego narzędzia spowoduje ustawienie pliku cookie na Twoim urządzeniu, aby zapamiętać Twoje preferencje. W każdej chwili możesz zmienić swoje preferencje dotyczące plików cookie, klikając na link "Ustawienia plików cookie" znajdujący się w stopce każdej strony.
Bardziej szczegółowe informacje na temat używanych przez nas plików cookie można znaleźć na naszej stronieStrona plików cookies

Zaakceptuj wszystkie
Skonfiguruj