سوال مطالعه مروری

مزایا و خطرات استفاده از تهویه غیرتهاجمی با فشار مثبت (non-invasive positive pressure ventilation; NIPPV) در درمان افراد مبتلا به فیبروز سیستیک (people with cystic fibrosis; pwCF) چیست؟

پیام‌های کلیدی

براساس شواهد موجود فعلی، ما مطمئن نیستیم که:

- یک نوع NIPPV بهتر از نوع دیگر است یا خیر؛

- در چه شرایطی بیشترین کمک را می‌کند؛

- یا برای کدام اهداف خاص در pwCF بهترین عملکرد را دارد.

نتایج هم‌چنین در مورد تاثیرات NIPPV بر مرگ‌ومیر و کیفیت زندگی نامشخص است. برخی افراد NIPPV را مفید یافتند و استفاده از آن را ترجیح دادند، درحالی‌که برخی دیگر به دلیل احساس ناراحتی یا عدم تحمل ماسک، استفاده از آن را متوقف کردند؛ شواهد در مورد این موضوع هنوز بسیار نامشخص است. در مورد بی‌خطر بودن مداخله (safety)، اکثر مطالعات مشکلات جدی (عوارض جانبی جدی) را گزارش نکردند. بااین‌حال، برخی بروز موقعیت‌هایی را مانند بلعیدن هوا (آئروفاژی) و حبس هوا در ریه (پنوموتوراکس) توصیف کردند.

CF چیست؟

CF نوعی بیماری است که از بدو تولد وجود دارد، و سیستم‌های مختلف بدن را، به‌ویژه سیستم تنفسی، تحت تاثیر قرار می‌دهد. عفونت‌های شایع آن عبارتند از سرفه مداوم با مخاط غلیظ، عفونت‌های مکرر ریه، و مشکلات تنفسی. CF با افزایش سن بدتر شده، باعث بروز عوارض ناشی از عفونت‌های مداوم می‌شود که به مجاری هوایی آسیب می‌رساند، عملکرد ریه را کاهش می‌دهد، و ممکن است منجر به مرگ‌ومیر شود.

NIPPV چیست، و چگونه می‌تواند به درمان pwCF کمک کند؟

NIPPV درمانی است که در آن از دستگاهی برای کمک به تنفس فرد استفاده می‌شود. در طول درمان با NIPPV، فرد با استفاده از ماسکی که هوا را با فشار به داخل ریه‌ها وارد می‌کند، نفس می‌کشد و مجاری هوایی را باز نگه می‌دارد و به تلاش کمتری از سوی فرد نیاز دارد. دو نوع اصلی NIPPV وجود دارند:

• فشار مثبت مداوم راه هوایی (continuous positive airway pressure; CPAP): این نوع از NIPPV، هوا را به‌طور مداوم (حین دم و بازدم) به داخل ریه‌ها می‌راند.

• فشار مثبت دوسطحی راه هوایی (BiPAP): این نوع از NIPPV، هنگام دم، هوا را بیشتر و هنگام بازدم کمتر به داخل ریه‌ها می‌راند.

مطالعات نشان می‌دهند که NIPPV، همراه با تکنیک‌هایی برای پاک‌سازی مخاط ریه، ممکن است تنگی‌نفس را کاهش داده و سطح اکسیژن خون را بهبود بخشد. این می‌تواند کیفیت خواب را افزایش دهد، خواب‌آلودگی روزانه را کاهش دهد، و خستگی هنگام ورزش را کم کند و به افراد اجازه دهد مدت زمان بیشتری ورزش کنند. بااین‌حال، برخی افراد با ماسک تنفسی احساس اضطراب و ناراحتی می‌کنند. بیشتر این مطالعات شامل افراد مبتلا به دیگر بیماری‌های ریوی بودند، بنابراین هنوز مشخص نیست که NIPPV می‌تواند به pwCF کمک کند تا زندگی طولانی‌تر یا بهتری داشته باشد، یا ممکن است چه خطراتی برای آن‌ها داشته باشد.

ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟

چگونه انواع مختلف NIPPV، که به‌تنهایی یا همراه با دیگر درمان‌ها استفاده می‌شوند، می‌توانند به pwCF کمک کنند.

ما چه‌کاری را انجام دادیم؟

ما بانک‌های اطلاعاتی اصلی را جست‌وجو کرده و تمام مطالعات مرتبط موجود را آنالیز کردیم.

ما به چه نتایجی رسیدیم؟

ما 14 مطالعه را با 261 کودک و بزرگسال در مراحل مختلف CF (از جمله مواقعی که نشانه‌ها ناگهان بدتر می‌شوند، که نشان می‌دهد فرد در بحران است؛ و مواقعی که نشانه‌ها مانند قبل باقی می‌مانند، به این معنی که بیماری پایدار یا تحت کنترل است) یافتیم. NIPPV با درمان‌های استاندارد، دیگر روش‌های پاک‌سازی راه هوایی (مانند ماسک PEP یا سرفه هدایت‌شده) و با اکسیژن‌درمانی مقایسه شد. در برخی از کارآزمایی‌ها، این روش با دیگر درمان‌ها نیز ترکیب شدند. طول دوره درمان‌ها متفاوت بود، از یک جلسه تا استفاده مکرر به مدت سه ماه.

نتایج اصلی

در pwCF، تاثیرات BiPAP در طول بحران‌های ریوی (تشدید بیماری) هنوز نامشخص است. مشخص نیست که BiPAP از نظر میزان خلط (مخاط غلیظ و چسبناک) خارج‌شده و خستگی احساس‌شده توسط بیماران، بهتر یا بدتر از ماسک PEP (ماسکی که هنگام بازدم مقاومت ایجاد می‌کند) یا سرفه هدایت‌شده (تکنیکی برای کمک به پاک‌سازی ترشحات ریه) است. تاثیرات BiPAP در مقایسه با اکسیژن‌درمانی (هوا با غلظت بالاتر اکسیژن) یا هنگامی که همراه با تکنیک‌های پاک‌سازی راه هوایی برای کوتاه کردن مدت بستری در بیمارستان، بهبودی در راحتی یا کاهش عوارض جانبی استفاده می‌شود، نیز نامشخص است.

در pwCF که وضعیت پایداری دارند، شواهد نیز بسیار نامطمئن است. ما نمی‌دانیم که BiPAP، در مقایسه با ماسک PEP به‌تنهایی یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها، عملکرد ریه (میزان هوایی که ریه‌ها می‌توانند وارد و خارج کنند)، کیفیت خواب یا پذیرش بیمار را بهبود می‌بخشد یا خیر. دستگاه دیگری به نام CPAP نیز در ترکیب با تکنیک‌های پاک‌سازی راه هوایی (روش‌هایی برای نرم کردن و پاک‌سازی مخاط از ریه‌ها) بررسی شده است، اما نتایج هم‌چنان نامشخص هستند.

محدودیت‌های شواهد چه هستند؟

همه مطالعات شامل تعداد کمی شرکت‌کننده بودند، که ممکن است برای نشان دادن تاثیرات واقعی کافی نبوده باشند. در مورد نحوه انجام این مطالعات نیز تردیدهایی وجود دارد. فواصل اطمینان گسترده بودند، به این معنی که تاثیر واقعی مداخله ممکن است کاملا متفاوت از آنچه باشد که در نتایج ظاهر شد. هیچ مطالعه‌ای تاثیرات طولانی‌مدت مداخلات را ارزیابی نکرد، و عمدتا بر تاثیرات فوری، مانند یک یا دو جلسه، تمرکز داشت.

به‌طور کلی، اعتماد ما به نتایج در سطح پائین تا بسیار پائین بود. برای روشن شدن تاثیرات NIPPV، انجام کارآزمایی‌های بزرگتر و با کیفیت بهتر بیشتری نیاز است.

این یافته‌ها تا چه زمانی به‌روز هستند؟

شواهد تا 2 اپریل 2025 به‌روز است.