Pytanie badawcze

Jak skuteczne i bezpieczne jest stosowanie glikokortykosteroidów w leczeniu krupu u dzieci?

Wprowadzenie

Główną przyczyną występowania krupu (podgłośniowego zapalenia krtani – przyp. tłum.) u dzieci są wirusy układu oddechowego. Krup powoduje obrzęk gardła i dróg oddechowych, co może utrudniać oddychanie. U dzieci występuje również charakterystyczny rodzaj kaszlu, nazywany „kaszlem szczekającym”. Glikokortykosteroidy (GKS) to rodzaj sterydów, które pomagają zmniejszyć obrzęk, ułatwiając oddychanie dzieciom z krupem. 

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację przeglądu opublikowanego po raz pierwszy w 1999 r. i aktualizowanego uprzednio w latach 2004, 2011 i 2018.

Okres wyszukiwania danych

Dane są aktualne do 4 marca 2022 r.

Charakterystyka badania

Uwzględniono 2 nowe badania z udziałem 1323 dzieci, łącznie 45 badań z udziałem 5888 dzieci w wieku od 0 do 18 lat, opublikowanych w latach 1964–2021. Trzy rodzaje GKS, które stosuje się w nowych badaniach to budezonid, deksametazon i prednizolon. W najnowszym badaniu porównywano skuteczność budezonidu i deksametazonu. W innym nowym badaniu porównywano skuteczność deksametazonu i prednizolonu, a także skuteczność małej dawki deksametazonu (0,15 mg/kg mc.) z większą dawką tego leku (0,60 mg/kg mc.). Do wcześniejszych badań porównujących różne dawki deksametazonu dodano dane z nowego badania, dotyczące tego samego porównania.

Źródła finansowania badań

Źródła finansowania obejmują: fundusze rządowe (11%), instytuty akademickie lub badawcze (7%), przemysł (18%) oraz fundacje (9%). W ponad połowie badań (55%) nie podano źródeł finansowania.

Najważniejsze wnioski

W porównaniu z prednizolonem, stosowanie deksametazonu nie wiązało się z uzyskaniem poprawy w punktowej skali oceny ciężkości krupu po 2 i 6 h od zgłoszenia do szpitala lub na oddział ratunkowy, natomiast prawdopodobnie zmniejszyło liczbę ponownych wizyt lub (ponownych) przyjęć z powodu krupu niemal o połowę. Zastosowanie dodatkowego GKS korzystnie wpłynęło na wyniki leczenia deksametazonem, w porównaniu z prednizolonem. W porównaniu z deksametazonem w dawce 0,15 mg/kg mc., standardowa dawka wynosząca 0,60 mg/kg mc. prawdopodobnie zmniejszyła nasilenie objawów choroby oceniane w punktowej skali oceny ciężkości krupu po 24 h od zgłoszenia do szpitala lub na oddział ratunkowy. Nie stwierdzono jednak żadnych istotnych różnic między grupami pod względem wyniku w punktowej skali oceny ciężkości krupu po 2, 6 lub 12 h, częstości ponownych wizyt lub (ponownych) przyjęć dzieci do szpitala, ani pod względem długości pobytu w szpitalu lub na oddziale ratunkowym. Konieczność wdrożenia dodatkowego leczenia, na przykład innych leków takich jak epinefryna, dodatkowych GKS, albo użycia rurki intubacyjnej wspomagającej oddychanie występowały z podobną częstością w grupach leczonych deksametazonem w dawkach 0,15 mg/kg mc. i 0,60 mg/kg mc. W nowo włączonych badaniach nie zgłoszono żadnych ciężkich działań niepożądanych związanych ze stosowaniem GKS.

Wnioski

Wyniki badań nie zmieniły przekonania, że GKS łagodzą objawy krupu w ciągu 2 h, skracają czas pobytu w szpitalu i zmniejszają liczbę ponownych wizyt lub (ponownych) przyjęć do szpitala, w porównaniu z placebo (leczeniem pozorowanym). Niewielka dawka deksametazonu wynosząca 0,15 mg/kg mc. może być równie skuteczna jak standardowa dawka 0,60 mg/kg mc. Należy przeprowadzić większą liczbę badań, aby wzmocnić dane naukowe dotyczące skuteczności deksametazonu w małej dawce (0,15 mg/kg mc.) w leczeniu krupu. Podsumowując, GKS są skuteczne w leczeniu krupu u dzieci.

Wiarygodność danych naukowych

W większości (98%) badań stwierdzono problemy związane z metodami i/lub raportowaniem. W przypadku każdego porównania GKS z placebo obniżyliśmy nasze zaufanie wobec danych naukowych dotyczących zmiany wyniku w punktowej skali oceny stopnia ciężkości krupu po 2, 6, 12 i 24 h oraz częstości wizyt kontrolnych lub (ponownych) przyjęć do szpitala, ze względu na różnorodność badań, nieprecyzyjność i niespójność wyników oraz ryzyko błędu systematycznego. Niewiele jest danych naukowych wskazujących, że błąd systematyczny związany z wybiórczym raportowaniem wpłynął na wyniki dotyczące wizyt powrotnych i/lub (ponownych) przyjęć do szpitala. Podobne zagrożenia dla wiarygodności danych były obecne w innych porównaniach w tym przeglądzie, są to między innymi obawy związane z ryzykiem wystąpienia błędu systematycznego, niespójnością i nieprecyzyjnością wyników badań.