مشکلات خواب با افزایش سن شایعتر میشوند، بر کیفیت زندگی افراد و خانوادههایشان تاثیر میگذارند و میتوانند هزینههای مراقبتهای سلامت را افزایش دهند. برای افراد مسن اغلب طیف وسیعی از داروها برای مشکلات سلامت (از جمله مشکلات خواب) تجویز میشوند که بسیاری از آنها عوارض جانبی دارند. این مرور اثربخشی درمان با نور روشن (که به عنوان نوردرمانی (phototherapy) نیز شناخته میشود) را بررسی کرد. هدف، بهبود خواب با بازگرداندن چرخه مختلشده ریتمهای شبانهروزی موجود در برخی از افراد مبتلا به مشکلات خواب است که با تجویز دوزهای بسیار بالای نور فلورسنت برای دورههای حدود دو ساعت در روز انجام میشود. محققان هیچ کارآزمایی را نیافتند که بتوان براساس آن در مورد اثربخشی این درمان نتیجهگیری کرد.
مطالعه چکیده کامل
شیوع مشکلات خواب در بزرگسالی با افزایش سن افزایش مییابد. اگرچه همه تغییرات خواب در سنین بالا پاتولوژیک نیستند، اختلالات شدید ممکن است منجر به بروز افسردگی، اختلالات شناختی، کاهش کیفیت زندگی، استرسهای قابل توجه برای مراقبان و افزایش هزینههای مراقبتهای سلامت شوند. رایجترین درمان برای اختلالات خواب (بهویژه بیخوابی) دارویی است. پیشنهاد شده که اثربخشی مداخلات غیر دارویی کندتر از روشهای دارویی است، اما خطر تحمل یا وابستگی مرتبط با دارو را ندارند.
درمان با نور روشن (bright light treatment) شامل نشستن شرکتکنندگان مقابل یک «جعبه نور (light box)» است که نور فلورسنت بسیار بالایی (معمولا 10,000 لوکس) را برای مدت حدود دو ساعت در روز ساطع میکند. زمان این نوردرمانی به زمانبندی نامنظم الگوی خواب شرکتکننده بستگی دارد.
اهداف
ارزیابی اثربخشی نوردرمانی با نور روشن در بهبود کیفیت خواب (بهویژه زمان خواب) میان بزرگسالان 60 سال و بالاتر.
روشهای جستوجو
بانکهای اطلاعاتی زیر جستوجو شدند: کتابخانه کاکرین (شماره 1؛ 2002)؛ MEDLINE (1966 - ژانویه 2002)؛ EMBASE (1980 - ژانویه 2002)؛ CINAHL (1982 - ژانویه 2002)؛ PsycINFO (1887 تا ژانویه 2002)؛ National Research Register (NRR) (شماره 1؛ 2002). کتابشناختی (bibliography) مرورهای موجود در این حوزه، همچنین تمام گزارشهای بهدستآمده کارآزمایی، جستوجو شدند. از متخصصان این حوزه نظرخواهی شد.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده از نوردرمانی روشن برای مشکلات اولیه خواب که در آنها 80% یا بیشتر شرکتکنندگان بالای 60 سال سن داشتند. شرکتکنندگان باید غربالگری شده باشند تا افراد مبتلا به دمانس و/یا افسردگی از مطالعه حذف شوند.
گردآوری و تجزیهوتحلیل دادهها
چکیده مطالعات شناساییشده در جستوجوهای بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی، مطالعه و ارزیابی شدند تا مشخص شود که معیارهای ورود را داشتند یا خیر.
نتایج اصلی
محققان هیچ کارآزمایی را نیافتند که بتوان براساس آن در مورد اثربخشی این درمان نتیجهگیری کرد.
نتیجهگیریهای نویسندگان
وقتی عوارض جانبی احتمالی درمان استاندارد (داروهای خوابآور (hypnotics)) در نظر گرفته شوند، میتوان استدلال منطقی برای استفاده بالینی از درمانهای غیردارویی ارائه داد. با توجه به نتایج امیدوارکننده نوردرمانی روشن در دیگر جمعیتهای دارای مشکلات زمانبندی خواب، انجام تحقیقات بیشتر در مورد اثربخشی آنها در بزرگسالان مسنتر قابل توجیه به نظر میرسد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.
