الهه: بسیاری از زنان شیرده، احتقان پستان را تجربه می‌کنند که می‌تواند وضعیت بسیار آزار دهنده‌ای باشد. در این مورد روش‌های درمانی بسیاری شناخته شده‌اند و شواهد آن در به روز رسانی سوم مرور کاکرین مربوطه در سپتامبر 2020 گردآوری شده است. مرکز کاکرین ایران گفتگوی دو نویسنده مرور، خانم Irena Zakarija-Grković از کاکرین کرواسی، مستقر در دانشکده پزشکی دانشگاه اسپلیت و Fiona Stewart  از دانشگاه لیورپول انگلیس در مورد یافته‌های این مرور را ترجمه و ضبط کرده است. ترجمه این توضیحات را با صدای «آتوسا بنیانی» و «الهه امینی» بشنوید. فیونا گفتگو را آغاز می‌کند.

الهه: سلام ایرنا، اول از همه آیا می‌توانید کمی درباره این که احتقان پستان چیست و چرا منجر به مشکل می‌شود به ما بگویید؟

آتوسا: سلام فیونا، احتقان پستان یک وضعیت دردناک است که بسیاری از زنان شیرده را مخصوصا در هفته های اول، تحت تاثیر قرار می‌دهد. معمولا زمانی که از فرزندانشان جدا هستند یا هنگامی که زمان و طول مدت شیردهی ها محدود بوده یا فرزندانشان در مکیدن دچار مشکل هستند پستان های آن ها به درستی تخلیه نشده و دچار پری بیش از حد می شود. در نتیجه پستان ها ناهموار، سفت و دردناک می شوند که تولید شیر را دچار مشکل می کند. این مسئله می تواند منجر به زخم شدن نوک پستان، التهاب پستان و کاهش ذخایر شیر مادر شود.

الهه: بنابراین یافتن مداخلاتی برای کاهش این علائم حائز اهمیت است اما آیا دلایل دیگری برای درمان احتقان پستان وجود دارد؟

آتوسا: جدا از دردناک بودن این وضعیت، زنان دچار احتقان پستان اغلب شیردهی را زودتر از آن چه از قبل برنامه‌ریزی کرده بودند، متوقف می‌کنند. این مسأله نه تنها بر سلامت کودک بلکه بر سلامت مادر نیز می‌تواند اثرات منفی داشته باشد. به همین دلیل است که یافتن راهی برای درمان احتقان پستان مهم است تا زنان بتوانند تا هر زمان که بخواهند به راحتی شیردهی داشته باشند.

الهه: در نسخه قبلی مرور در سال 2015، نه مطالعه وجود داشت. برای این به‌روز رسانی در سال 2020 چه مطالعه جدیدی در دسترس بود؟

آتوسا: در حال حاضر 21 کارآزمایی بالینی در این مرور داریم که شامل بیش از 2000 زن و انواع روش‌های درمانی برای احتقان پستان است. حداقل شش نوع درمان مختلف از جمله داروها، ماساژ درمانی و کمپرس گرم یا سرد آزمایش شده است. برخی از این درمان‌ها با مراقبت‌های معمول و برخی دیگر با سایر درمان‌ها مقایسه شده‌اند.

الهه: این کارآزمایی‌ها درباره عملکرد این روش‌های درمانی به ما چه می‌گویند؟ 

آتوسا: جمع‌بندی دشوار است زیرا مقایسه‌های زیادی وجود دارد اما اگر برای لحظه‌ای فقط روی درد پستان تمرکز کنم، می‌توانیم  بگوییم که برگ‌های سرد کلم می‌تواند از مراقبت‌های معمول یا بسته های ژل سرد بهتر باشد؛ کمپرس گیاهی می‌تواند از کمپرس گرم بهتر باشد؛ ماساژ درمانی به علاوه کمپرس کاکتوس و آلوئه ورا ممکن است بهتر از ماساژ درمانی به تنهایی باشد؛ و داروی پروتئاز می‌تواند از دارونما بهتر باشد، اگرچه امروزه این دارو به ندرت استفاده می‌شود.

الهه: این نتایج امیدوار کننده به نظر می‌رسد. درمورد تاثیر بر سایر علائم احتقان پستان چطور؟

آتوسا: برای سفتی سینه، برگ‌های سرد کلم می‌تواند در مقایسه با بسته‌های مراقبت معمول یا ژل سرد کارایی خوبی داشته باشد؛ در حالی که بسته‌های ژل سرد ممکن است از مراقبت‌های معمول بهتر باشد. و ترکیبی از کاکتوس سرد و کمپرس آلوئه ورا به علاوه ماساژ درمانی ممکن است بهتر از هر یک از آنها به تنهایی باشد. با این حال، شواهد در مورد اثرات سایر روش‌های درمانی، مانند برگ کلم در دمای اتاق، سونوگرافی درمانی، درمان با Gua-Sha، و داروهای سراپپتاز (serrapeptase) و اکسی توسین، بر درد و سفتی پستان به دلیل نحوه طراحی کارآزمایی‌ها و به دلیل عدم مطالعه بر تعداد کافی زنان، قطعی نیست.

الهه: آیا چیزی هست که باید درباره آسیب‌های احتمالی درمان‌ها بدانیم؟

آتوسا: اگرچه بعید است بیشتر روش‌های درمانی مانند برگ کلم و کمپرس گرم و سرد ضرری داشته باشند، در صورت تجربه هرگونه اثرات منفی در زنان مورد مطالعه، گزارش‌های کارآزمایی‌ها به‌گونه‌ای است که مشخص نمی شود ناشی از کدام روش بوده است. بنابراین، در حال حاضر، ما به راحتی نمی‌توانیم از مضر بودن آنها مطمئن شویم. تنها جزئیاتی که در مورد آسیب‌های احتمالی یافتیم مربوط به پروتئاز و سراپپتاز بود که هیچ یک از زنان در آن مطالعات عوارض جانبی نداشتند و در مورد کمپرس گرم گیاهی تعداد بسیار کمی از زنان دچار تحریک پوستی شده بودند که در عرض 24 ساعت برطرف می‌شدند.

الهه: به طور کلی، پیام شما درباره روش‌های درمانی احتقان پستان چیست  و افراد چگونه می‌توانند اطلاعات بیشتری درباره آنها کسب کنند؟

آتوسا: جمع‌بندی من این است که اگرچه برخی از این روش های درمانی می توانند به کاهش درد و سفتی ناشی از احتقان پستان کمک کنند، اما به طور کلی شواهد هنوز بسیار نامطمئن هستند. این مسأله ناامید کننده است و ما واقعا به کارآزمایی‌هایی نیاز داریم که تعداد بیشتری از زنان را شامل شوند تا بتوانیم درباره روش‌هایی که جواب می‌دهد و روش‌هایی که جواب نمی‌دهد، ایده‌های بهتری کسب کنیم. در حالی که منتظر آن شواهد هستیم، مرور فعلی به صورت آنلاین در دسترس است. اگر به Cochranelibrary.com مراجعه کنید و در قسمت جستجو عبارت «احتقان پستان» را به فارسی یا «breast engorgement» را به انگلیسی تایپ کنید، مرور ما را در بالای لیست مشاهده می‌کنید.

Podcast translated by Fatemeh Momenzadeh, edited by Bita Mesgarpour
Translated Podcast read and recorded by Atousa Bonyani and Elaheh Amini