Najważniejsze informacje

Alendronian stosowany przez okres do pięciu lat może zapobiegać złamaniom kręgosłupa u kobiet z niższym ryzykiem złamań lub u tych, które jeszcze nie doznały złamania kręgosłupa.

Alendronian stosowany przez okres do trzech lat u kobiet z rozpoznaną osteoporozą, niską gęstością kości lub u których doszło już do złamania kręgosłupa, prawdopodobnie zapobiega kolejnym złamaniom kręgosłupa.

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to choroba, w wyniku której kości stają się słabe i kruche. Kość jest żywą tkanką, która nieustannie ulega rozpadowi i jest zastępowana nową. W osteoporozie jednak stara kość ulega rozpadowi szybciej, niż nowa może ją zastąpić. W efekcie, kości tracą składniki mineralne (takie jak wapń). To sprawia, że stają się słabsze i bardziej podatne na złamania, nawet po drobnym urazie, takim jak lekkie uderzenie lub upadek. Kobiety są bardziej narażone na osteoporozę po menopauzie.

Czym jest alendronian?

Alendronian jest bisfosfonianem, czyli rodzajem leku, który spowalnia działanie komórek odpowiedzialnych za rozkład starej kości.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Celem naszego badania było ustalenie, czy alendronian jest skuteczniejszy niż placebo (substancja nieaktywna lub „pozorowana”) bądź inne leki w zapobieganiu lub zmniejszaniu liczby złamań u kobiet po menopauzie.

Co zrobiliśmy?

Wyszukaliśmy badania, które porównywały alendronian z placebo lub innymi lekami przeciw osteoporozie w leczeniu kobiet po menopauzie. Ponadto, porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki niniejszych badań oraz określiliśmy poziom pewności do danych naukowych w oparciu o czynniki takie jak metody i wielkość badań.

Co znaleźliśmy?

Znaleźliśmy 119 kwalifikujących się badań. Spośród nich 102 badania dostarczyły przydatnych danych, a 40 badań porównywało alendronian z placebo (tabletką „pozorowaną”).

Główne wyniki

U kobiet, które mają niższe ryzyko złamań, ponieważ ich gęstość kości jest zbliżona do prawidłowej lub u tych, które nie doznały jeszcze złamania kości kręgosłupa, alendronian stosowany przez okres do pięciu lat:

• może zapobiegać klinicznym złamaniom kręgosłupa na które wskazują objawy kliniczne i dolegliwości, ale bez potwierdzenia w badaniach radiologicznych;

• może zapobiegać złamaniom kości innych niż kości kręgosłupa. Jednak w przypadku złamań biodra i nadgarstka, alendronian może nie mieć żadnego wpływu;

• może nie mieć wpływu na liczbę kobiet, które wycofały się z badania z powodu zdarzeń niepożądanych tzn. szkodliwych;

• może nie mieć wpływu na liczbę kobiet doświadczających ciężkich działań niepożądanych.

U kobiet z wyższym ryzykiem złamań, ze względu na już zdiagnozowaną osteoporozę, u kobiet z niską gęstością kości lub kobiet, które doznały już złamania kręgosłupa, alendronian stosowany przez okres do trzech lat:

• prawdopodobnie zapobiega klinicznym złamaniom kręgosłupa;

• może zapobiegać złamaniom kości innych niż kości kręgosłupa;

• może zapobiegać złamaniom biodra i nadgarstka;

• może zmniejszyć liczbę ciężkich działań niepożądanych;

Nie wiemy, czy alendronian zmniejsza liczbę przypadków odstawienia leku z powodu działań niepożądanych w tej grupie kobiet.

Szacunkowe prognozy dla kobiet z wyższym ryzykiem złamań, które stosują alendronian lub placebo są następujące.

• Dla klinicznych złamań kręgosłupa dane sugerują, że jeśli 3 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczą złamania, to w przypadku kobiet stosujących alendronian będzie to tylko 1 na 100 kobiet.

• Jeśli 10 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczy złamania kości innych niż kręgosłup, to tylko 8 na 100 kobiet przyjmujących alendronian może doznać takiego złamania.

• W przypadku złamań biodra i nadgarstka może nie być żadnej różnicy między obiema grupami pod względem liczby kobiet doświadczających złamań.

Szacunkowe prognozy dla kobiet z wyższym ryzykiem złamań, które stosują alendronian lub placebo są następujące.

• Jeśli 5 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczy klinicznego złamania kręgosłupa, to u kobiet przyjmujących alendronian prawdopodobnie będą to tylko 2 na 100 kobiet.

• Jeśli 14 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczy złamania kości innych niż kręgosłup, to tylko 11 na 100 kobiet przyjmujących alendronian może doznać takiego złamania.

• Jeśli 2 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczy złamania biodra, to tylko u 1 na 100 kobiet przyjmujących alendronian prawdopodobnie dojdzie do złamania.

• Jeśli 4 na 100 kobiet przyjmujących placebo doświadczy złamania nadgarstka, to w przypadku kobiet przyjmujących alendronian będą to tylko 2 na 100 kobiet.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

W przypadku większości wyników nasza pewność co do danych była niska, ponieważ możliwe jest, że kobiety uczestniczące w badaniach oraz badacze oceniający wyniki byli świadomi tego, jakie leczenie otrzymywały kobiety. Dodatkowo, część danych koncentrowała się na określonych dawkach alendronianu, podczas gdy pytanie, na które chcieliśmy odpowiedzieć, dotyczyło szerszego zakresu. Ponadto, w przypadku niektórych wyników dotyczących złamań, dane opierały się na niewielkiej liczbie przypadków.

Jak aktualne są dane naukowe?

Dane są aktualne do 1 lutego 2023 roku. Niniejszy przegląd stanowi aktualizację przeglądu Cochrane opublikowanego w 2008 roku.